Kitabı oku: «Պատմութիւն Հայոց», sayfa 15

ՁԳ

ՁԳ. Յղացան առաքեալքն զսէր առ մարմնակիցս իւրեանց եւ ծնան զամենայն արարածս խառնեալ *յԱստուածութիւն անդր։ 2 Մատնեցին զանձինս իւրեանց՝ ընկերացն բողոքելով զի *Աստուած ասացին վասն այսորիկ իբրեւ զթշնամիս չարամահք եղեալ ի վերայ երախտեացն՝ չար *փոխանակ ընդ բարւոյ ընդունէին *հրաւիրակքն որ եկին կոչել զամենեսեան ի հարսանիս Աստուածութեան սիրոյն ։ 3 Մահ ընկալեալ տանջանաւք հանդերձ *փոխանակ ընդ դրուատին եւ պատիւ գտանելոյ ի նոցանէ որպէս *եւ դուք *իսկ *առ ձերսս արարէք զի տգիտութեամբ արարէք *զի ոչ էիք հասեալ յիրաւի ի լաւութեանցն վերայ։

* յառաջին աշտարակէն ցրումն լեզուացն եղեւ *եւ այժմ ինքն Տէրն ժողովեաց *զցրուեալս ազգացն եւ բեւեռեաց ընդ մարմնոյ իւրոյ զոր *առ ի մէնջ՝ *ի փայտին զորմէ կախեցաւ զի անքակութիւն արասցէ ի մի հաւատս միասնական պաշտամանն ։ 5 Իսկ նոքա հրաման սիրել զՏէրն եւ զկամս նորա առնել զի զանձինս տոհմակցաց իւրեանց այսինքն զամենայն մարդկան ապրեցուսցեն ի յաւիտենական մահուանէն։ 6 Զի Տէր ինքնին եկն եւ *մեռաւ վասն ամենեցուն զի զամենեսեան ձգեսցէ *յանմահութիւնն իսկ սոքա նորին կամացն քարոզք առաքեցան զի տացեն զփրկութիւն եւ զերախտիս Աստուածութեանն *առնուլ ի միտ ամենեցուն որ առ նոսայն եղեւ։

7 Վասն այսորիկ յղացան առաքեալքն ի Հոգւոյն սրբոյ *եւ ծնան *լեզուս՝ *խաւսունս անմահութիւն ամենեցուն։ 8 Զի ինքն եկն Հոգի Աստուածութեանն *փորձել եւ քննել զամենեսեան իբրեւ *զարծաթ ի բովս լեզուաւք առաքելոցն որպէս *եւ ասէն ընդ ամենեցուն *իբրեւ ընդ երկրի բերան առեալ՝ *իբրեւ զփող նովին զաւրութեամբ գոչէ մարգարէն թէ Փորձեցեր զմեզ Աստուած եւ քննեցեր՝ որպէս եւ քննի արծաթա։

*Արդարեւ իսկ փորձեցան արդարքն իբրեւ ի բովս՝ ի Հոգին սուրբ զի նախ զնոսա փորձեաց ի փչել Հոգւոյն *զաւրութեան Փչեաց ի նոսա եւ ասէ առէ՛ք զՀոգին սուրբբ։ 10 Զի ընտրեսցէ նախ զնոսա իբրեւ զարծաթ զի աղտն այրեսցի զի տուն Տեառն՝ ինքն աստուածախառն մարմինն էր որ եւ տիեզերաց էին բովք սրբելոյ ։ 11 Անկան առաքեալքն առաքինիք *ի բովսն՝ նախ թուով երկոտասանքն *այրեցաւ հալեցաւ կորեաւ մի ի նոցանէն *որդին կորստեան Յուդայ իբրեւ զանագ ի մէջ հրոյ ծախեալ սպառեցաւ։

12 Սրբեցան մետասանքն եւ ընտրեցան իբրեւ զարծաթ ի բովս եւ ելին անաւթք ընտիրք ճարտարութեան պիտոյից Արարչին։ 13 Փորձեցան պէսպէս նեղութեամբք եւ տանջանաւք զոր կրեցին ի մարդկանէ յայնցանէ՝ որոց զաւգուտն խաւսեցան հաստատեալ սիրովն *տային վկայութիւն մարմնակցացն *յորոց ընդունէին *տանջանս զի զՏեառն զառաքչին զհրամանսն կատարեսցեն սէր աւգտի ընկերացն բերեալ համբերելով նեղութեանցն զի զանցաւորսն արհամարհեսցեն։ 14 Զի յորժամ Արարիչն աշխարհի *յայտնեսցի միւսանգամ՝ նոքա ընդ նմին թագաւորեսցեն յաւիտենական թագաւորութեամբն որպէս ասէն յիրաւի *ի դէմս նոցա նոյն երգողին *մարգարէութիւն թէ Փորձեցեր զմեզ Աստուած եւ քննեցեր՝ որպէս եւ քննի արծաթ իջուցեր զմեզ յորոգայթ եւ եդեր *նեղութիւն ի թիկունս մեր եւ անցուցեր զմարդիկ ի վերայ գլխոց մերոցա։

