Kitabı oku: «Επιθυμίες», sayfa 2

ΑΔΡΑΞΕ ΤΗ ΜΕΡΑ

‘’Κόψε το τριαντάφυλλο όταν είναι η ώρα του, γιατί το ξέρεις πως ο χρόνος περνάει γρήγορα…

και το ξέρεις πως το ίδιο λουλούδι που σήμερα ανθίζει, αύριο θα μαραθεί’’.

Γουώλτ Ουίτμαν

Carpe diem , δηλαδή άδραξε τη μέρα.

Με αυτό, αρχίζουμε την ανάλυση όσων μπλοκάρουν και περιορίζουν τη δική μας επιτυχία, τη δική μας πραγματοποίηση, την επιτυχία των επιθυμιών μας.

Η φράση ‘’ Carpe diem ’’ είναι μια λατινική έκφραση του Λατίνου ποιητή Οράτιο (ωδή 1,11, 8) που μεταφράζεται ως ‘’άδραξε’’ τη μέρα και συχνά μεταφράζεται ελεύθερα ως ‘ ’άδραξε τη στιγμή’’, χάρη στη διάσημη ταινία του Ρόμπιν Γουίλιαμς , ‘’Ο κύκλος των χαμένων ποιητών’’.

Θα ήταν επίσης αναγκαίο να συμπληρώσουμε με την επόμενη φράση, ‘’ quam minimum creduta postero ’’, δηλαδή ‘’εμπιστεύομαι το λιγότερο δυνατό στο αύριο’’.

Είναι ένα κάλεσμα στο να εκτιμήσουμε αυτό που έχουμε και να χαιρόμαστε κάθε μέρα αυτό που μας προσφέρει η ζωή, από τη στιγμή που το μέλλον δεν είναι προβλέψιμο.

Αυτή η φιλοσοφία βασίζεται στην πεποίθηση πως ο άνθρωπος δεν είναι ικανός να γνωρίζει το μέλλον, ούτε μπορεί να το καθορίσει, ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να χειρίζεται την ίδια του τη ζωή και συνεπώς το δικό του χρόνο.

Πράγματι, στην προηγούμενη στροφή ο Οράτιο λέει : ‘’ Dum loquimur , fugerit invida aetas ’’, ‘’Καθώς μιλάμε, ο χρόνος κυλάει άπληστα’’.

Ο άνθρωπος μπορεί να αντιδράσει μόνο στο παρόν και έτσι ζώντας το παρόν και μέσα σε αυτό, είναι που πρέπει πάντα να προσπαθεί να αρπάζει τις ευκαιρίες, τις χαρές που του παρουσιάζονται σήμερα, χωρίς κάποια επίδραση που προέρχεται από υποθετικές ελπίδες η ανήσυχους φόβους για το μέλλον.

Αυτό το σημείο είναι θεμελιώδους σημασίας, όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι το αγνοούν.

Εάν θα έπρεπε να αναρωτηθούμε για το ποιοί είμαστε η με ποιές λέξεις ορίζουμε τον εαυτό μας, η περιγραφή που θα δίναμε στους εαυτούς μας θα ήταν χωρίς αμφιβολία συνδεδεμένη με κάποιο γεγονός από το παρελθόν και θα αναφερθούμε σε συγκεκριμένες ταμπέλες ή ορισμούς που έχουμε δώσει εμείς οι ίδιοι στους εαυτούς μας ή που μας έχουν δώσει οι άλλοι, ή ένας συνδυασμός και των δύο.

Μεταξύ αυτών θα υπάρχουν προφανώς (και πραγματικά το ελπίζω) και θετικές, όπως για παράδειγμα, ‘’είμαι έξυπνος’’, ‘’είμαι ευγενικός’’, ‘’είμαι καλός στις σπουδές’’, ‘’να παίζω ποδόσφαιρο’’ κλπ. Ωστόσο άλλες (για την τεράστια πλειοψηφία) θα είναι αρνητικές ή περιοριστικές, όπως το ‘’είμαι άσχημος’’, ‘’δεν είμαι ικανός να κάνω αυτό’’, κλπ…

Αυτή τη συζήτηση θα την αφήσω για το κεφάλαιο για τις περιοριστικές πεποιθήσεις , με τις οποίες θα ασχοληθούμε ολοκληρωτικά, όμως σε αυτό το σημείο, επιθυμώ να δώσω έμφαση στη σημασία της παρούσας στιγμής, της μοναδικής και παντοτινής, της τόσο πολύτιμης για της ανατολίτικες θρησκείες.

