Kitabı oku: «Mieszczanin szlachcicem», sayfa 8

Yazı tipi:

BALET NARODÓW

SCENA I

Zjawia się człowiek, który rozdaje książeczki, zawierające treść baletu. Najpierw opada go zgraja ludzi, pochodzących z rozmaitych prowincyj, którzy krzyczą w takt muzyki, domagając się książeczek, następnie zaś ściga go trzech natrętów, zastępujących mu drogę wszędzie, gdziekolwiek się ruszy.

WSZYSCY

Do mnie, panie! Tu, do mnie! Hej, do mnie, u diaska!
Książeczkę tu! Hej, książkę! Mnie, jeżeli łaska!

ELEGANT

Zechciej nas pan wyróżnić spośród tych krzykaczy:
Książeczkę tutaj – dama o to prosić raczy!

DRUGI ELEGANT

Hej, panie, panie, przez litość błagamy:
Książeczkę tutaj dla damy!

ELEGANTKA

Mój Boże, ludzi sfery znamienitej
Inaczej nieco traktować się godzi.

DRUGA ELEGANTKA

Ławki i książki – wszystko się znachodzi,
Lecz dla panienek lichej konduity.

GASKOŃCZYK

Hej tam! Dopókiż mam krzyczeć daremnie,
Już płuco z tego mnie boli!
Widzisz, jak każdy drwi ze mnie,
Że tu jak głupiec czekam na swą kolej
I patrzę, jak chłystek lada
To, czego mnie odmawiasz, sam dawno posiada.

DRUGI GASKOŃCZYK

Do stu czartów! Czy mam tu doczekać wieczoru?
Książkę tu dla mnie! Dla pana barona!
Zdaje się, że ta pałka pomylona
Znać mnie nie miewa honoru.

SZWAJCAR

    Dala mi tu ksionszke zara!
    To od Boga istna kara!
    Ja już sobie gardło zdarla…
    Czy chciala, żeby umarla?
    Czy mial tu czekać do rana?
Ja myślał, panie, że pan jest pijana.

STARY MIESZCZUCH GADUŁA

Doprawdy, że, bez wszystkiego,
Nie rozumiem, panie, tego,
Ale, z przeproszeniem jego,
To mi się niezbyt podoba,
Gdy dziś taka przyszła doba,
By córki mojej osoba
Nie miała książeczki swojej,
By przeczytać, co w niej stoi
O spektaklu, co się stroi,
I by familija cała
Tak przystojnie się odziała
Po to, by za drzwiami stała;
To zabawa trochę mała
I przyznam, że, bez wszystkiego,
Ale, z przeproszeniem jego,
Nie rozumiem, panie, tego.

STARA MIESZCZKA GADUŁA

        Tak, to nie do zrozumienia,
        To trzeba nie mieć sumienia!
I ten tam, co rozrzuca wkoło bez wytchnienia
                Owe androny,
            To dureń skończony,
                Osioł koronny,
                Cymbał dozgonny,
            Że tak se lekko ocenia
    Pannę, co wdziękiem swojego wejrzenia
    Wszędzie godziwe obudza zachcenia
                 I która co patrzeć ino,
                 Kiedy zostanie hrabiną.
    To, z przeproszeniem, mimo swe galony
                 Osioł koronny,
                 Cymbał dozgonny,
                 Dureń skończony.

ELEGANCI i ELEGANTKI

Co za ścisk!
                                Co za hałas!
                                Ach, cóż za tortury!
Cóż to za zbiegowisko!
                                Cóż to za figury!
Cóż za gwałt, nieład!
                                Cóż za gminne słowa!
To można zemdleć!
                                Och, och, moja głowa!

GASKOŃCZYK

Już nie strzymam, do kroćset!

DRUGI GASKOŃCZYK

Wścieknę się, u czarta!

SZWAJCAR

Ciągle nic nie chce sluchać ta szlowiek uparta.

GASKOŃCZYK

Ja już umieram.

DRUGI GASKOŃCZYK

Nie czuję się wcale.

SZWAJCAR

Ja już chcialaby bardzo wydostać z te sale.

STARY MIESZCZUCH GADUŁA

            Bierz czart całe igrzysko!
            Chodźmy już, moje złoto,
            Proszę cię tylko o to,
            Trzymaj się za mną blisko!
            Choć szedłem tu z ochotą,
            Jeszczem nie spadł tak nisko,
            Żeby siedzieć tu po to,
            Jakby na pośmiewisko,
            I słuchać, co kpy plotą
            Od kilku godzin blisko.
            Niech mi ręka odgnije,
            Gdy ujrzy oko czyje,
            Bym wrócił, póki żyję,
            Na takie komedyje.
            Chodźmy już, moje złoto,
            Proszę cię tylko o to,
            Trzymaj się za mną blisko!
            Bierz czart całe igrzysko,
Nie z nas tu będą sobie robić pośmiewisko!

STARA MIESZCZKA GADUŁA

            Chodźmy, mężusiu drogi,
            Wróćmy w domowe progi!
            Gorąc, ścisk, zaduch srogi,
            Człeku podepcą nogi;
            Też mi jakieś rarogi!
            Koncept głupi a drogi.
      Zanadto wielki rozgardiasz w tych salach —
Z dwojga złego już wolę być na targu w halach.
Gdy mnie kto jeszcze zdybie na takim igrzysku,
Pozwalam, niech mnie z miejsca wypierze po pysku!
            Chodźmy, mężusiu drogi,
            Wróćmy w domowe progi!
            Też mi jakieś rarogi!
            Koncept głupi a drogi.