*Զի քննեաց զնոսա հրովն Հոգւոյն *եւ ի ձեռս մարդկան *զի ի հանդիսի փորձութեան քաջութիւնքն երեւեսցին նեղութեամբքն վասն արդարութեանցն *որպէս եւ դուք յայնցանէ *որ եւ ի ձերում աշխարհիս առաջի ձեր վկայք Աստուածութեանն գտան՝ գիտէք զփորձն զի սիրեցին զյոյսն *խոստացեալ միւսանգամ գալստեանն Աստուածորդւոյն։ 16 Առին զհուր Հոգւոյն կենդանւոյ յանձինս իւրեանց *եւ զվտակս բղխման անմահութեանն *բաւական եղեն ընդունել։ 17 Վասն այսորիկ կարացին դիմել անցանել արհամարհել զհրով տանջանացն եւ զպաղեալ սառամանեաւք մեղացն։ 18 Արդարեւ արհամարհել *արհամարհեցին *զմեղաւք եւ ընդ նմին զնեղութեանցն եկելոց գոհանային զտուողէն *շնորհաց թէ Անցաք մեք *ընդ հուր եւ ընդ ջուր եւ հաներ զմեզ *ի հանգիստա։

*Զի նախ անցին *ընդ հուրն եւ ընդ ջուրն *եւ ընդ սուրն մեղաց եւ *արհամարհեցին զհուր մեղացն եւ զջուրն անաւրէնութեան եւ զսուր տանջանացն *փորձութեան եւ ընկալան զլուսաւորիչ *հուրն կենդանութեան եւ զջուրն նորոգութեան եւ զսուրն այսինքն զբանն Աստուծոյ որ սուր է քան զամենայն սուր երկսայրի եւ պողովատիկ եւ *կարող է հասանել հատանել թափ անցանել մինչեւ յորոշումն *ոգւոց եւ մարմնոց եւ շնչոցբ։

*Վասն այսորիկ *եւ մարգարէն *յառաջագոյն ընծայեցուցանէ *զայս թէ Սուրք երկսայրիք են ի ձեռս նոցաա որով եւ կտրիցեն հատանիցեն *միանգամայն զանաւրէնութիւնս ամբարշտութեանցն խլեսցեն յերկրէ։ 21 Եւ զհնձեալսն եւ զհատեալսն զի՞նչ *առնիցեն։ 22 Ասէ թէ Հողմք առցեն եւ ամպք բաժանեսցեն եւ փոթորիկ իբրեւ զխռիւ կուտեսցէ զնոսաբ։ 23 Իսկ կուտեալքն ի հուրն անշէջ մատնեսցին ։ 24 Զի արդարեւ իսկ ճշմարիտ մշակաց գործ այն է *զի զպիտանի արդիւնսն զշայեկանսն ի շտեմարանս *ժողովեսցեն եւ զփուշն եւ զդժնիկն *տալ ճարակ հրոյ։

ՁԴ

ՁԴ. Արդ՝ սոքա նախ զանձինս փորձեցին եւ *ապա աշխարհի եղեն բովք։ 2 Ընկալան զհուրն կենդանութեան միւսանգամ մտին ի բովս իբրեւ զարծաթ *զտեալք եւ պարզեալք եւ ձուլեալք ի սէր Արարչին գտան ի հնոցէն հալոցաց՝ *եղեն փողք կռածոյք ի սպաս *Տեառն հրամանացն գոչեցին լցին զտիեզերս։ 3 Փողք առ փողս գոչեցին *եւ ասեն ընկեր ցընկեր թէ Աւետարանեցէ՛ք աւր ըստ աւրէ զփրկութիւն նորա պատմեցէ՛ք ի հեթանոսս զփառս նորա յամենայն ժողովուրդս զսքանչելիս նորա զի մեծ է Տէր եւ աւրհնեալ է յոյժ ահարկու է նա ի վերայ ամենայն կռոցգ եւ թէ՝ Ամենայն կուռք հեթանոսաց *ոչինչ են այլ Տէր զերկինս արարդ։ 4 Իսկ փոխանակ պատկերացն կռելոց առաքեալքն իբրեւ շիփորք կռածոյք անուանեցան զի զամենայն աշխարհս *ընդ հանուր լցցեն *որպէս ասէն թէ Ընդ ամենայն երկիր ել բարբառ նոցա եւ մինչեւ ի ծագս տիեզերաց են խաւսք նոցաե։

*Արդ՝ եւ ինքեանք հնոցք տիեզերաց եւ հուր *կենդանութեան Հոգւոյն ի լեզուս *նոցա *զի զամենայն աշխարհս փորձեսցեն ։ 6 Եւ զի *գոչեսցեն *եւս ի Տեառնէն զճշմարիտ բնութեանն Աստուածութեանն զյայտնութիւն թէ Տեսէ՛ք տեսէ՛ք զի ես եմ եւ ոչ գոյ այլ Աստուած *բայց յինէնա *թէ՝ Ես սպանանեմ եւ ես *կեցուցանեմ հարկանեմ եւ ես բժշկեմ եւ ոչ ոք *իցէ որ հանիցէ զձեզ ի ձեռաց իմոցբ եւ եթէ՝ Սրեցից իբրեւ զփայլակն զսուսեր իմ եւ ի խնդիր վրիժուց արձակեցից զաջ իմ հատուցից զհատուցումն թշնամեաց իմոցգ։

