Беларус 2023

Окуялардын хроникасы

Эшелон аскерлердин аймактык тобуна арналган орусиялык аскер техникалары менен 6-январда Белоруссияга келгенин Коргоо министрлигине шилтеме берүү менен ТАСС агенттиги билдирди. Мындан бир күн мурда Беларус аскерий мекемеси Москва менен Минск аймактык тобун курууну улантып жатканын кабарлаган. Ведомстводон белгилешкендей, бул "союздук мамлекетти коргоону жана кайтарууну күчөтүү кызыкчылыгында"жасалууда.

Белоруссияда Россия менен биргелешкен эки өлкөнүн Куралдуу Күчтөрүнүн авиациялык бөлүктөрүнүн учуу-тактикалык машыгуулары болуп өттү.

Беларусиянын Президенти Александр Лукашенко февраль айында орустар менен бирге республиканын аймагынан согушууга даяр экенин, анын өлкөсүнө кол салуу болгондо гана билдирген. Бул тууралуу БелТА агенттиги билдирди.

Прокуратура Беларус оппозициясынын лидери Светлана Тихановскаяны 19 жылга эркинен ажыратууну жана 37 миң Беларус рублинен (болжол менен 1,1 миллион рубль) айып пул салууну талап кылды. Бул РБК билдирди. Беларус оппозициясынын Координациялык кеңешинде турган мурдагы маданият министри Павел Латушкого айып 19 жылга эркинен ажыратууну, ошондой эле уюштуруу-тескөө жана административдик-чарбалык милдеттерин аткарууга байланыштуу кызматтарды 5 жылга ээлөөгө тыюу салууну суранды. Координациялык кеңештин башка мүчөлөрү Ольга Ковалькова жана Сергей Дылевский үчүн прокурор 12 жылга эркинен ажыратууну суранган. 9-жылдын 2020-августунда Беларуста өткөн президенттик шайлоодо алтынчы жолу 80,1% добуш алган Александр Лукашенко жеңишке жеткен. Камактагы жолдошу Сергейдин ордуна шайлоого катышууну чечкен Тихановская экинчи орунду ээледи. Жыйынтыктар жарыяланып, арыздар четке кагылгандан кийин өлкөдө оппозициянын массалык нааразылык акциялары өттү. Анын лидерлери Координациялык кеңешти түзүп, аны Тихановская жетектеген. Кийин митингдер токтоп, Тихановская, Латушко, Ковалькова жана Дылевский өлкөдөн чыгып кетишкен. Бардык айыпталуучуларга бийликти конституциялык эмес жол менен басып алуу, экстремисттик түзүлүштү түзүү жана аны жетектөө, эл алдында санкцияларга чакыруу, социалдык кастыкты козутуу боюнча кутум уюштурулган. Ошондой эле бир катар айыпталуучуларга айрым беренелер кошумча айыпталууда, мисалы, Тихановская мамлекетке чыккынчылык кылган, Латушко коррупция боюнча айыпталган. Беларуста оппозиционер Тихановскийдин үстүнөн жаңы сот башталды. Минск облусунун Жодино шаардык соту оппозиционер Сергей Тихановскийге карата жаңы кылмыш ишин кароону баштады. Азыр ал түзөтүү мекемесинин администрациясына баш ийбеген деп айыпталууда. Азыркы учурда оппозициячы 18-жылы Беларуста массалык башаламандыкты даярдоо иши боюнча 2020 жылдык мөөнөтүн өтөп жатат.

Александр Лукашенко менен Си Цзиньпин Пекинде сүйлөшүүлөрдү өткөрүштү. Беларус президенти Украинадагы окуяларга байланыштуу Кытайдын тынчтык сунуштарын колдоду. Минск менен Бээжин коргонуу тармагында кызматташтыкты бекемдеп, терроризмге каршы күрөш жүргүзүүгө ниеттенүүдө. Мындай жобо Белорусиянын Президенти Александр Лукашенко менен Кытайдын төрагасы Си Цзиньпиндин Бээжиндеги сүйлөшүүлөрүнүн жыйынтыгы боюнча Тараптар кабыл алган билдирүүдө "БелТА"билдирди. "Биргелешкен билдирүүнүн текстинен көрүнүп тургандай, тараптар коргонуу, укук коргоо жана коопсуздук чөйрөсүндө кызматташууну бекемдейт, анын ичинде аскер кадрларын даярдоо, трансулуттук жана террористтик кылмыштуулук жана терроризм менен биргелешип күрөшүү, түстүү революцияларга каршы биргелешкен алдын алуучу күрөштү тереңдетет", – деп билдирет Белорус агенттиги. Ошону менен бирге эки мамлекет табигый кырсыктардын алдын алуу жана анын кесепеттерин азайтуу жаатында кызматташууну жана алмашууну күчөтүүгө ниеттенүүдө. Беларус менен Кытай ошондой эле жашыл, аз көмүртектүү жана туруктуу өнүгүү жаатында кызматташууну активдештирүүгө даяр.

