Kitabı oku: «Seçilmiş Eserler 1. Cilt», sayfa 3

«…ГА…»

 
                 …ГА
Гўё яшнаб, порпираб ёнган,
Ва бир маҳал сўниб қолган шам…
Йўқ, йўқ, юрак у томон чопмас
Хаёлимга учиб келмас ҳам!
 
 
Сиз қаршимда гулгун намоён,
Тағин ишқдан тутқизиб "гултож",
Нега қалбим тинчгина ором
Уйқусига излайсиз илож?
 
 
Нима ўтган бўлса умримда,
Бари рўё ва бетасалло.
Бахтиёрман: мағрур, паришон
Барча ўйдан олисда танҳо.
 
 
Содда онам ўз орзусида
Шошиб-пишиб кўраркан тадбир,
Лекин бедор тушкун руҳимга
Барвақт оғу қуймади тақдир.
 
 
Уйғонарми мангулик уйқу? –
Эсга солманг, ҳайҳот, у дамни,
Унутай мен, хунук муаммо
Бағишлаган ўша одамни.
 
 
О, сўзламанг, унутай, дўстим,
Кечмиш ҳаётим иллатини…
Инсон ишқи, дунё бахш этган –
Ва ҳайвоний муҳаббатини.
 

ЁMҒИРЛИ ТУНДА

 
Кутаман-у, қуршар ҳаяжон,
Бошимга минг фикр қуйилар.
Гўё ирмоқ жилдирашлари
Мунгли қўшиқ каби туюлар.
 
 
Ҳам гулдираб-гулдираб ғамгин,
Фиғон чекар кўклам товуши,
Шитир-шитир ёмғир савайди,
Кўзёшларга тўлар ҳовучим.
 
 
Мен ҳамон кутаман, эгним ҳўл,
Аммо сендан бўлмади дарак.
Оҳ! Сен келсанг олам яшнарди,
Ва ўзга ҳис этарди юрак.
 

«КУНИ БЎЙИ МЕН БИЛАН КЕЗИБ…»

 
КУНИ БЎЙИ МЕН БИЛАН КЕЗИБ,
Қуёш уйқуга кетгунча,
Мен ўйлайман Сени, азизим,
Ўйинг билан соатлар кечар.
 
 
Қуйилади оқшом ҳам аста,
Юлдузларга кўмилар борлиқ.
Энди лекин нигоҳинг истаб,
Ва дарбадар эмасман ортиқ.
 
 
Чунки ўзинг келдинг ёнимга,
Тим қора сочларингни ёзиб,
Оппоқ нурли қўлларинг ила
Юрагимга ишқингни ёзиб…
 

Т. ОХУНГА

 
Мой друг, отчизне посвятим,
Души прекрасные порывы!
 

А. Пушкин

 
Эҳтирослар чашмаси лим-лим,
Умидларим порлоқ ва дилдор.
Кечган йиллар – улуғ муаллим,
Тупроғингни ўпаман, диёр.
 
 
Ўйинқароқ кунлар эсимда,
Гул тақдирга муяссар, беғам.
Болалигим ўтди бир зумда,
Қайтарилмас энди сира ҳам.
 
 
Азиз дўстим, ғам чекмоқ нечун,
Умр бекор ўтмоқда, дея.
Фарзандликнинг муроди учун
Ишон, нурли келажак ҳадя.
 
 
Ҳайкал қуриб ёшлигимизга,
Чечакларга буркаб бегумон,
Эт беғубор дўстлигимизга
Муҳаббату сафо армуғон.
 
 
Иштиёқида ҳур Ватанимиз
Юрагимиз олсин аланга.
Майли, фидо бўлсин танимиз,
Олий истак бари Онага.
 

«НОЗЛИ ШАББОДА ЖЎШАР…»

 
НОЗЛИ ШАББОДА ЖЎШАР,
Олгач тотли исини
Шўх арига боғлардан.
 
 
Ширин хаёлга ўхшар,
Гулларнинг севгисини
Келтирмиш у ёқлардан.
 
 
Ошиқ гўзали сари
Учиб водийдан ўтар –
Шаббода най чаларди.
 
 
“Хуш келдинг, Асалари!”
Маҳбуби шароб тутар
Заррин қадаҳчаларда.
 

ЮЛДУЗ

 
Бўлармикин орзуларга чек,
Шу қисматми содда юракда?!
Мудом порлар тун юлдузи тек,
Ширин умид янглиғ юксакда.
 
 
Нигоҳини кўрарки оқшом,
Фазоларда – осмон кўксида,
Деразамдан тутиб олтин жом,
Гўё дейди: – Ўғлон, ўксима!
 
 
Юрагимга сирдош ва ошна,
Унга маълум ғаму андуҳим.
Термуларкан, мен бедор ташна
Бир тасалли топади руҳим.
 