* լեզուք առաքելոցն զանչափութիւն հաւատոցն իւրեանց եւ ծնան լեզուս զոր ոչ գիտէին։ 8 Գոչեցին իբրեւ զփող՝ զմիահեծան տէրութեանն իշխանութիւն եւ ծնան զանթիւ բազմութիւն մարդկան ի կարգս հրեշտակաց ի սպասաւորութիւն Աստուածորդւոյն։ 9 Զի փոխանակ հրեշտակացն *անկելոց որք կործանեցան յաստուածակիր ի լուսեղէն ի *սպասաւորութենէն՝ որդիք մարդկան հրեշտակասցին կանգնեսցին եւ կալցին զտեղիս նոցա։ 10 Զի թիւք կարգեալք փառաւորութեանցն՝ նոյն անխախուտ մնացեալ լիութեամբն *անպակասեսցին զի ի հասարակաց փառաւորութեանցն գովեստք աճեցեալ զաւրասցին *ուստի ի համեմատութենէ անտի Փառք ի բարձունս Աստուծոյ եւ յերկիր խաղաղութիւն ի մարդիկ հաճութիւնդ։

ՁԵ

* *Եղեն փողք առաքեալքն ժամատուք տիեզերաց զի դիցեն ի սիրտս ամենայն երկրի ակնկալութիւն ժամակալութեան՝ սպասել տեառնագալուստ փողոյն։ 2 Զի նովին ձայնիւք եկեալ հասեալ *ի ժամանակի անդ ծանուցեալ զնոյն ձայն փողոյն ի մահահանգիստ քնոյն յարուցեալք *ի *գարունն՝ զբերս բուսոցն իւրաքանչիւր *հասելոցն տերեւիցեն։ 3 Զի այնուհետեւ յայն հասեալ գարունն՝ զիւրաքանչիւր սերմանեաց յարմատոյ անտի զտեսիլ կերպարանացն բերիցեն։

*Ոմն իբրեւ *զարմաւն քաղցրահամ *եւ զգեղեցկատես *որպէս *ասէ յառաջընծայ մարգարէութիւնն թէ Արդարքն իբրեւ զարմաւենիս ծաղկեսցին *եւ իբրեւ զմայրսն Լիբանանու բազումք եղիցին։ 5 Տնկեալք եղիցին ի տան Տեառն եւ ի գաւիթս Աստուծոյ մերոյ ծաղկեսցին ա։ 6 Եւ դարձեալ՝ ինքն Տէրն մեր *Յիսուս Քրիստոս յաւետեացաբեր *եւ *ի կենսաբեր *Աւետարանին իւրում ամենեցուն տայ գիտութիւն յայտնապէս թէ Ի թզենւոյ անտի ուսարո՛ւք զառակն զի յորժամ ոստքն կակղասցին եւ տերեւեսցին՝ գիտասջի՛ք ասէ թէ *մերձ է գարունն բ։

7 Զի կարի նմանութիւնք եւ աւրինակք են ամենայն ծառատունկք զիւրաքանչիւր կերպարանաց տեսիլս բերելով եւ ոչ երբեք փոխեն զգոյնս գոյնս ծաղկանցն համոցն եւ հոտոցն *եւ տերեւոցն։ 8 Զի արմաւն զիւր տեսիլն եւ զգոյնն *եւ զհամն եւ զարարն բերիցէ *եւ զբնական զարմատոյն զծննդեան բուսոյն ։ 9 Նոյնպէս եւ թուզն զտեսիլ իւրոյ տերեւոյն * եւ զարար կեղեւոյն եւ զտարր *մրգոյն ի նմանէ *որիշ եւ այլքն *ի նմանէ ուրոյնք ։ 10 Զի կարմրախնձորն զիւր աւրինակն եւ կարմրատանձն զիւրն եւ կարմրադեղձն զիւրն ։ 11 Եւ են նոյն ի նորին բնութենէ *որ այլագոյնք են զի եւ զհոտն անգամ *իւրաքանչիւր ոք ի նոցանէ առանձինն արձակիցէ ։

* կիտրոնն *եւ ապաբաղսամոնն *եւ դափնին *եւ ձիթենին գեղեցիկ եւ սերկեւիլն եւ մուրտն եւ ընկոյզն եւ նուշն եւ քնարուկն եւ հաճարուկն եւ թութն եւ նուռնն եւ հոյնն ։ 13 Եւ ամենայն ծառք մրգաբերք *եւ ծաղկաբերք եւ տերեւաբերք *եւ հասկաբերք բարձունք եւ մեծամեծք որպէս մայրն եւ նոճն եւ շոճն եւ թեղաւշն եւ սանդն եւ սարոյն *եւ սաւսն եւ յակրին եւ գին *եւ կաղամախն եւ ուռին *եւ տաւսախն։

14 Սոյնպէս *եւ գունակ գունակ եւ *երփն երփն ծաղկանցն *որպէս մանրագորն եւ վարդն եւ շուշանն եւ ասպազանն եւ յասմիկն *եւ անիարն *եւ սմնակն *եւ ներգիսն եւ շամպղիտակն եւ մեղրուկն *հաւրաւտն եւ մաւրաւտն *եւ մանիշակն եւ այլն ամենայն համասպրամ ծաղկանցն եւ ծառոցն բոյսք բողբոջոցն գարնանւոյն երեւեսցին յետ ձմերանւոյն ։

