Kitabı oku: «Avtoritar şəxsiyyətin necəliyi», sayfa 5

H.
ÖZ YERİNƏ OTURMAJA BURJUA

Analiz bizi antisemitizm barəsində ekstremal nəticəyə gətirib çıxardı – yəhudilərin məhv edilməsi barədə açıq arzuya. Eqo ekstremist coşqun, təcavüzkar nümunəyə çevrilir. Biz bu nəticələrin seçilmiş qurbanın “günahı” və cəzası arasında mütləq nisbətsizliyi quraraq antisemitə məxsus irrasionallığı bitirdiyini görürük. Ancaq antisemitizm “Müdrik Natanda” Lessinq tərəfindən xülasə edilmiş köhnə düsturla tükənmir: “heç nə etməyin, yəhudi odla məhv ediləcək”. Yəhudi şəraitdən və onun xeyrinə danışılanlardan asılı olmayaraq hər bir halda odla məhv ediləcək. İrrasional və amansız zamanla məhdudlaşmayan hökm yəhudilərinə təqdim edilən az saylı stereotip ittihamlarının köməyi ilə dəstəklənir, çünki, onlar dərin irrasionaldır, ölüm hökmünün çıxarılması üçün bəraət pərdəsini yaradırlar. Yəhudilərin mahiyyəti hədsiz iyrənc, doğulandan korlanmış təsvir edilməsi səbəbindən heç nə dəyişə bilməyəcək və barışıqlar olmayacaq. Yəhudilərin neqativ xüsusiyyətləri nə qədər dəyişməz qalırsa, problemin yeganə “həlli” yolu da o qədər daha aydın olur: düzəlmək istəməyənlərin məhv edilməsi. Antisemit üçün guya təbii xarab olma sxemi onun nifrət etdiklərinə qarşı çox vaxt kifayət qədər zərərsiz olan və nəticələrlə əlaqəsi olmayan standart qınaqlardan daha əhəmiyyətlidir. Bu qınaqlar elə çox məşhur və elə geniş yayılıb ki, onların tezlik göstəricisinin və intensivliyinə aid əlavə sübutların gətirilməsi gərəksizdir, ancaq müsahibənin materialında üzə çıxan və bu fenomeni işıqlandıran bəzi aspektləri araşdırmağa dəyər.

Sosioloji nöqteyi-nəzərdən qınaqların tədqiq edilməsi faydalı hesab edilir. Dindirilənlər qrupu²⁴ əsasən orta sinfin nümayəndələrindən ibarət idi, San Kventin qrupu yeganə diqqətəlayiq istisna idi. Onun nümayəndələrinin Lümpen-proletariata mənsub olması, həmçinin onun özünəməxsus “rəsmi” mənəvi kodeksi olan həbsxanalardakı təcrübələri bu qrupun fəhlə sinfi ilə eyniləşdirməsi aspektində başqa qrupların dindirilənləri ilə müqayisə etməyə imkan vermir. Bizdə burada belə eyniləşdirmə bütövlükdə hətta işçilərin arasında belə çox tipik deyil. Dindirilənlərimizin orta sinfə məxsusluğunun ümumi xarakteri yəhudilərə qarşı əsas ittihamlara xüsusi rəng verdi. Əgər bizim antisemitizmin dərin əks etdirmə xarakteri haqqında əsas fərziyyəmiz düzgün olarsa, o vaxt sosial aspektdə yəhudiləri sosioloji nöqteyi-nəzərdən antiyəhudi fikirlərə malik müxtəlif qrupların sinfi eyniləşdirilməsi vaxtı baş verən zəif anlara aid xüsusiyyətlər üçün qınamaq lazımdır. Həqiqi proletar üçün yəhudi ilk növbədə burjuadır.

Görünür, işçi yəhudilərin simasında hər şeydən əvvəl müraciət sferasından olan vasitəçini, kapitalist tendensiyalarının icraçısı görür. Onların fikrincə, yəhudi, – “maliyyə sferasını” təqdim edəndir.