 
Оҳ, олисда юлдузим ҳарчанд,
Лекин тимсол этмиш эзгу дард.
Порла, буюк умидим ёрқин,
Кўзларимга хаёлдек яқин.
 

«ЭСЛАЙМАН МУЛОЙИМ ТАБАССУМИНГНИ…»

 
ЭСЛАЙМАН МУЛОЙИМ ТАБАССУМИНГНИ,
Жимжит оқшом эди дилрабо, ойдин.
Бахтиёрлик ҳадя этган зумингни.
Ширин ҳаяжон-ла сени суйгандим,
Вужудимда ажиб туйғу туйгандим,
       У тунни қайтариб бўлсайди,
                                                                                Бўлсайди.
 
 
Ёнган нигоҳингга термуламан лол,
Уятдан кўзларим телба ва дайди,
Нега? Латофатли ўша суюм ҳол
Ўчмас мангуликка юраккинамдан,
Бир соний холимас тилаккинамдан.
       У олтин ишқ муҳри бўсайди,
                                                        Бўсайди.
 

СЕВГИ ЁШИ

Бувимга

 
Иссиқ оғушига чорлайди мени,
Кўксига муҳаббат тўлдирган олам.
Соғиндим меҳрибон қарашларингни,
Самимий порлаган нигоҳинг, онам.
 
 
Хаёлда расмингни чизаман шу пайт,
Худди ёнгинамда кўраман аён.
Сен шивирлаб дейсан: – Ўғлим, тезроқ қайт!
Товушинг тинглайман азиз ва бийрон.
 
 
Визиллаб кузакнинг шамоли тентир,
Муздек нафас ила юзим чимчилар.
Совуқ ҳам соғинчдан титрайман дир-дир,
Севги ёши кўзларимдан томчилар…
 

НАВОИЙ ҒАЗАЛИГА МУХАММАС

 
Дейин хаёлинг-ла кечурда ҳаёт,
Латиф рухсораси – ширин хаёлот,
Ҳарчанд сасим қулоғингга етмас бот,
Унутмагилки, то ҳажр етти бедод,
Мени бир нома бирла қилмадинг ёд.
 
 
Сен раволар кўриб жунунлик дамин,
Фурқатингда хаста кўзларим намин
Фарёдеки, оқизмишсан, аё нозанин,
Кўнгул ёд этмасингдин бўлса ғамгин
Вале руҳум эрур ёдинг била шод.
 
 
Бир илтифот бирла ташла нигоҳинг,
Оллоҳ-оллоҳ, йўқдурур шарпа, оқинг,
Мунча йироқ юлдуз янглиғ чироқинг,
Бузуғ жисмим уйин йиқди фироқинг,
Бу уйда кўп бузуғлиғ қилди бунёд.
 
 
Ул филмасал саҳрои дашт этарга,
Дайдию хор, девонаваш этарга,
Ишқ аро ўзни яккаш этарга,
Қул ўлди сарв то гулгашт этарга,
Қадинг базми тарабдин қўпди озод.
 
 
Одамлардан нарида ошён қурган,
Чорасизлиғ отини ҳар ёна сурган,
Ошиқлар тумморида ёна турган,
Мани гаҳ дашту гаҳ тоғ узра кўрган,
Тирилмиш соғинур Мажнуну Фарҳод.
 
 
Соқий, ҳориганман, бемадор илким,
Не ишқда фарёдлар демамиш тилким,
Не офат армуғонлар этти улким,
Кўнгилни май ила маъмур қилким,
Хумори давр они қўймас обод.
 
 
Балолар Парфининг бошиға урди,
Девоналиғ ичу тошиға урди,
Май тўла косани лаболаб сўрди,
Навоий телба бўлган чоғда кўрди,
Пари бирла ани соғинди ҳамдод.
 

«ШЕЪРИМ БЕФУСУН –…»

 
ШЕЪРИМ БЕФУСУН –
Чақноқ баҳор, ишқона диёр,
Ошиқ сари ва суюм орзу,
Истаса лаблар беихтиёр.
 
 
    Шеърим бефусун –
Шивир-шивир шаббода қисса
Сўйлаганда, таржимон бир зум,
Сен ранжима, зулфинг силаса.
 
 
      Шеърим бефусун –
Мудроқ кузак ўртаси яккаш,
Ёки бир қиш кечаси маҳзун
Эзганида қалбингни оташ.
 
 
               Шеърим бефусун –
   Агар ишонч, ёрқин тасалли
   Бахш этолса бахтим ёр бўлсин,
   Эътиборсиз ёинки!?. Майли…
 

КУНДАЛИК

Оқар дарё, оқади замон.