15 Սոյն աւրինակ եւ յարութիւն մեռելոց։ 16 Զի յորմէ հետէ ստեղծաւ աշխարհ՝ ոչ ոք ի նոցանէ յաշունն կամ ի գարունն փոխ առ յընկերէն եւ կամ զիւրն ետ զկերպարանս բուսոյն ծննդեան նմանութեան իւրոյ։ 17 Այլ *ի սկզբանց արարչութեանցն ի ստեղծուածագործ *ժամանակէ անտի մինչեւ *ի վախճանելոյ ժամանակն *թէպէտ ստէպ ստէպ յաշունն ոսնին բոյսք աճունք չորացեալք տերեւընկէց լինին *եւ պարարեալք ձմերասունք լինին սառնապատք ձիւնաթաղք եղեմնահարք խստութեամբ հարեալք գձձին արմատքն ծաղկանց եւ կամ բազմակոյտք իմն իմն դարաստանացն * եւ անտառք բարձրաբերձ մայրիցն մայրեացն աճեցելոց՝ ստուարապատ յաւրացելովքն *հանդերձ շառաւեղաւքն սակայն ի ժամանակս գարնանւոյն հասեալք՝ ամպաշողք որոտընդոստք անձրեւաբաղխք ցաւղահարք առատաբուղխք ամարասունք՝ ի վեր բերեն զիւրաքանչիւր աւրինակ բուսոց *տերեւոցն։ 18 Ըստ իւրոյ *բնութեանն գայ տեսիլն *յիւր իսկ կերպարանն եւ ոչ փոխի *ի նմանէ յընկերն *կամ յընկերէն ի նորա նմանութիւն այլ ըստ հաստատել կարգողին՝ նոյնպէս կայ *յիւրում բնութեանն անխախուտ անխափան պատրաստեալ *ըստ Արարչին հրամայելն՝ բուսանին փթթին։

*Նա եւ մանրախոտքն դալարիք՝ իմն իմն *եւ այլեւայլք եւ *որիշք են նմանութեամբ ի միմեանց որպէս լաւռն եւ վարսակն եւ կնիւնն եւ որ ինչ նման է նոցա ։ 20 Նա եւ սերմանիքն աւգտակարք մարդկան *որպէս ցորեանն եւ հաճարն եւ գարին եւ կորեակն եւ գաւարսն եւ ոսպնն եւ ոլոռնն եւ *որիզն եւ դկուղն եւ սիսեռնն *եւ այլ եւս բազում սերմանիք՝ զոր *ի թիւ ոչ ոք կարասցէ արկանել։ 21 Որք իւրաքանչիւր յիւրում ժամու ի գարունն ցուցանեն զյարութիւնն իւրեանց՝ *բուսովքն եւ համովքն եւ հոտովքն բողբոջովքն *ծաղկովքն եւ ընդովքն *եւ տերեւազգեստք զիւրեանց մերկութիւնն ըստ իւրաքանչիւր նմանութեան ագուցանեն։

*Որպէս եւ *միտք եւ մարմինք մարդկան աստուածական ցաւղովն ի մեծ գարունն պարարեալք ի գերեզմանացն բուսանիցին ։ 23 Զի միանգամայն կազմիցին զոսկերաւքն չորացելովք՝ միսքն եւ ջիղքն եւ աճառքն *եւ նեարդքն մորթովքն զգեցեալք եւ մազովքն զարդարեալք։ 24 Եւ իւրեանց ոգիքն ի նոսին դարձեալք եւ իւրեանց նմանութիւնքն յինքեանս զի զիւրաքանչիւր գործոցն տեսիլս ի գլուխս իւրեանց առեալ բերիցեն *իբրեւ զմիրգս քաղցրութեան եւ զանուշութեան պտուղսն *համովքն եւ իւղովքն *եւ ծաղկովքն եւ հոտովքն աճեցուն բազկարձակ տերեւալից ջրասուն վայելչութեամբքն ։ 25 Զոր եւ սաղմոսարանն մարգարէութեամբքն նուագեաց թէ Եղիցի նա որպէս ծառ որ *տնկեալն է ի գնացս ջուրց *որ զպտուղ իւր * ի ժամու տացէ եւ տերեւ նոցա մի՛ թափեսցի եւ զամենայն *ինչ զոր եւ առնիցէ՝ յաջողեսցի նմաա։ 26 Եւ դարձեալ՝ եթէ Ծաղկեսցին ի քաղաքի Տեառն՝ իբրեւ զխոտ երկրիբ եւ եթէ՝ *Եղիցին աւրհնեալ յաւիտեանս գ։

ՁԶ

ՁԶ. Եւ արդարեւ իսկ գարունն բուսաբեր՝ զաւրինակ մարդկան յարութեան մեռելոցն ուսուցանէ ։ 2 Եւ զի ծաղիկքն եւ ծառատունկքն զարդարին նա եւ *փուշքն բուսանին որպէս դժնիկն եւ տատասկն եղիճն եւ պատեղիճն խայթահարն ժանտափուշն տափափուշն սրափուշն որոմնն կայծուկն գաղձն վնասակար եւ որ ինչ նման *է սոցա եւ սոքա ամենեքեան յիւրաքանչիւր նմանութեան բնութեանն բուսանին։ 3 Իսկ աւգտակար ծաղիկքն եւ կամ շառաւիղք ծառոցն *դարաստանաց՝ յիւրեանց բնութեանն հասանեն գարնայնոյն ։