Orta sinfə aid olan antisemitlərdə bir qədər başqa təsəvvür yaranır. Müəyyən dərəcəyə qədər bu sinif öz iqtisadi mövcudluğu üçün yəhudilər kimi eyni təhdidə məruz qalır. Orta sinfin nümayəndələri öz statuslarının saxlanılması üçün müdafiə olunmağa məcburdurlar və var qüvvələr ilə mübarizə aparırlar. Buna görə onların mövqeyi işçilərin dediklərinə tam ziddir, yəni yəhudilər həqiqi burjua deyillər, onlar əslində bu sinfə aid deyillər.

Orta sinfin nümayəndələri yəhudini bu təbəqəyə baş tutmayan eyniləşdirmənin əlamətlərinə aid etdikdə, subyektiv surətdə onlar, görünür, mövcudluğu üçün şəxsi və yad qrupla qarşılıqlı münasibətlərlə əlaqəli olmayan proseslərin təhlükə yaratdığı şəxsi qruplarının statusunu qaldırırlar.

Antisemit – orta sinfin nümayəndəsidir uğursuzluq, çox güman ki, yəhudiyə keçmişin köhnəlmiş, narahat qalığı kimi, müasir Amerika sivilizasiyasının ölçülərinə görə yaşaya bilməyən, uğursuzluğa uğramış, uyğunlaşa bilməyən burjua kimi baxır.

Həqiqətən, “uyğunlaşa bilməyən” sözünü müsahibədə yəhudilərə qabaqcadan inandırılmış münasibət bəsləyən dindirilənlərdən bəziləri istifadə ediblər. Yəhudilər özlərini orta sinfin qanuni nümayəndələri kimi nə qədər az təsdiqləyirlərsə, inhisarın vakuumun onsuz da qapalılığa meylli olan qrupundan onları çıxarmaq daha asan olur. Əgər bu fəsildə nəzərdən keçirilən, siyasətdən və iqtisadiyyatdan bəhs edən qəsbkarlıq kompleksi həqiqətən ümumi ideoloji sxemə aiddirsə, onda potensial-faşist düşüncəsinə görə yəhudi əsas etibarı ilə qəsbkar olur. O, mötəbər burjuanın və ya işgüzar insanın maskasında utanmazcasına çıxış edən küçə taciridir.

Müsahibənin materiallarında tipik antisemit qeydlər bu istiqamətdə gedir, hərçənd onlarda “proletar” antisemitizminin motivləri əsas yer tutur, buna aid yəhudi-istismarçı və ya ağır fiziki əməkdən yayınan yəhudilər barədə ideyanı misal göstərmək olar. Proletar və burjuaziya antisemitizminin arasında fərqi şişirtmək lazım deyil. Tez-tez işçilərin yəhudilərə aid etdikləri xüsusiyyətlər özlərində “uyğunlaşa bilməmiş burjua” aspektini saxlayırlar.

İşçiyə istismarın simptomu görünən bir şey, orta sinif üçün asanlıqla namussuzluğa, burjuaziya əxlaqının yolverilməzcəsinə pozulmasına, dürüst əməyin tərifinə aid edilən ən əhəmiyyətli prinsiplərə görə qınağa çevrilə bilər.

Burada nəzərdən keçirilən klişe sinfi baryerlərlə bağlı deyil, onların yalnız funksiyası dəyişir və nəticədə tonların yer dəyişməsi baş verir.

“Uyğunlaşa bilməmiş burjua”nın təsəvvürlərində motivlərin üç qrupu aydın seçilir: yəhudilərin zəifliyi və onların psixo logiyasının bununla əlaqəli xüsusiyyətləri; yəhudilərin orta siniflə önəmli dərəcədə yer tutmayan həddən ziyadə kompensasiya kimi eyniləşdirilməsi: yəhudilərin nahaq cəhd etdikləri siniflə bağlı aid eyniləşdirməyə aid dərin qeyri-loyallıq, onların eyniləşdirilməsinin və təbiətinin, yəni təcrid edilmiş, istənilməyən və bağlı qrupun təbiətinin alınmamış cəhdlərinin ifadəsi kimi qəbul edilən qeyri-loyallıq. Birinci iki qınaq məlum obyektiv əsaslandırılmaya ehtiyac görür. Yəhudilərin mazoxizminə aid kifayət qədər sübutlar var – məsələn, Anton Lurenin ən yeni tədqiqatları, – və dinin psixologiyasında mazoxizmin əsasları. Əksinə, üçüncü qınaq, görünür, əsasən proyektivdir və “bütün bu dəstədən azad olmaq” arzusunun əsas haqq qazandırılmalarından birini təşkil edir.