М. Ойбек

1

 
Ярим кеча, мен севган фурсат,
Миллион кўзи билан боқар кўк.
Такрор қўлда паришон Блок;
Энг даҳшатли, энг ширин қисмат,
Муҳаббатдан машъум ҳикоя,
Иффатини йўқотган боя
Қиз ҳақида ё ихлос билан
Қўйиб madame оёғига бош,
Севги изҳор этади ювош,
Оловли шеър, эҳтирос билан.
 
 
Бас! Кундалик ёзмоғим керак:
Оппоқ. Оппоқ. Тонгда ёққан қор,
Мен шаҳарга кетдим бемадор,
Бир навъ ишдан билгани дарак.
Учраб қолди Неъматжон жўрам,
Ундан-бундан гаплашиб бироз
Турган эдик. Қаршимда N. ҳам,
Салом-алик қилишдик холос.
Сўнг учради қадим ҳамтовоқ,
Фисқу фужур бошлаб юборди,
Рост-ёлғонни бир-бирга қорди,
Аччиққина сўз айтди аҳмоқ…
 

2

 
Эрталабдан бошим зирқирар,
Ғувиллайди қулоғим чунон.
Нонуштада бир тишлам ҳам нон
Ҳеч ўтмади. Томоқ ҳирқирар.
 
 
Кеча S. V. ашъорини ман
Олиб келган эдим шаҳардан.
Гарчи баъзи шеърлари равон,
Замонага туйғун нафаси
Ҳаёт, севги мадҳи кўп бийрон
Ва Хайёмдан бир таржимаси.
Мафтунмасман умуман унга.
Йўқлигидир китобда холос,
Балки ўйчан Брюсовга хос
Файласуфий чуқур тушунча.
 
 
Абдуллажон ёрига атаб,
Мувашшаҳлар тизди, не ажаб.
Жимжит, жимжит ухлайди олам,
Икки уйқу урди бувим ҳам.
 
 
Ой булутлар аро чекинар,
Уйғоқ соат тинмай чиқиллар…
 

3

 
Туманли тонг. Мусаффо қиров
Ўт-ўланлар япроқларида.
Лаззатли туш қучоқларида
Астагина уйқусирар ров.
 
 
Кўрпасида ётади қишлоқ,
Ҳар кунгидан ўзгача порлоқ.
 
 
Кун. Бугун қонун яралган дам,
Яъни, улуғ насл-насабим,
Миллат – ўзбек, оддий бир одам,
Қуёшдан нур эмган нафасим.
 
 
Тун. Қадрдон ва азиз ўртоқ,
Маҳмуд Махсум ташриф этган чоқ,
Севинчимдан порлади оқшом,
Маъниларга чорлади оқшом…
 
 
Адабиёт – мавзуйи азал,
Наср ҳақда ўз мулоҳазам
Эшитаркан, Махсум шу лаҳза
Жўшиб деди: Гўзалдир ғазал!..
 

4

 
Якшанбада уйда бўламан,
Майда-чуйда ишлар билан банд.
Дам кечганин билмай қоламан
Вақт ортидан вақтлар тирбанд.
 
 
Бугун Тургенев қўлимда эди,
Ёруғликда кезишдик бирга.
Идрокимни мен насрий шеърга
Бахш этаркан содда кўнглимда
Мангуликка қолиб кетди сўз,
Алам-андуҳ солиб кетди сўз:
“Танҳогина йиғлайман секин,
Сен йиғладинг қайғумга ҳамдард.
Ўз ҳасратинг бор эди лекин,
Менда кўрдинг сен уни фақат…”
 

5

Одобни одобсиздан ўрган.

Мақол

 
Етар! Яшашнинг маъниси бор,
Ким ғояга қилар хиёнат
Ўзи яратган бўлса агар.
Бачканалик ва қуруқ оят
Қулоғига ёқади кимнинг?
Бунча лақма бўлмаса инсон,
Ёлғон-яшиқ тўқийди осон,
Қуриб кетсин оғайнинг сенинг.
 
 
Эминеску айтган сингари
Сингдираман шундай бир одат
Эшитмайсан сира ҳам, яъни:
Майда гапга жавоб – сукунат.
 
 
Ўқигани олди “Бўрон”ни
Ошнам – эркин китоб мухлиси.
Лекин шеър(ни) ўқиса ҳар он
Келар эмиш унинг уйқуси.
 

6

 
“Бекоргами кечар кунларим?”
Ниманидир қиламан хаёл.
Бир ерда тинч ўтиролмайман,
Шаҳарга-чи, бамисол шамол
Қанот ёзиб учаман, аммо
На бордир иш, на-да бир маъно.
 