4 Իսկ միտք մարդկան որ են տունկք բուրաստանաց կամ ծաղիկք ծաղկոցաց Աստուածութեանն՝ ունին ինքեանս յինքեանս ըստ կամաց իւրեանց բերել զնմանութիւնս եւ զաւրինակս տերեւոցն եւ ծաղկանցն *եւ հոտոցն եւ մրգոցն ։ 5 Զի թէպէտ եւ դառնաբերք *լինին *եւ *թէպէտ քաղցրաբերք *թէպէտ մրգաբերք լինին եւ թէպէտ փշաբերք թէպէտ արդարութիւնաբերք շինին եւ *թէպէտ *մեղսաբերք թէպէտ ծաղիկք լինին զի ի սկտեղս պատուականս թագաւորին ելանիցեն եւ պսակք զարդու ուրախութեան պիտոյից պատրաստիցին *ըստ ասելոյն գուշակութեան Հոգւոյն սրբոյ ի բերանոյ խաւսեցեալ Եսայեայ մարգարէին թէ Յայնժամ եղիցիս դու պսակ վայելչութեան ի ձեռին Տեառն *եւ թագ *արքայութեան ի ձեռին Աստուծոյ եւ քեզ անուն կոչեսցին կամք իմ *եւ յերկրին քում շինութիւն բնակութեանա։

6 Անդ լինելոց է շինութիւն՝ յաստուածական *եւ յանստուեր եւ յանխաւար *եւ յանկարաւտ *եւ յանփոփոխ քաղաքին։ 7 Զի այժմ ամենայն բոյսք՝ յիւրաքանչիւր բնութեան կան կապեալք բայց միայն մարդատունկքն *կարող են *զիւրաքանչիւր *բարս բնութեան *գունակ գունակ կերպարանացն շրջշրջել *այժմ որպէս *եւ կամին՝ զայն բոյս թաղեն յանձինս իւրեանց *եւ նովին թաղին ի գերեզմանսն այսինքն է *մահն աշունն *ոչ խոտոց՝ այլ * մարդկան որ ժողովէ ի շտեմարանսն իսկ գարունն ոչ *խոտոցն կամ փայտիցն այլ մարդկան՝ զայն *կերպարանս բերէ զոր *ընդ քեզ *թաղեցեր ի *գերեզմանին։ 8 Զի եթէ ծաղկաձեւ կամ *անուշահոտ անուշարար անուշահամ արդարութեամբքն ննջեսցես *ի գերեզմանին՝ *ընդ քեզ կանխեալ բուսանին ի յարութեանն քո արդարութիւնքն ։ 9 Ապա *եթէ մեղաւք *թաղեցար *ի քո անուն գերեզմանին՝ ընդ քեզ բուսեալք *ի քո գարունն փուշքն *ի քում յարութեանն *շուրջ զքեւ բուսանիցին։

ՁԷ

*ՁԷ. Ա՛ղէ լո՛ւր *մեծին Յովհաննու ո՛րպէս բողոքէ առ հրէական ազգն Աբրահամեան Արարէ՛ք ձեզ այսուհետեւ պտուղ արժանի ապաշխարութեան *եւ մի՛ ձեռն *յանձինս հարկանիցէք *եւ ասիցէք եթէ ունիմք մեք հայր զԱբրահամ ասեմ ձեզ զի կարող է Աստուած *ի քարանց աստի յայսցանէ յարուցանել որդիս Աբրահամու ա։ 2 Զի ոչ եթէ զԱբրահամ ինչ զիջոյց *ի հայրապետութենէն այլ զի արժանի՛քն իցեն նորա որդիք եւ ոչ անարժանքն։ 3 Արդ՝ զաւգտակարսն դարմանէ իսկ վասն անշայեկան *խոտոցն եւ փշոցն զի՞նչ կամիցի առնել արդեաւք ցամաքեցուցանէ նախ եւ գաւսացուցանէ՝ յորում ոչ գտցէ զպտուղն ։

4 Ա՛ղէ նայեա՛ց յառակ թզենւոյն եւ տե՛ս։ 5 Եկն Տէրն ի թզենին զի գտցէ ի նմա պտուղ եւ ոչ եգիտ *զի չեւ էր ժամանակ *պտղոյն բերելոյ եւ *անէծ զնա թէ Յայսմհետէ *ի քէն պտուղ ոք մի՛ կերիցէբ։ 6 Քանզի ամենայն բուսաբերք եւ * տերեւաբերք եւ ծաղկաբերք՝ *ժամանակաւ ունին բերել զպտուղսն իսկ սա զի՞ անիծաւ զի չէր ժամանակ պտղոյն։ 7 Արդեաւք *թէ պիտոյ ինչ էր ո՞չ *կարէր որ *բանիւն միայն հրամայեաց երկրի՝ բերել զծառսն եւ զբազմութիւն *մայրեացն *իւրաքանչիւր պտղովն եւ ամենայն *բուսոցն՝ իւրաքանչիւր սերմամբ ըստ ազգի իւրում է վերայ երկրի երեւել՝ եւ ծառոյն զկերակուր պիտոյից *յայնմ հասեալ ժամանակի անդ պատրաստել ։