Yəhudilərin zəifliyi haqqında ideya F114-ün (bütün şkalalarda yuxarı bal toplayan qismən yəhudi mənşəli olan tibb bacısı) ümumi fikirlərində təqdim edilib:

“Mənim bir əmioğlum var. O məni sevirdi və mənimlə evlənmək istəyirdi. Mənşəcə o məndən artıq yəhudidir. Mən onu sevirdim, amma ona ərə getmək istəmirdim. Mən ona səbəbi izah etdim – axı o yəhudidir. İndi o qeyri yəhudi ilə evlənib, onların iki uşağı var. O məndən daha artıq antisemitdir. Bu bir çox yəhudilərə aiddir – onlar sanki iflic edilib və ya qozbeldirlər. Bu onlarda nifrət və ya peşmançılıq yaradır”.

Güman ki, yəhudilərin özlərinin yaxud daha aşağı bal sayı ilə dindirilənlərin daha pozitiv yolla yəhudilərin bu cür zəiflikləri haqqında fikir bildirmələri tipikdir.

Nifrət zəifliklə əlaqələndirilən qərəzli nöqteyi-nəzərlə dindirilənlər daha çox yəhudilərin “həddən artıq təsiri əldə edirlər” və “hər şeyə malikdirlər” kimi güclü tərəflərini vurğulamağa meylidirlər.

Aşağı bal yığan münasibətin nümunəsi olan 5055, bütün şkalalarda balların aşağı sayı ilə çox liberalcasına köklənmiş 73 yaşlı qoca yəhudilərin zəiflikləri fikrinə həmfikir olur.

O fikirləşir ki, yəhudilərin özünümüdafiəsi fəlsəfəsi başqa insanların düşmənçiliyinə səbəb olacaq vəziyyətə gətirib çıxardı.

Ekstremist köklənmiş insanlarda yəhudilərin zəiflikləri haqqında bilikləri bəzən eyniləşdirməyə gətirib-çıxarır: onlar şüurlu olaraq yəhudilərə qarşı özləri düşməncəsinə köklənmiş tanış yəhudilərə qarşı durmaq üçün yəhudi rolunu qəbul edirlər, ola bilər ki, dərk etmədən, antisemitizmin günahlarını yumaq üçün ən azı simvolik planda yəhudilərin məruz qaldığı alçalmalara uğrayırlar.

Bunun təsviri kimi 5028, 20 yaşlı bir qədər əsəbi interyer dekoratorunun nöqteyi-nəzəri xidmət edə bilər. O, aşkarca atasına qarşı çıxır, ancaq anasına çox bağlıdır.

Dindirilən və onun bacısı yəhudilərə heyran olduqlarını bildirirlər. O, bir ata kimi qızğın antisemit olan qohumları ilə onun atasının rolunu oynaması barədə zarafatdan danışdı. Qohumlarını inandırdılar ki, ana xətti üzrə onun ulu babası yəhudi olub. Dindirilən izah etdi ki, ana xətti üzrə onun ailəsinin çox üzvləri bir qədər yəhudi kimi görünürlər, “çünki onların burunları uzundur”. Bunu danışdıqları ata xətti üzrə əmioğluları, bir fikirdən az qala “intihar etmişdi”.

Dindirilən birdən birə qeyd etdi ki, ola bilər ki, yəhudilərə qarşı simpatiyasının səbəblərindən biri odur ki, onun “heç vaxt iddialara malik yəhudilərlə tanışlığı olmayıb”.

Yəhudilər barəsində qərəzlilərlə şəxslərdə onların çatışmazlıqlarının təsvir edilir, çünki bu onların güclü tərəflərinin təkmilləşdirməsi ilə bağlıdır, bəzən öz həmahəngliyinin sayəsində profaşist istiqamətinin Amerika təbliğatçılarının standart mövzusuna görə seçilən xüsusi hal alır.