 
Явдат Илёс “Суғдиёна”син
Яхши, олиб келдим эртаси.
Ўқимоққа тутиндим, афсус,
Бир инжикиш эзиб қуршади,
Менга олам торга ўхшади,
Бошимда мунг қўшиқлар ҳануз.
 
 
Косаларга шароб қуйилди,
Бироз қувноқ бўлдим, хайрият.
Кайф – туман битди, қўйилди,
Тағин инжиқлик шу тариқат
Ва ўйлайман уйғоқ тунларим:
“Бекоргами кечар кунларим?..”
 

7

 
Уч кун бўлди Абдуллажонсиз,
Жим ўтирамиз мен ва бувим.
Кечки овқат ўтар ғалати,
Сира-сира йўқда уқувим
Бирор қизиқ гап-сўз айтишга.
 
 
Нафас учун ётиш олдидан
Коинотга чиқаман тишга
Ва кечаман шу дам уйқудан.
Бутун олам марварид – оппоқ,
Тагимда қиш кумуш сийнаси…
Навоийни очаман қувноқ,
Салом, маънилар хазинаси.
 

«ЁЗНИНГ ИЛИҚ ОНЛАРИ КЕЧДИ…»

 
ЁЗНИНГ ИЛИҚ ОНЛАРИ КЕЧДИ,
Қурғоқ майса узра булдуруқ.
Табиат гул либосин ечди,
Зар япроққа лим ариқ.
 
 
Қалдирғочлар тарк этди уя,
Сўнгги донни тортар чумоли.
Осмонда оқ булутлар туя,
Юзар карвон мисоли,
Хаёл тимсоли.
 
 
Ойна жаҳон беғубор ёниқ,
Хиёл уйқу йўлатмас киприк.
Оқшом. Ҳаво аёз ҳам тиниқ.
Ой нурлари. Кўприк.
 
 
“Мен севаман, – деди, –сени”,
Ҳаяжонли висол зумида…
Куз севгиси. О, қиз севгиси
Порлар табассумида,
Висол зуми-да.
 

1960

ОТАМ ХОТИРАСИГА

 
Гўзал эсдаликлар қолди сендан,
Заҳмат чекмоғим учун ҳаётда.
Мен таниб олгунча эсимни
Эсдаликлар қийнайди, ота.
 
 
Эсдаликлар ўртайди ҳали,
Руҳим тўла армон ва мотам…
Гўзал эсдаликлар туфайли
Мен қандай яшайин, ота?!.
 

«МУҲАББАТИМ РАД ЭТИЛГАНДА…»

 
МУҲАББАТИМ РАД ЭТИЛГАНДА,
Вужудимни ёпгач маломат,
Қалбим пора-пора тилганда,
Қолмаганда зарра ҳаловат.
 
 
Бошлар экан ўйлар чоҳига
Сенгагина розимни айтдим,
Дафтар, бегуноҳ нигоҳингга
Юрагимни оқизган пайтим.
 
 
Йўқ, мутлақо алдамадим, йўқ,
Ўзи жабр этди, бегумон,
Алдамоққа бормидир ҳуқуқ?!
Виждонимга сен фақат инон.
 
 
Инонмади ахир нозанин,
Ёлворишлар бариси бекор.
Дилга мунис орзудек яқин,
Хаёлингда ардоқлаган ёр.
 
 
Гар боқмаса сен сари қиё,
Тилакларни этса дарбадар,
Юзи сенинг юзингдек сиёҳ
Бўлса яхши эмасми, дафтар?!.
 

«ГЎЗАЛ ТУШЛАР ТИЛАЙМАН, ХАЙР…»

 
ГЎЗАЛ ТУШЛАР ТИЛАЙМАН, ХАЙР,
Хайр сенга, хайр сенга, то
Кўзларингда куй акс этгунча,
Этгунингча учрашув, видо.
 
 
Мактубимни ўқиб, эҳтимол,
Жуда ҳайрон бўларсан менга.
Бир кўчада шунча йил яшаб,
Севганимни билмаганингга…
 
 
Балки кекса онанг қошингда
Эртак сўйлар. Фожеа тақдир –
Ўтганларнинг муҳаббатидан…
Гўзал тушлар тилайман, хайр!
 

«КУМУШ ҚОРЛИ ВА ОЛТИН ДАЛА…»

 
КУМУШ ҚОРЛИ ВА ОЛТИН ДАЛА,
Ўртасида бир жуфт тол оғоч.
Кўринади эртак айтардек,
Дардларимга топгандай илож.
 
 
Чапда Бўзсув оқади туйғун,
Қирғоғида шивирлар шағал.
Тунги туман мисоли уйқу
Ёяр, қиёқ тебранар сағал.
 
 
Ой, юлдузи юзида итоб,
Порлаганда кечалик осмон.
Кел, майлига, машриқдан офтоб,
Ғуруб сари бош қўйган замон.
 