* ոչ զրադատ ինչ զայն գաւսութիւն ծառոյն հասուցանէր այլ կանխեաց ինքն եւ ասէ Ի թզենւոյ անտի ուսարո՛ւք զառակնա։ 9 Իսկ թզենին բարձեալ ունէր զաւրինակ անպտուղ մարդկան զի զանպտուղսն արդարութեան ցամաքեսցուսցէ զփուշսն ։ 10 Ա՛ղէ լո՛ւր մեծի մարգարէին յառաջընթաց կարապետին Յովհաննու որպէս ասէ թէ Այսուհետեւ տապար *առ արմին ծառոյ կայ ամենայն ծառ որ ոչ առնիցէ զպտուղ բարի՝ հարկանիցեն եւ ի նիւթ հրոյ պատրաստիցենբ։ 11 Եւ *մարգարէն Եսայի ասէ թէ Եղիցին մեղաւորք իբրեւ զփուշ *այրեցեալք եւ ընկեցեալք գ։ 12 Իսկ զդալարովքն խնամարկեալ *կենդանի ջրովն յարքայութեանն՝ յայն գարունն նորոգեալ պարարեսցէ որ տայցեն զպտուղ ընդ միոյ հարիւր եւ ընդ միոյ երկերիւր *եւ ընդ միոյ երեքարիւր *այսինքն՝ ըստ վաստակոցն *զհատուցմունս *պարգեւացն իւրաքանչիւր հաւատոցն լուսաւորութեան ։

ՁԸ

ՁԸ. Արդ՝ ի գարունս բուսաբերս եւ ծաղկաբերս *որք զնորոգութիւն գեղեցկութեանն գարնանւոյն յետ հնութեան ձմերանւոյն բերիցեն՝ եւ թռչնոցն հաւուցն ծանուցեալ զիւրեանց ժամանակ գալստեանն ։ 2 Որպէս յայս հայեցեալ մարգարէն *Երեմիաս ասէ զիւրոյ ժամանակին զդէպս ի նմանութիւն *աւրինակաց յանդիմանութիւն բերէ եւ զհանդերձելոցն ակնարկէ յասելն թէ Արդարեւ ծիծառն եւ տատրակն եւ խորդն հաւքն վայրի ծանեան զժամանակ *գալստեանն իւրեանցա։ 3 Զի ժամանակաւ գարնանւոյն եւ իւրեանց գալստեամբն ցուցանեն զժամանակ վարուց կենաց ուրախութեան մարդկան ի ձայն առնելն ի ճչելն ի ճռուղելն՝ *ի շինել բունոցն ։

* մարդասէր է յորժամ տեսեալ մարդկան՝ նովաւ ճանաչեն զկանաչազգեստ հասկն գարնանւոյն աճման ։ 5 Իսկ տատրակն ամուսնասէր երեւեալ զջերմաձայն քաղցրաձայնն ի լսելիս մարդկան լնու ի գործ արկեալ զթեթեւագործ զկրկտակերտն զդուզնաքեայ զփայտակերտիկն՝ երկթուեան ձուոցն իւրոց ապաւէն ծննդոցն իւրոց *պատրաստէ։

6 Նա եւ դասադաս խորդոցն հաւուց եկեալ ի գարնանւոյն ժամանակս՝ երամացեալք հարաւրանան ։ 7 Ելեալք թռուցեալք բարձրացեալք ի բարձրութիւնս *բարձանց՝ աւդայատակ թեւոցն գարշապարաց կոխան առնեն *զանհաստատն *ճանապարհ իւրեանց գնացս հաստատեն։ 8 Փողք եղեալք զկռչաձայն զաղաղակ բարձեալ՝ զգործս մշակացն արթնութեան վաստակոցն աւգտութեան մարդկան զարթուցանեն ի քնոյ զկանուխս եզանցն փութացուցանեն։

9 Իսկ թռչունքն փողք են երկրագործութեան հողագործութեան յառաքինութիւնսն յորդորելոյ որպէս մեղուն եւ կամ մրջիւնն վատացն վարդապետ լինիցին եւ կամ *նախատորդ կայցեն։ 10 Սոյն աւրինակ նմանեալ *եւ *թռչունքս մեծաձայն *մեծագոչ փողոյն՝ *տեառնագալուստ *ազդումն առնել ամենեցուն ի մեռելոց յարութեանն որպէս ասէ յաստուածապատում *իմաստութեան նուագսն Սողոմոնեան երգոյն թէ *Զարթիցեն պահապանեալքն ի ձայն հաւունա։ 11 Եւ ո՞վ իցեն պահպանեալքն *եթէ ոչ՝ ոգիքն *ժողովեալք պահեալք ընդ հրամանաւն որք զիւրեանց մարմինս իւրաքանչիւր զգենլոց են եւ ըստ գործոցն ըմբռնել զիւրաքանչիւր պատրաստութիւն *զիւրաքանչիւր վաստակոցն սերմանեացն *զպտուղսն որպէս *ի վեր անդ պատմեցաք եւ կամ անդր եւս պատմեսցուք ձեզ։

ՁԹ

ՁԹ. Իսկ երանելի առաքեալքն փողք եղեն պատուիրակութեան զի պատրաստեսցեն զամենայն լսելիս՝ աստուածական փողոյն գալստեան պատրաստական սպասել զի անխափան *խառնեսցին ամենեքեան յայն գունդ թռչնոց ուստի եւ ձայն ազդոյ փողոյն յարութեանն հարկանիցի զի եւ սոքա արժանասցին իւրեանց թեւս ստանալ եւ բարձրանալ ի բարձունս եւ զՏէրն բարձանց առանց ամաւթոյ տեսանել *զայն Տէր որ ի հեռաստանէ ճանաչէ եւ զգնացեալսն ի նեղութեան՝ կեցուցանէ զնոսա որք վասն արդարութեան զխստամբերութեանցն զփորձութիւնս վասն սիրոյն Աստուծոյ տարան յանձինս իւրեանց։