7-мартта Беларус президенти Александр Лукашенко Минскинин жанындагы орусиялык а-50 аскер учагына кол салгандан кийин республикада "катуу тазалоону" буйруганын билдирген. Анын айтымында, диверсия аракетине байланыштуу өлкөдө 20дан ашык адам кармалып, калгандары чет өлкөгө "жашынып" жатышат. Ал Минскинин негизги милдети диверсанттын Россияга киришине жол бербөө экенин белгиледи. Лукашенко ошондой эле Украина Беларусту аскердик жаңжалга тартууга аракет кылып жатат деп эсептейт, "бирок, бул ишке ашпайт". Украинанын президенти Владимир Зеленскийдин кеңсе башчысынын кеңешчиси Михаил Подоляктын айтымында, Минскинин жанындагы Белоруссиядагы аэродромдо орусиялык алыскы радар аныктоочу а-50 учагына " жергиликтүү партизандар "кол салган. Бул тууралуу "Рамблер" билдирди. Лукашенко Беларуссияда украиналык диверсант кармалгандан кийин Шаранин "нит" деп атады.

Орусиянын президенти Путин 25-мартта "Россия 1" каналына берген маегинде ушул жылдын июль айына чейин Беларуста тактикалык өзөктүк курал (ТЯО) үчүн сактоочу жайдын курулушу аяктаганын билдирди. Президент Москва Минскиге өзөктүк курал бербей, АКШнын көп жылдардан бери жасап келе жаткан иштерин – Союздаштардын аймагына ТТБ жайгаштыруу жана алардын учкучтарын аны менен иштөө көндүмдөрүнө үйрөтүү иштерин жүргүзүп жатканын белгиледи. Путин ошондой эле Беларустун аймагында өзөктүк курал алып жүрүүчү 10 учак жана "Искандер" ракеталык комплекстери жайгаштырылганын билдирди. Орус лидеринин айтымында, Белорусиянын Президенти Александр Лукашенко көптөн бери Беларуста орусиялык тактикалык ядролук куралды жайгаштыруу маселесин коюп келет. АКШ көптөн бери Беларустун өтүнүчү адаттан тыш эч нерсе жок, ошондуктан, бир катар өлкөлөрдө, аны жайгаштырган, Путин билдирди. Мамлекет башчысы Москва менен Минск бул окуялардын контекстинен тышкары стратегиялык чабуул коюучу куралдарды мындан ары кыскартуу жана чектөө чаралары жөнүндө келишим боюнча милдеттенмелерди бузбастан, ал жерге тактикалык өзөктүк курал жайгаштырылаарын макулдашканын белгиледи. Путин Батыш өлкөлөрүн Украинадагы жаңжалдын "шыкакчылары жана шыкакчылары" деп эсептейт. Россия Кытай менен эч кандай аскердик союз түзбөйт, ошондуктан Батыштын Москва менен Пекиндин "Огун" түзүү жөнүндөгү дооматтары чындыкка дал келбейт, деди орус президенти.

Беларустун президенти Александр Лукашенко улуттук жыйынга билдирүү жасап, Украинада дароо элдешүү форматын сунуштады. Ал согуш аракеттери аскер топторун жылдырууга жана курал-жарак менен техниканы жылдырууга укуксуз токтотулушу керек деп эсептейт. Ошондой эле Белорусиянын башчысы Владимир Путин менен тынчтык сүйлөшүүлөрүн жүргүзүүгө тыюу салуу жөнүндө Жарлыкка кол койгон Украинанын президенти Владимир Зеленскийди сынга алды. Ал украин президентинин мындай чечимин "күлкүлүү" деп эсептейт.

Беларус Куралдуу Күчтөрүнө апрель айында "Искандер-М" ыкчам-тактикалык ракеталык комплекси (КТРК) берилген.ал ракеталарды кадимки жана ядролук аткарууда колдоно алат. Бул тууралуу Орусиянын Коргоо министри Сергей Шойгу билдирди.