 
Елсин еллар, овоз сол оғоч,
Ўзлигича сўйлайди олам.
Кел, сўйлайин бир гўзал эртак,
Муҳаббатим ҳақида мен ҳам.
 

«УФУРАР ЕЛ, ЁМҒИР САВАЛАР…»

 
УФУРАР ЕЛ, ЁМҒИР САВАЛАР
Ва хотирда жонланур бир дам
Қўшиқ айтиб берган саъвалар,
Кўкда чақмоқ чаққанда бирдан.
 
 
Тутқич бермай қувалоқ елга,
Ҳам ёмғирдан панароқ ерга,
Биз иковлон кетгандик чопиб,
Ўтиргандик хилват жой топиб.
 
 
Шундай гўзал, тиниқ чаманда
Жуда ғамгин қўшиқ куйладинг,
Мен ёмғирни ёш деб ўйладим,
У пайт роса кулдинг чамамда.
 
 
Уфурар ел, ёмғир ёғади,
Хотиралар ёши томади.
 

«КЎКЛАМ, КЎКЛАМ…»

 
КЎКЛАМ, КЎКЛАМ…
Қушлар айтур ашуласини
Ва мусаффо тонгги шаббода
Димоғимга урар исини.
 
 
Ҳаёт қайнар бу ер юзида,
Ҳаёт шудгор остида бу он.
Қанотини ёзиб баралла
Қулоғига шивирлар: уйғон,
 
 
Барака ва тўй олиб келдим,
Подаларга ям-яшил гилам.
Эркин меҳнат, куй олиб келдим,
Тўлса арзир қўшиққа олам.
 
 
Кўклам, кўклам,
Қушлар айтур ашуласини…
 

ЭПИТАФИЯ

 
Бир гулғунча ҳаёти, ҳайҳот,
Наҳот сўнди. Алвидо гўдак.
Нега йиғи, нега бу фарёд,
Дарё-дарё кўз ёш не керак?!
 
 
Ахир бир кун беомон қисмат
Бизга шуни кўради раво.
О, одамлар, йиғламанг фақат
Қадимийдир жуда бу маъво.
 
 
Тирик экан қалб бор, виждон бор,
Ростми? Йўқса нечун куламиз.
Ёрқин бахт ёр бўлса ногаҳон,
Лек бирибир шундай ўламиз.
 
 
Севамиз-у, нафратланамиз,
Кўтарамиз бемаъни жанжал.
Беқарор ишқ ичра ёнамиз,
Ва кутамиз қачондир ажал.
 

«НЕЛАР ЎЙЛАБ ҚОЛДИНГ, ОНАЖОН…»

 
НЕЛАР ЎЙЛАБ ҚОЛДИНГ, ОНАЖОН,
Кўзингда марварид ёш.
Менгами бу бир жаҳон эҳсон,
Меҳрингга арзисам кош.
 
 
Арзийманми, айта қол, дунё,
Дилга солиб қўй ахир.
Йўқса, ғарқ эт, гирдибод дарё,
Ёки, ажал, кел, чақир.
 
 
Мен туғилдим. Улуғвор ижод
Ва ҳаётга тиргатдинг.
Мангу қолди менда илк савод,
Муқаддас тил ўргатдинг.
 
 
Ай, муҳаббат – бетиним булоқ,
Паришон онаизор.
Ўтсам, майли, умрбод шундоқ
Қошингда, она бедор.
 

«ШОИР ВА МЕН БИР ТУНДА…»

 
Мы, о, Мэри, грустим и поём.
 

А. Блок

 
ШОИР ВА МЕН БИР ТУНДА
Ғамгин, ҳамдард иковлон.
Ҳамон, Мэри меҳрибон,
Келгил, кутамиз бунда.
 
 
Келгил, солма азага,
Майли, ёмғир қуйганда
Ёки қиш деразага
Расм чизиб қўйганда.
 
 
Келгил, кутамиз ҳамон,
Ҳамон, Мэри меҳрибон.
Оҳ, бу кулфат беомон,
Чиқ изғиқ дала томон.
 

«АСЛО АҲМАД АЛИК БЎЛМАСИН…»

 
АСЛО АҲМАД АЛИК БЎЛМАСИН,
Марҳабо – Мариана.
Ҳар бири ҳам мусиқий, гўзал,
Лекин розими она?
 
 
Эркалатиб ва севиб жондан
Ўзи исм танлаган.
Мендан қолсин ёдгор ўғлон
Ёки қиз деб англаган.
 
 
Кечалари бедор қошингда
Қўзичоғим, деб сени
Узоқ-узоқ алла айтгандир,
Қўшиб суюк исмни.
 
 
Бугун азиз она боши қор,
Ажинлар тарам-тарам.
Гўзал ном деб танлаб қўйгани
Ҳаммасидан муҳтарам.
 