Bu – yəhudi-qaçqının obrazıdır, hansı ki, eyni zamanda həm güclü (“işi bizim amerikalı oğullarımızın əlindən alır”), həm də zəif (“murdar səfil”) yəhudi obrazı. Tam əsasla inanmaq olar ki, ikinci motiv həlledicidir (qərar verəndir). M105N belə qeyd edir:

“Bizim ölkəmizə bir çox yəhudi mühacirləri gəlir. Burada yaşamaq onlara rahatdır və onlar hakimiyyəti öz əllərinə alırlar. Onlardan hər biri ilə ayrılıqda ünsiyyət belə saxlamaq olmaz, amma bir çoxları çoxlu pul qazanmasına baxmayaraq, ümumiyyətlə murdar qorxuncdur”. Qaçqınlarla bağlı təcavüzkarlıq dindirilənin fikrincə, hətta antisemitizmin zəif ifadə edildiyi hallarda belə özünü büruzə verir.

5036, hal-hazırda işsizlik müavinətini alan caz-orkestrindən musiqiçidir və E və F şkalaları üzrə yuxarı ballar göstərib, ancaq RES şkalasına görə daha az bal toplayıb.

Hərçənd o yadlar qrupları ilə bağlı istənilən tip antaqonizmi²⁵ inkar edir, bu antaqonizmin səthdə olmağı güman edilir.

O əmindir ki, əgər vaxt və şərait imkan verirsə, qaçqınlara vətəndaşlıq vermək lazım deyil və onları evə göndərmək lazımdır.

Rəqiblərin ölkəsinə gəlmiş bu dindirilən nifrətinin psixi təyini, hansını ki, qarşı qidalandırır, onun etirafı əsasında inamla belə nəticəyə gəlməyə imkan verir ki, şübhəsiz, yəhudilər musiqi istedadına malikdirlər.

Buna qarşı yalnız qeyri-müəyyən standart ittiham qoyulur:

“Amma onlar hamısı əlbirdirlər və elə işğalçı və gurultuludurlar ki, bəzən onlara tab gətirmək qeyri-mümkündür”. O, iddia edir ki, bəzən yəhudi-musiqiçilərin təcavüzkarlığı və eqoist tələbləri onun yaratmaq istədiyi kiçik estrada kollektivlərinin dağılmasına gətirib çıxarmışdı.

Daha qazanclı təklifləri alan kimi, onlar dərhal onun kollektivini tərk edirdilər. “Amma mən burada geri qalmamağa çalışdığım üçün, uğursuzluğa iki dəfə dözməyə məcbur idim”. Digər tərəfdən, o, deyir ki, bəzi yəhudilər, şübhəsiz, çox mədəni insanlardırlar.

Qaçqınları, obyektiv zəiflər kimi, daim ağa hərəkətlərində və hakimiyyətə gəlmək cəhdlərində ittiham edirlər.

Əgər qınaq işğalçılıqdısa və yəhudilərin müəyyən edilmiş təlim almış reaksiyalarında əsas malikdirsə, məsələn, onlar “öz maraqlarının müdafiəsini dəstəkləməyə” vərdiş ediblər, onda bu klişe eyni zamanda siyasi sığınacağın alınmasına demokratik hüququn pozulması ilə əlaqədar antisemitlərin narazılığını yumşaltmağa kömək edir, çünki onlar özləri qonaqpərvərliyin qanunlarına riayət etmirlər, yəhudilər isə qaçqındırlar.

5043, bütün şkalalarda yuxarı bal yığmış, orta yaşlı evdar qadındır. O, belə deyir:

“Yəhudilər özlərini gurultulu aparırlar və çox vaxt işğalçı olurlar”. (Burada nümunə kimi o, bazarda qadın-qaçqınların necə camaatı itələyərək, irəli soxulmalarından danışır.) O “qaçqınların” və başqa yəhudiləri müqayisə edir və nəticəyə gəlir ki, “qonşuluğumuzda yaşayan o tip “, özünü ayrı cür ziyalı aparır, bir-biri ilə əlbirdirlər, ziyalı deyil və ümumiyyətlə onlar arzu olunmayan qonaqlardırlar.