Ο χρόνος κυλάει έντονα, το πώς κυλούν τα γεγονότα είναι για εμάς ένα μεγάλο μυστήριο, ένα είδος διάστασης από το οποίο δεν έχουμε τρόπο να διαιρεθούμε.

Σε όρους καθαρά αστροφυσικούς, ο χρόνος, είναι αδιαίρετος από την κίνηση των άστρων και σχηματίζει, σύμφωνα με τη σχετικότητα του Αϊνστάιν που έρχεται να συμπληρώσει τη θεωρεία που διατύπωσε ο Γαλιλαίος το 1600, το χωροχρόνο.

Η κίνηση των άστρων δημιουργεί το χρόνο, και εμείς, όντας μέλη αυτού του συστήματος, υποτασσόμαστε, δε μπορούμε να ξεφύγουμε.

Παρόλο που η ζωή μας αποτελείται από μια διαδοχή γεγονότων που μαζί δημιουργούν ένα χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο έχουμε ζήσει και ζούμε, στην πραγματικότητα ζούμε ένα είδος αιώνιου παρόντος, από την άποψη ότι κάθε στιγμή της ζωή μας, τη στιγμή που τη ζούμε γίνεται παρελθόν και δε μπορούμε να τη ξαναζήσουμε εκτός από την συνείδησή μας.

Το ίδιο ισχύει και για το μέλλον, πρόκειται για ένα είδος λογικών πιθανοτήτων που θα μπορούσαν να επαληθευτούν αλλά, και αυτές υπάρχουν μόνο σε κάποιο επίπεδο του μυαλού μας.

Ναι, είναι αλήθεια πως είμαστε υποταγμένοι στο χρόνο και δε μπορούμε να τον αποφύγουμε με κανέναν τρόπο, όμως είναι επίσης αλήθεια πως στην πραγματικότητα, ζούμε μόνο στο παρόν, αυτό είναι η μόνη πραγματική υπάρχουσα διάσταση για εμάς.

Από τη στιγμή που θα περάσει εκείνο το λεπτό, όπως προείπαμε, γίνεται παρελθόν και δεν υπάρχει πλέον από φυσική άποψη, υπάρχει μόνο σαν ‘’επίδραση’’ αυτού που κάναμε ή σκεφτήκαμε.

Το μέλλον, από την άλλη, υπάρχει μόνο στη διάσταση του μυαλού μας, υπάρχει μόνο από τη στιγμή που σχεδιάζουμε τις ελπίδες ή τις ανησυχίες μας.

Συνεπώς, αποτελούμαστε όντως από το άθροισμα του παρελθόντος μας. Από τη στιγμή λοιπόν που και εμείς είμαστε το προϊόν αυτού, και αυτό έχει σταματήσει να υπάρχει, τότε θα μπορούσε να σταματήσει να υπάρχει και μέσα μας αν σταματήσουμε να σχετιζόμαστε με αυτό και αν πάψουμε να κρίνουμε τους εαυτούς μας χρησιμοποιώντας το σα μέτρο σύγκρισης.

Το μέλλον είναι καθορισμένο από τις πράξεις και τις αποφάσεις μας τη δεδομένη στιγμή και αν και σχετίζεται με την αβεβαιότητα, με αυτό που κάποιοι αποκαλούν συμπτώσεις, ενώ άλλοι πεπρωμένο, παραμένει πάντα προϊόν αυτού που θα κάνω τη δεδομένη στιγμή, συνεπώς αν στο μέλλον αποφασίσω να γράψω ένα βιβλίο, καλώς, αν όμως δεν καθίσω μπροστά στο πληκτρολόγιου του κομπιούτερ ή στη γραφομηχανή ( ή με μολύβι και χαρτί για όποιον προτιμά τα χειρόγραφα), αυτό το μέλλον δε θα πραγματοποιηθεί ποτέ.