WSZYSCY

Do mnie, panie! Tu, do mnie! Hej, do mnie, u diaska!
Książeczkę tu! Hej, książkę mnie, jeżeli łaska!

SCENA II

Trzej natręci wykonują taniec

SCENA III

TRZEJ HISZPANIE

śpiewają

Choć miłość ta grób mi wróży,
Ja kocham niedole moje,
Cierpieniem jeno mym stoję
I cierpieć chcę, by najdłużej.
Choć miłość ta grób mi wróży,
Ja kocham niedole moje.
Miłości przemożna władza
Gorącym swoim płomieniem
Śmierć samą w życie odradza —
Ona mym całym zbawieniem.
Choć miłość ta grób mi wróży,
Ja kocham niedole moje.

sześciu Hiszpanów tańczy

TRZECH ŚPIEWAKÓW HISZPAŃSKICH

Ach, któż szalonym jest tyle,
By kląć tak Amora groty,
Kląć dziecię, co każdą chwilę
Życia w sen zmienia nam złoty?!
Ach, któż szalonym jest tyle,
By kląć tak Amora groty?

HISZPAN

śpiewa

Grób sobie snadnie otwiera,
Kto troski nie spędza z czoła,
I kto z miłości umiera,
Ten kochać nie umie zgoła.

DWÓCH HISZPANÓW

Miłość jest męką dość słodką,
Skoro serc dwoje ją dzieli
Więc po cóż mącić twą zwrotką
To, co nas dziś tak weseli?

HISZPAN

Radujmy się więc co siły,
Niech nic nie chmurzy tej doby!
By trafić do serca miłej,
Zawsze się znajdą sposoby.

WSZYSCY TRZEJ RAZEM

Wesoło tylko, wesoło,
Cierpienie to majak pusty!
Hej, bracia, pląsajmy wkoło,
W rytmy tanecznej rozpusty!

SCENA IV

Włosi

ŚPIEWACZKA WŁOSKA

śpiewa zrazu, co następuje

Chcąc precz miłości wygnać niepokoje,
Broniłam wstępu jej do swego łona,
Ale uległam rychło zwyciężona,
Kiedym zajrzała w cudnych oczu dwoje.
Ach, jakże łatwo grot w piersi się wwierca
I strzałą z ognia topi lody serca!
Dziś me cierpienie jest mi tyle drogiem,
Że z żadną dolą nie pragnę zamiany,
I kto by leczyć mnie chciał z mojej rany,
Byłby mi jeno najzaciętszym wrogiem.
Ach, im miłości płomień w sercu żywszy,
Tym rozkoszniejszy zda się i szczęśliwszy!

ŚPIEWAK WŁOSKI

Ach, krótkim jest czas młodości,
Użyć go trzeba najmilej —
Uczmy się w szkole miłości,
Jak z każdej korzystać chwili!

ŚPIEWACZKA

Ach, póki śmieje się wiosna,
Co nazbyt rychło uleci,
Dopóki jeszcze, radosna,
Słonkiem swem grzeje i świeci —

OBOJE RAZEM

Śpiewajmy w lubej godzinie,
Niech nic nam szczęścia nie kłóci!
Gdy życia wiosna przeminie,
Nie wróci więcej, nie wróci!

ŚPIEWAK

Twych oczu grot nazbyt srogi
Kaleczy, kogo napotka,
Lecz ból ten jakże nam drogi,
A rana jakże jest słodka!

ŚPIEWACZKA

Lecz skoro zmrożą nas lata,
Gdy zimy lody nas zetną,
Porzuci miłość skrzydlata
Skorupę zeschłą i szpetną.

OBOJE RAZEM

Śpiewajmy w lubej godzinie,
Niech nic nam szczęścia nie kłóci!
Gdy życia wiosna przeminie,
Nie wróci więcej, nie wróci!

po śpiewach włoskich arlekiny, pajace i skoczki wykonują ucieszny taniec

SCENA V

Francuzi Dwaj śpiewacy tańczą i śpiewają, co następuje:

PIERWSZY ŚPIEWAK

Ach, jak jest cudnie w tym gaju,
Powabu, rozkoszy ile!

DRUGI ŚPIEWAK

Słowik nad brzegiem ruczaju
Słodko zawodzi swe tryle:
            Ta ustroń cicha
            Śle czar dokoła.
            Miłością wzdycha,
                 Miłości woła.

OBAJ RAZEM

            Luba Klimeno,
            Ach, spojrzyj jeno,
Jak w gaju gruchają ptaszyny,
            Nic im nie płoszy
            Chwilki rozkoszy,
Miłość to cel ich jedyny;
            Ach, patrz, ja płonę!
            Spójrz na mnie tkliwiej,
            A tak jak one
            Będziem szczęśliwi!

Zjawia się jeszcze sześcioro Francuzów, trzech mężczyzn i trzy kobiety, przebranych w stroje poiteweńskie, z towarzyszeniem ośmiu fletów i obojów i tańczą menueta.