2 Արդ՝ սոքա կատարեցին զկամս *Տեառն իւրեանց զի սիրեցին զմիմեանս զի եւ նա սիրեաց զնոսա այնչափ՝ մինչ *զի *եդ զանձն իւր ի վերայ բարեկամաց իւրոցա։ 3 Իսկ նոքա առին հրաման սիրել զմիմեանս զի այնու ընկալցին *յանձինս իւրեանց զշնորհսն խոստացեալս ։

4 Վասն այսորիկ զսէր սրտիցն ծածկելոց եւ կերպարանաւքն ցուցանէին ի ժողովելն միով հաւանութեամբ *ի վերնատուն անդր ուր եկեալ Հոգին սուրբ եգիտ զնոսա եւ աւթեվանս կալեալ *ի նոսա բնակեաց զի զանձուկ նոցա զոր առ Տէրն ունէին լցեալ՝ *միանգամայն կատարեսցէ զխոստացեալսն ։ 5 Զի ասէ Ես երթամ եւ *զմխիթարիչն առաքեմ առ ձեզ որ եկեալ մխիթարեսցէ զսիրտս ձեր զի *նա ասէ զիս փառաւոր առնէ զի յինէն առնու եւ պատմեսցէ ձեզբ։ 6 Որ եւ *զԵրրորդութեանն սէր *միաբանութեան ի նոցա միաբանութեանն լցցէ որ ի Տեառնէն առին հրաման * թէ Ելէ՛ք ընդ ամենայն աշխարհս *եւ աշակերտեցէ՛ք զամենայն լեզուս եւ մկրտեցէ՛ք զնոսա յանուն Հաւր եւ Որդւոյ *եւ Հոգւոյն սրբոյ *եւ ուսուցէ՛ք *զամենայն պահել զոր խաւսեցայ ընդ ձեզ *եւ ես ընդ ձեզ եմ զամենայն աւուրս *կենաց ձերոց՝ մինչ ի վախճան աշխարհիա։

* Երրորդութեանն զմիաբուն տէրութեանն երեքանձնեան զաւրութեանն ետ նոցա զգիտութիւն զի ըստ այնմ աւրինակի *աշակերտեսցեն զամենեսեան եւ մկրտեսցեն յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ։

*Այլ զի զՀոգւոյն սրբոյ առին *զզաւրութիւն՝ եւ զամենայն ազգացն լեզուացն բաժանելոց ընկալան զգիտութիւն զի ամենայն աշխարհաց որ ընդ ամենայն տիեզերս մարդիկ իցեն՝ բաւական լիցին ուսուցանել զհրամանս Աստուածութեանն եւ զսէրն Արարչին առ իւր արարածս եւ զխոնարհումն վասն մերոյ բարձրութեան *եւ զյոյսն անմահութեան *յետ մեռելոց յարութեանն ։ 9 Եւ թէ՝ սոյն ինքն մշտնջենաւորութիւն զաւրութիւն եւ *Աստուածութիւն Որդւոյն վասն մերոյ փրկութեան եկն զգեցաւ զմարդկութիւն մանաւանդ թէ *առաւել վասն նորոգման ամենայն արարածոց իւրոց զի տացէ ամենեցուն զայն գիտութիւն որ նոցա մեծամեծքն շնորհեցան։

* կատարեցան յառաջասաց ընծայութիւնք մարգարէութեանցն նոքաւք թէ Յաւուր յայնմիկ ասասցեն հազարապետքն Յուդայ ի սիրտս իւրեանց թէ՝ եկա՛յք գտցո՛ւք մեք զբնակիչս *Երուսաղեմի *ի Տէր ամենակալ *Աստուած նոցաբ։ 11 Զի նախ *անդէն իւրեանց ազգին ետուն զգիտութիւն եւ անտուստ յԵրուսաղեմէ բաշխեցին ընդ ամենայն տիեզերս զաստուածպաշտութիւնն ։

12 Եւ քանզի Տէրն ամենայնի յազգէն Յուդայ ծագեաց՝ վասն այսորիկ *եւ սոքա հազարապետք տանն Յուդայ կոչին զոր եւ մեկնեաց Պաւղոս առաքեալ ած թափեաց եւ ասէ Մեք հազարապետք եմք խորհրդոցն Աստուծոյա։ 13 Ապա յիրաւի ուրեմն ասէ նոյն Հոգի ի բերանոյ մարգարէին յառաջագոյն *թէ Յաւուր յայնմիկ ասէ Տէր եդից զհազարապետսն տանն Յուդայ՝ իբրեւ զջահս վառեալս ի մէջ փայտից եւ իբրեւ *զղամբարս հրոյ յեղեգան եւ կերիցեն յաջ եւ յահեակ ձեր զամենայն ժողովուրդս շուրջանակիբ։ 14 Եւ խոնարհագոյն եւս ասէ թէ *Հեղից *ի վերայ տանն Դաւթի *եւ *ի վերայ Երուսաղեմի զոգի շնորհաց եւ գթութեան եւ դարձցին յիսգ։ 15 Զոր եկն կատարեաց ինքն սուրբ Հոգին որ առաքեցաւ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ։ 16 Զի որպէս Որդի առաքեցաւ եւ եկն *Հարբն եւ Հոգւովն՝ սոյնպէս եւ Հոգին առաքեցաւ Հարբն եւ Որդւովն զի երեւեսցի միասնական *միաբուն զաւրութիւնն։