Yəhudilərin təcavüzkarlığı haqqında stereotipdə görünən və daha ətraflı tədqiqata ehtiyac duyan Antisemit düşüncənin tipik əlaməti əsasən psixoloji təbiət haqqında olan fərziyyələrlə kobud təcavüzkar hərəkətlər haqqında ittihamların qarışdırılmasıdır. Belə ki, məsələn, “yəhudi qanı” haqqında ideya, “irqin ləkələnməsi” qorxusu (“qan” sözünü burada yalnız metaforik mənada anlamaq lazımdır) “donor-yəhudilərin qanı ilə zəhərlənmələr” haqqında isteriyaya qədər gedib çıxır. Eləcə də yəhudilərin növbələrdə qalanları dirsəkləri ilə itələmələrindən tutmuş guya işgüzar münasibətlərdə rəhmsizliklərinə qədər təcavüzkarlıqları haqqında təsəvvürlər yaranır. Bu antisemitizmə məxsus geriləyən “mifik” xüsusiyyət haqqında nəticə çıxartmağa imkan verir. Mənəvi dispozisiyalar bir tərəfdən, anlaşılmaz “yad mentallığın” qarşısında qorxunu zəiflətmək üçün, və digər tərəfdən proyeksiya edilənə reallığın xüsusiyyətləri vermək üçün fiziki reallığa keçir. Ehtimal ki, bu ikinci aid edilmə, bütün antisemitlərin nə üçün istisnasız olaraq yəhudilər xüsusi fiziki əlamətlərə görə tanımaq mümkün olduğunu inadla iddia etdiklərini izah edəcəkdir.

5067 (analığın ifadə edilmiş xüsusiyyətləri ilə boylu-buxunlu qadın, 48 yaşına uyğun görünür) E və RES şkalaları üzrə yuxarı ballarla qarışıq təsadüfün illüstrasiyası üçün nümunə kimi seçilib. O, yəhudilərin “təcavüzkarlığın” fiziki və psixi aspektlərinin arasında heç bir fərq qoymur:

“Onların işgüzar münasibətlərində kobud təcavüzkarlığını sevmirəm. Bu hətta təcavüzkarlıqdan da böyük bir şeydir. Onlar həmişə insanları qırağa sıxışdırırlar. Müharibə vaxtı sonsuz növbələrdə dayanmaq lazım olanda neçə dəfə mən əsasən yəhudilərin itələşməyə başladıqlarını müşahidə edirdim. Mən yəhudilərə əsl nifrət hissi bəsləyirəm”.

Başqa hallarda təcavüzkarlıq haqqında ideyadan onu “sırtıqlıq” kimi sosial mənada xüsusi izah etmək üçün istifadə edirlər: bəzən bu standart danlaqlar arxasında gizlənmiş mexanizmə ötəri baxmaq mümkün olur.

Güman ki, o, bütünlə orta sinfin nümayəndələrinin yüksək sosial fəallığı ilə kompensasiya edilən çox güclü sosial təcrid olunma hissi ilə bağlıdır. Bu emosional fonda yəhudiləri rəftar sferasının klassik nümayəndələri kimi qəbul edilirlər, ola bilsin ki, onlara hətta paxıllıq edirlər, çünki onlar bir-birini təcrid etməyiblər, əksinə, hər yerdə “əlaqələrə” malikdirlər. Bu ideya həqiqi qrup nümayəndələrinin guya özlərini sıxışdırılmış hesab etdikləri, həmçinin bir növ cəmiyyət barədə təsəvvürü özündə əks etdirən qohum qəbiləliyi ilə sıx bağlıdır.

Müsahibə alınanlardan sonuncusu belə sözlər tapır:

“Güman olunur ki, onlar hər şeyi bilirlər, bütün ipləri öz əllərində saxlayırlar. Bu istənilən başqa tərəfin nümayəndələri arasında mövcud əlaqələrdən daha sıx olan qəbiləyə bənzəyir. Onların hər yerdə hər şeyə qadir, hər işi düzgün yerinə yetirə bilən dostları var”.

Nəticə etibarilə, bizim materialımızda sıxışdırılmış şəhvət əsasında təcavüzkarlıq haqqında stereotipdən əmələ gələn nümunələr var. Fikir yayılıb ki, yəhudilər təmiz xristian əxlaqının miqyasları ilə toxunulmayıblar.

Əgər yəhudilərin “cəlallı yeməkləri” hələ tənqidə məruz qalmırsa, deməli onda onlara yazılan qarşısıalınmazlıq, seksual sferada nifrət doğuran hissiyyat dözülməz münasibətlə qarşılaşır.