 
Асло Аҳмад Алик бўлмасин,
Марҳабо – Мариана.
Ҳар бири ҳам мусиқий, гўзал,
Лекин розими она?…
 

«БЕ, ШОИР ЭМАСМАН, АЗИЗИМ…»

 
БЕ, ШОИР ЭМАСМАН, АЗИЗИМ,
Бир одамман оддий, жўн.
Лекин хаёл этмиш табассум,
Хаёл – Лайло, мен – Мажнун.
 

«СЕНИ КЎРДИМ, ЮРАК ЎРТАНДИ…»

 
СЕНИ КЎРДИМ, ЮРАК ЎРТАНДИ,
Сени кўрдим – лол қолди тилим.
Сени кўрдим – бир туйғу танда,
Бир аланга, юз пора дилим.
                 Эҳ, дала қизи.
 
 
Ҳолбуки сен бефусун, оддий,
Ғубор нима билмаган нигоҳ.
Гўё камтар зангори водий,
Зурриёти пахта каби оқ,
                 Эҳ, дала қизи.
 
 
Ўзим ҳайрон, бу қандай бало,
Қандай оташ, бу қандай ҳолат?
Пинҳон висол учун мубтало:
Эҳтимол, муҳаббат, муҳаббат…
                 Эҳ, дала қизи.
 

«ЛАЗИЗ ДАРД ИЛА…»

 
ЛАЗИЗ ДАРД ИЛА,
Кеча – оппоқ дард узра ғубор.
Кўкда булут. Сўрар далалар:
“Қуёш, нуру кўз ёшинг юбор”.
 
 
Лазиз дард ила,
Ёмғир ерга қўнар. Томчилар
Бир чавандоз мисол енгилди,
Тулпорини осмон қамчилар.
 
 
Лазиз дард ила,
Қор эрийди, ирмоқ шошилар,
 
 
Ёмғир тинар, сўнгра буғ тўзар –
Дардли баҳор ҳусни очилар.
 
 
Лазиз дард ила…
 

1960 ЙИЛ 31 ДЕКАБРЬ

 
Беш йил ҳам тез ўтиб кетади,
                                   Гар бўлсак омон.
Мақсудига ҳар ким етади,
                                   Ноумид – шайтон.
 
 
Тарк этайлик, майли, уйқуни,
                                   Яқин Идеал.
Илми ҳикмат ёндирар сувни –
                                   Ошино матал.
 
 
Кимдир шеърда машҳури жаҳон,
                                   Ёрқин тафаккур,
Ким насрда сўзи бир уммон,
                                   Ва тиғдек ўткир.
 
 
Тақдири ҳукм этар келгуси,
                                   Азиз дўсту ёр,
Албат, бизни қутлар келгуси
                                   Бу ОНА ДИЁР!
 

1961

РОНДО

 
Бу хафа кеча кечар,
Қувгай уни офтоб.
Бу кеча пардек учар,
Қўйнида мажҳул сароб.
 
 
Бу хафа кеча кечар,
Кечар кўнгилдан алам.
Ул ўзи заҳар ичар –
Аламсиз қолгай олам.
 
 
Бу хафа кеча кечар,
Кечар ғафлат уйқудан…
Уйқу билмаган кеча
Порлар яна туйғудан.
 
 
Бу човук кеча кечар…
 

«АСТА НАВОИЙНИ ЎҚИЙМИ…»

 
АСТА НАВОИЙНИ ЎҚИЙМИ,
Мен бошингда, бағрим, шивирлаб?
Ёки ўзим шеърлар тўқийми?
Йўқ! Қоғозга тўкилмади қалб,
Қалб баёни шунча қийинми?!
 
 
Уйқу бўлмас менга бу тун ҳам,
Тонгни кутиб олурман ҳали.
Бир илтижо кўзинг юм, санам,
Бас энди сеҳр этмоқ, гўзалим,
Уйқу бўлмас менга бу тун ҳам.
 
 
Наҳот, уйқу этгуси маҳрум
Гўзал хаёл ила оқмоқдан.
Оташ нигоҳ, оташ табассум,
Мени армон сари боқмоқдан,
Наҳот, уйқу этгуси маҳрум.
 
 
Ухламайман гар сен уйқуда,
Сен уйқуда мен уйғоқ танҳо.
Ойдин кеча. Ойми парқуда
Ётган, ёки сенми, дилрабо?!
Ухлолмайман гар сен уйқуда.
 

«ЎНАР ГУЛЛАР, ЯШНАР ВА ТОЛАР…»

 
ЎНАР ГУЛЛАР, ЯШНАР ВА ТОЛАР,
Неки бордир иқлимда.
Лекин ижод меҳнати қолар,
Толиш билмай ақлимда.
 