Ղ

Ղ. Սակայն եկն յԵրուսաղէմ քաղաք գտեալ զնոսա *ի միասին՝ ելից զսիրտս նոցա միով զաւրութեամբ զի կատարեսցին ասացեալքն յառաջխաւսութեան նորուն Հոգւոյն ի բերանոյ մարգարէութեանն Յովելեայ Եւ եղիցի յետ *այսորիկ յաւուրս յետինս ասէ Աստուած սփռեցից ես յոգւոյ իմմէ ի վերայ ամենայն մարմնոյ եւ մարգարէասցին որդիք ձեր *եւ դստերք ձեր եւ երիտասարդք ձեր՝ տեսիլս տեսցեն *եւ ծերոց ձերոց երագք յայտնեսցին եւ ի վերայ ծառայից իմոց *եւ աղախնեաց իմոց սփռեցից յոգւոյ իմմէ եւ մարգարէասցին *եւ տաց նշանս յերկինս ի վեր *եւ յերկիր ի խոնարհ արիւն եւ հուր եւ մրրիկ ծխոյ արեգակն դարձցի ի խաւար եւ լուսին յարիւն՝ մինչ չեւ եկեալ իցէ աւր Տեառն *մեծ եւ երեւելի եւ եղիցի ամենայն որ կարդասցէ զանուն Տեառն՝ կեցցէա։

2 Եւ զի՞նչ իցէ *զոր ասէն եթէ յաւուրս յետինս քանզի յորժամ արար Աստուած զարարածս՝ յառաջին աւուրն սկսեալ՝ ի վեցերորդին կատարեաց զամենայն *ինչ վասն ամենակար եւ անջան անաշխատ եւ անդանդաղ զաւրութեանն եւ *հանգեաւ յամենայն գործոց իւրոց եւ զաւրն եաւթներորդ կոչեաց հանգիստբ։

* իբրեւ ետես Աստուածութիւնն՝ սայթաքեալ կործանեալ անկեալ զմարդն ի պատուիրանապահութենէ անտի զի ոչ *կաց մնաց ի լաւութեան անդ որպէս նայն կամէր այլ ընդ պատժովք պատուհասիւք անկեալ յարդարութեան *դատաստանին գրաւեցաւ ի ներքոյ մահուն վիրաւորեալ խոցեցաւ ի հոգս ի ծուփս յաշխատութիւնս ի քրտունս ցաւոց յանհանգիստ երերմունս տատանմանց ընկղմեցաւ ոչ դարձոյց *զբանն զոր ասաց այսինքն՝ զմահն զոր եդ ի վերայ այլ *զարարչութեան ժամանակն զոր արկն *ընդ վեցաւրեայ թուով *զի յայտնի լիցի *մեծութիւն իւր՝ սոյն աւրինակ կշռեաց *վեց հազար ամ ժամանակի՝ ցաւոց քրտանց հոգոց աշխատութեանց երկրի մի մի հազար ամաց՝ առ աւր մի կշռեալ ըստ վեց աւուրն առաջնոյ *յորում լիցին *ծնունդք եւ սերունդք *բազմաց ունդք լինելութեան ։

4 Յորում եւ փորձութիւնք հանդիսի լաւացն՝ գործեսցէ զընտրութիւն հատուցմանցն պարգեւառու խոստմանցն ակնկալութեանց ժուժկալութեանց արդարոցն նեղութեանց որ եւ բովք ի շաբաթութեան ամացն աշխատութեանց զոր եւ մարգարէն գոչեաց յամենեսին ազդեցոյց *եւ ասէ Հազար ամ յաչս Տեառն՝ իբրեւ աւր մի զի անցանէա։

5 Զի յառաջնումն՝ սկիզբն *եւ ի վեցերորդումն՝ նորոգումն զոր արար իւրով գալստեամբն եւ զէջս Հոգւոյն պարգեւեաց եւ ի սմին հազարի՝ վախճան վասն որոյ եւ յետին կոչի յորում դարձեալ միւսանգամ գալոց է եւ զեաւթներորդ աւուրն խորհուրդ ժամանակի *զառանց թուոյն եւ զառանց չափոյն զհանգիստն եւ զպարգեւսն ընդ նմին *բերելոց է իսկ *քանզի ինքն իւրոյ արարչութեանն զաւրն եաւթներորդ հանգիստ կոչէ՝ *վասն այսորիկ եւ *զաւրն եաւթներորդ սուրբ եւ փափուկ ունել պատուիրէ զի ամենայն ոք ծանուցեալ զաւրն փափկութեան հանգստիւն Արարչին՝ պատուեսցեն ։ 6 Զի ընդ այսորիկ յեաւթներորոդ դարուն հանգուսցէ զաշխատեալսն որ աշխատեցան ի վեցդարեան յիւրեանց ժամանակին իբրեւ այն եթէ ընդ նմա աշխատեցան յիւրեանց *ժամանակին՝ *սոյնպէս եւ ընդ նմին հանգիցեն յայն յերկայն ամին *յանչափութեան անդ եւ *ընդ նմին ուրախ լիցին։