Bu nöqteyi-nəzər haqqında təsəvvürü F118, yad qruplara olan nifrəti böyük ehtimalla azlıqlardan daha çox işçi təşkilatlara yönəlmiş ictimai təminat sferasından 42 yaşlı tibb bacısı (A-S üzrə orta və RES və F şkalaları üzrə yuxarı ballara malikdir) müsahibəsində verir.

O, yəhudiyə ərə gedəcəyini ağlına belə gətirmir. Sonra o danışdı ki, həqiqətdə yəhudi ərə getmək imkanı olub. Bir dəfə, yayı evdə keçirmək üçün Nyu-Yorkdan qayıdanda, onun qardaşı ilə bir büroda işləyən çox ziyalı vəkillə tanış olmuşdu. Onun əla təhsili var idi və o, bir neçə xarici dil bilirdi. Onlar dəfələrlə görüşmüşdülər və o üç həftə ərzində tez-tez onu görürdü, o günə qədər, nə vaxt ki, o ona dedi: “mən sizə özündən bir şey danışmaq istəyərdim. Siz mənim ailəmlə tanış olmadınız bu mənim planlarıma daxil deyildi. Ancaq burada mən sizdən soruşmaq istədiyim bir detal var, məhz, siz yəhudiyə ərə getməyə etiraz etməzdiniz?” O dedi ki, onda belə hiss yarandı ki, elə bil ona ağır zərbə vurdular. O yəhudiyə bənzəmirdi, və onun adı da yəhudi adı deyildi, o hətta uşaq xorunda hamı ilə birlikdə ifa edirdi, ona görə o hətta oğlanın yəhudi olmasını fikirləşmirdi. O sadəcə oturub, bir söz demədi – və bu cavab idi. Bu informasiyaya o hələ əlavə etdi ki, işləri pisləşdi, çünki pansionatdan bütün qızlar öyrəndilər ki, o yəhudidir, bu eləcə də işdə məlum oldu və onun üçün pis dönüş baş verdi.

On il sonra o onu yenidən gördü, və qeyd etdi ki, o daha yəhudiyə oxşamağa başladı, bu halda o əlavə etdi ki, bu ehtimal ki, onun oğlanın yəhudi mənşəli olmasını bilməsi ilə bağlıdır. Hətta yəhudiyə ərə gedib, ona yəhudi-uşaqları doğmaq lazım olmağı fikri belə ona inanılmaz görünür.

Bu qadının müqaviməti onun tanışının xarakterinin xüsusiyyətləri ilə deyil, sadəcə onun mənşəyi ilə bağlı olmağı diqqətəlayiqdir. Fərz etmək olar ki, bu stereotip şüurda şəhvətə qarşı yönəldilmiş köhnə uşaq tabusunu canlandırdı və yalnız sonra onlar fərdlər kimi yəhudilərə tərəf yönəldildilər.

İlkin cazibə daha sonra qəbul etməmənin səbəbi olur.

Aşağıda göstərilən nümunələrdə yəhudilərin qəbilə sədaqəti və onların təcavüzkarlığı barədə danlaqlar haqqında ümumi ideya arasında sıx əlaqə aydın görünür. Burada təsdiq etmək kifayətdir ki, qəbiləyə sədaqət təcavüzkar gəlməni istisna etmək üçün bəraət kimi meydana çıxır, çünki o həmişəlik tanınmasına cəhd etdiklərinin həyatını kədərləndirməyi arzu edən yəhudi olaraq qalacaq. Eyni zamanda bu ideya yəhudi cəmiyyətinin obrazının təsvirini, səmimi, ailəcanlı kimi, görünür, Amerika sivilizasiyasının ənənələrində möhkəm formalaşmış və texnologiya səmərəliliyinin qaydalarına tabe olanlar üçün qadağan edilmiş görünən yad qrup çərçivəsində arxaik yaranma kimi başa çatdırır.