 
Эзгу туйғу маскани, юрак,
Ёнғин янглиғ ёнғил сен.
Менга илҳом осмони керак,
Ёмғир янглиғ ёғил сен.
 

«ОНА, МЕНИ УЙҒОТ САҲАР…»

 
ОНА, МЕНИ УЙҒОТ САҲАР,
Уйғот кўзим кўрсин жаҳон.
Поёни йўқ ўз йўлим бор,
Ҳали бордир улкан довон,
Она, мени уйғот саҳар.
 
 
Кечирма гар тояр бўлсам,
Ахир бир кун оғир йўлда,
Сабр-тоқат косам тўлса
Ва қолмаса куч ҳам қўлда:
Йўқ! Кечирма тояр бўлсам.
 
 
Ҳеч чекмайсан, уят, изо,
Сенга ваъдам – элга ваъдам,
Сен норизо – эл норизо,
Рози бўлсин азиз Ватан,
Саҳар уйғот, онаизор.
 

«КИМ БИЛАДИ ОРЗУ ВА ХАЁЛ…»

 
КИМ БИЛАДИ ОРЗУ ВА ХАЁЛ,
Балки хазон бўлар узлатда.
Ким билади иқбол, эҳтимол,
Жилва қилар бир кун қисматда.
 
 
Ким билади сокит, бедаво,
Кечармикин кунларим маним?!
Шундай эса керакмас ҳаёт,
Яхшироқдир минг бор ўлганим.
 

«СЕНСИЗ КЎКДА МОҲИТОБ…»

 
СЕНСИЗ КЎКДА МОҲИТОБ,
Сенсиз минг юлдуз уйғоқ,
Бу тун шамол ҳам увлоқ,
Қани, деб этар хитоб.
 
 
Қани у, деб жилдирар,
Гулзор томон оққан сув.
 
 
  Кўз ёши тиниқ, оҳу,
  Гул баргида милтирар.
 
 
  Сира ўчмайди чироқ,
  Уйқу келмайди ахир.
  Айрилиқ бунча оғир,
  Айрилиқ бунча йироқ…
 
 
  Танҳо тағин бугун ҳам,
  Хаёлингни ўпаман.
  Ухла, мен-да ётаман,
  Ухла, хайрли оқшом.
 

АЛЛА

 
Йўқ деб ота ва онам,
Куйма, ҳаммаси ўзим.
Қўғирчоқ, ухла энди,
Кўрар кўзим, оҳ, қўзим,
                 Алла-ё, алла.
 
 
Тинг… тинг… ёмғир ёғар, тин,
Кеча шундай зимистон –
Чунки ухлаш керак тун,
Олам кўрпаси осмон,
                 Алла-ё, алла.
 
 
Индамайсан сира ҳам,
Йиғламайсан сен доим,
Ухлагин ювош болам,
Кимдир келар… Жим, ойим,
                 Алла-ё, алла.
 
 
Оҳиста ётур бу чоқ
Ва қиз юмади кўзин.
Уйғоқ эди қўғирчоқ,
Ухлаб қолди қиз ўзи,
                 Алла-ё, алла.
 

«ЭЛТАР ДЎСТУ ЁР…»

 
ЭЛТАР ДЎСТУ ЁР,
Аста мотамдор,
Уни тупроққа
                     Кўмишга.
 
 
Нимадир ёдгор
Қолдирмаса гар,
Ҳукм – унутмоққа
                     Кўнишга.
 
 
Шамол кезади,
Юрак эзади,
Бу ғамгин забон
           Асабий.
 
 
У на безади,
На-да сезади,
Йўқ энди ўғлон
           Абадий…
 

«ЎЗ ЎТИМГА ЎЗИМ ҚОВРИЛАЙ…»

 
ЎЗ ЎТИМГА ЎЗИМ ҚОВРИЛАЙ,
Қўй, кечирма, авф этдим дема,
Тупроқ каби кўкка соврилай.
 
 
Ойлар ўтар, йиллар… бир замон,
Сен гуноҳим эслаган дамда
Мангу тамом бўламан, инон.
 
 
Бу гуноҳим фақат кечма сен,
Аччиқ-аччиқ кўз ёши қилай –
Бу дунёдан ҳеч ким кечмасин.
 

«РИЁКОР ТУШ ВА ҒАДДОР ТУШ…»

 
РИЁКОР ТУШ ВА ҒАДДОР ТУШ:
Танҳо армон кетмиш ташлаб,
Юрак ғашлаб, кўзим ёшлаб.
Уйғондим-у, бўлдим беҳуш,
Риёкор туш ва ғаддор туш.
 
 
Ажойиб туш, ғаройиб туш,
Яшай олмас эмиш нигор
Менсиз – ёруғ жаҳони тор.
Уйғондим-у, бўлдим беҳуш,
Ажойиб туш, ғаройиб туш.
 

«ЖОН ОЛГУЧИ МУСИҚИЙ ОҚАР…»

 
ЖОН ОЛГУЧИ МУСИҚИЙ ОҚАР,
      Изтиробда Лист.
Ёнган қалбни у яна ёқар,
      Туғён этар ҳис,
      Унга жўр ёмғир.
 
 
Йиғлар осмон ва маржон ёши
      Томар ойнага.
Сен келмасанг – агар Қуёши
                Кулар Ой нега?
               Айрилиқ оғир.
 

МАРВАРИДА

Ташвиш ҳам сулув.

Зулфия

1.

 
Сени бемор деб айтди, оҳ,
Бу сўз заъфар, бу сўз қаро.
Оҳ, дил озор, оҳ, дил сиёҳ,
Дил йиғлади мотамсаро.
 
 
Сени бемор деб айтди, оҳ,
Кўк ғазабнок, ҳам зимистон.
Ногоҳ чақмоқ чақди, бироқ
Алангада куяр жаҳон.
 
 
Сени бемор деб айтди, оҳ,
Шамол йиғлар ва солгай ув.
Моҳтоб юзи хаста ва оқ,
Унда ғаш ва унда қўрқув.
 
 
Сени бемор деб айтди, оҳ,
Ул хотиржам.
Марваридам…
 

2.

 
Ул шоир кўз ёши шеър бўлиб оқди,
                                                            Шеър бўлиб оқди.
Булутдан узилган ҳар дона ёмғир,
                                                            Ҳар дона ёмғир,
Кўк сафсар гул узра марварид тақди,
                                                            Бош эгди оғир…
 

«МАЙЛИ, ЙИҒЛА, ЙИҒЛА ВА ЛЕКИН…»

 
МАЙЛИ, ЙИҒЛА, ЙИҒЛА ВА ЛЕКИН
Абад видо бўлса қайғуда.
Дейдиларки, кўз ёши эркин
Оқса, қайғу эрир йиғида.
 
 
Майли, йиғла, йиғла ва лекин
Маржон-маржон севинч ёши тўк.
Баҳор йўқдир ва хароб экин
Баъзан шундай йиғламаса кўк.
 

АЛЛА

Бувимга

 
Тунда келдим узоқ сафардан,
Кўзларингда марварид –
Ёш интизор кунлар эҳсони –
Меҳр бозоридан харид.
Ухла, алла айтай қошингда.
 
 
Куйиб суйган кунларинг ҳаққи.
Ширин ҳаётим садқа.
Уйғоқ ўтган тунларинг ҳаққи,
Шеърим – бисотим садқа,
Ухла, алла айтай қошингда.
 
 
Она, садқа жону жаҳоним,
Бахтим, жоним, соғ бўлсанг.
Бўлсанг меҳринг ила офтоб,
Буюкликда тоғ бўлсанг,
Ухла, алла айтай қошингда.
 
 
Оқ сутингни оқлай, оҳ, она,
Олтин сочай бошингга,
Арзимасман илиқ табассум,
Томчи қайноқ ёшингга,
Ухла, алла айтай қошингда.
 
 
Мен ухласам сен ухлагансан,
Йиғлагансан – йиғласам.
Мен кулганда сен ҳам кулгансан,
Ўйнагансан – ўйнасам,
Ухла, алла айтай қошингда.
 
 
Тунда келдим узоқ сафардан,
Соғиниб келди ўғил.
Ухла, алла айтай қошингда,
Мен бедор, сен ухлағил,
Ухла, алла айтай қошингда.
 

«КИМ БИЛАДИ ОРЗУ ВА ХАЁЛ…»

 
КИМ БИЛАДИ ОРЗУ ВА ХАЁЛ
Балки хазон бўлар узлатда.
Ким билади иқбол, эҳтимол,
Жилва қилар бир кун қисматда.
 
 
Ким билади сокин, бедаво
Жимгина кечарми ҳаётим.
Жимгина кечарми бенаво,
Яна синган каби қанотим.
 
 
  Оппоқ ойдин йўлим бегумон,
  Мен бир мурват, тафаккур – само,
  Хазон бўлса гар орзу – армон,
  Фақат ўзим сабабкор танҳо.
 
 
  Майли, ташвиш билан йилу ой,
  Кеча-кундуз ва ҳар бир соат
  Ўтса ўтсин лекин, ҳойнаҳой,
  Инон, бўлмас асло бемеҳнат.
 
 
  Ишонсалар, сени севсалар,
  Келгуси бор буни десалар,
  Билмай нима ўзи тақозо,
  Оҳ, ишонч бу энг олий жазо.