Yəhudi “qəbiləsinin” gizli cəzbedici gücü M102-nin (bütün şkalalar üzrə yuxarı ballar toplayıb) fikirlərində görünür:

“Mənim məktəbdə tanıdığım Yəhudi uşaqları məşhur yəhudi sahibkarlarının oğul və qızı idilər və onlar əlbir idilər. Bunu necə dəyişdirmək mümkün olduğunu demək çətindir. Görünür, başqa insanların düşündükləri onları tamamilə maraqlandırmır. Bu onların təbii xasiyyətinin xüsusiyyətidir. Onları işgüzar həyatdan sıxışdırmağa çalışmaq düzgün olmazdı, çünki onlardan bəziləri ölkəmizin ən hiyləgər biznesmenlərdirlər. Onlardan əksəriyyəti yaxın vaxtlarda Almaniyadan gəliblər və mən güman edirəm ki, tezliklə onlar geri qayıdacaqlar. Bu insanların bəziləri fövqəladə zirəkdir, onlar hamısı yumruq kimi dayanırlar, həmişə öz kapitallarını artıraraq, ticarətdə müvəffəqiyyət qazanırlar. Almaniyada almanlara yəhudi-biznesmenlər lazım olacaqlar, onlar bütün pulları yığacaqlar və orada biznes quracaqlar. (Siz qadın-yəhudilər haqqında nə düşünürsünüz?) Onlardan bəziləri çox cazibədardır, digərləri öz dairəsinə qapanmışdır. Onlar inamları ilə bağlı olaraq, kişilərə tabedirlər.”

Yəhudi ailəsinin daha patriarxal strukturu, həqiqətdə və ya təxəyyüldə olmasından asılı olmayaraq, müəyyən mənada, görünür, seksual cazibəyə malikdir. Hesab edirlər ki, yəhudi qadınları “kişilərin bütün arzularını yerinə yetirirlər; yəni qeyri-yəhudi mənşəli Amerika qızlarından gözləmədiklərini”. Ancaq, digər tərəfdən, Amerika mədəniyyətində seksual məmnunluq haqqında təsəvvür məmnunluğu verməyə söz verən qadının sosial əhəmiyyətini ehtimal ki, azaldır. Burda həmçinin yəhudilərin üstünlüyünün tanınması öz ziddiyyəti ilə dönür.

Ailənin sıx birliyi haqqında təsəvvürün necə güclü düşmənçiliyin hissi ilə yüklənmiş düşkünlüyün xüsusiyyətlərini qəbul edə bilməsini F113 (E şkalasında yuxarı F və RES şkalalarında bir qədər aşağı ballarla olan cazibədar, bir az əsəbi 26 yaşlı qadın) göstərir.

Onun hiddətinə yəhudi soyadları və onların dəyişdirməyə çalışmaşı səbəb olur. Öz tanış-yəhudiləri haqqında o xüsusi ləhcə ilə danışır, onlar zəngin olduqlarına görə “bir sıra gülməli evlərdə yaşayırlar”, amma bir qədər pis şöhrət qazanıblar. Onun yəhudilərin ailə həyatı haqqında müşahidələrindən həqiqət olan bəzi fikirlərində, yəhudilərin belə davranışını müəyyən edən eqoizm haqqında və onun “şərablar” kimi müəyyən edilən sərt qiymətləndirilməsi paranoik təsəvvürlərlə sıx bağlıdır:

–Onlarla ünsiyyətdən ən xoşagəlməz təcrübəni mən bir neçə il Havay adalarında telefonçu işləyəndə qazandım. Mənə Nyu-Yorkla bağlı bütün telefon söhbətlərini dinləmək lazım olurdu, buna görə mən minlərlə söhbət eşidirdim. Onlardan 90 faizi evə zəng edən zəngin yəhudilərin payına düşürdü. Onlar haqqında bircə yaxşı şey mən deyə bilərəm ki, bu da onların ailəyə olan sədaqətidir. Ancaq bunda onların eqoizmi görünür: tam olaraq, şəxsi danışıqlara sərf edilmiş telefon söhbətləri və bu zənglərə xərclənən pul.

–Bəs işgüzar danışıqlar?

–Mən əsasən gecə vaxtı işləyirdim. Amma başqa qızlar danışırdılar ki, bu gündüz telefonla işgüzar danışıqları aparan həmin insanlar idilər.

–Sizin necə müəyyən etdiniz ki, bu yəhudilər idi?

–Səslərinə və danışıqların məzmununa görə. Eqoistlər.

–Bu halda sizin tanımadınız yəhudilər ola bilərdilər?

–Düşünmürəm. Yəhudiləri tədricən səsə görə ayırmağa başlayırsan.