Ισχύει και το αντίθετο, αν όλα οδηγούν στο συμπέρασμα πως το μέλλον μας είναι αναμενόμενο από αυτό που κάνουμε συνήθως, για παράδειγμα το να πηγαίνουμε στη δουλειά το πρωί, αυτό δεν αποκλείει πως δεν είναι αναμενόμενο πως αύριο θα πάμε. Μπορεί να αρρωστήσουμε, μπορεί να τύχει να γνωρίσουμε τον άνθρωπο της ζωής μας, μπορεί αντί για την κατεύθυνση της δουλειάς μας να πάρουμε εκείνη του αεροδρομίου, μπορεί να γίνουμε πλούσιοι γιατί κερδίσαμε τον τυχερό λαχνό στο προποτζίδικο και τα λοιπά.

Εξ ου και η θεμελιώδης σημασία της παρούσας στιγμής, η οποία όμως αντιτίθεται πάντα στο μυαλό μας, το οποίο τείνει πάντα να επικεντρώνεται στο παρελθόν ή στο μέλλον, και αυτό ακριβώς λόγω του παραπάνω γεγονότος, δηλαδή της ταύτισης του ίδιου μας του εγώ με το σύνολο των προηγούμενων μας ενεργειών. Η ζωή είναι λοιπόν μια συνοχή αυτών των αιώνιων στιγμών του παρόντος, ωστόσο το μυαλό μας τείνει να τις αποφεύγει ακατάπαυστα, και αυτό γιατί το δικό μας Εγώ, αυτό που είναι η δική μας προσωπικότητα βασισμένη στο δικό μας παρελθόν, έχει ανάγκη το χρόνο διαρκώς, για να μπορέσει να επιβεβαιωθεί, για να μπορέσει να υπάρξει.

Όμως αυτή είναι και η φυλακή μας, ακριβώς επειδή στο παρελθόν κρύβονται γεγονότα που μας έκαναν κακό, μας πλήγωσαν και συνεχίζουν ακόμη να έχουν επίδραση στο παρόν μας, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Σε αυτό το κεφάλαιο όμως, μιλάμε για την παρούσα στιγμή και για το πώς στο τέλος της πραγματοποίησης των επιθυμιών μας, είναι τεράστιας σημασίας να βρισκόμαστε στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή, ή να πράξουμε σωστά, οδηγούμενοι από το ένστικτο, δηλαδή, να ζούμε την παρούσα στιγμή αντί να την αποφεύγουμε.

Ποιο συγκεκριμένα, πόσοι βρέθηκαν να κάνουν κάτι από ένστικτο, ή χωρίς να το σκεφτούν, το οποίο αποδείχθηκε στη συνέχεια το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσαν να κάνουν εκείνη τη στιγμή;

Από την άλλη, πόσοι μετανιώνουν για πράξεις που κατ’ αυτούς, θα έπρεπε να έχουν κάνει αλλά που επηρεασμένοι από αμφιβολίες της ίδιας τους της λογικής, τις ανέβαλαν και στη συνέχεια τις έχασαν;

Η γερμανίδα ανθρωπολόγος Ruth-Inge Heinze (1919-2007), αφηγείται ένα επεισόδιο που της συνέβη κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου στη Γερμανία, κατά το οποίο στη διάρκεια μιας αεροπορικής επίθεσης, δεν κατάφερε να διαφύγει στο καταφύγιο και βρισκόταν στην κόγχη της εισόδου στο άνοιγμα της πόρτας ενός κτηρίου για να προστατευτεί από τις βόμβες και από τα θραύσματα των σφαιρών :

‘’ Από τη μια ένιωθα μια ώθηση να βγω στο δρόμο και να τρέξω στο επόμενο κτήριο που απείχε κάπου εκατό μέτρα. Ήταν θαύμα το πώς δεν χτυπήθηκα από τα θραύσματα που έπεφταν διαρκώς πάνω μου. Τη στιγμή που διέφυγα στο επόμενο κτήριο, το πρώτο σπίτι στο οποίο είχα αναζητήσει καταφύγιο χτυπήθηκε από βόμβα και καταστράφηκε ολοσχερώς’’.

Τι θα είχε συμβεί στη δόκτωρ Heinze εάν αντί να ακολουθήσει τη δύναμη που την ώθησε στο δρόμο έμενε να επικεντρώνεται στον κίνδυνο που θα αντιμετώπιζε αν έβγαινε στο δρόμο;

Αυτό είναι ένα γεγονός που γενικά ορίζεται ως ‘’προαίσθημα’’ ή για να το πούμε όπως η δόκτωρ Τζούλια Μοσμπριτζ, ‘’ανώμαλη προληπτική δραστηριότητα’’.

Απόσπασμα από το Μοναστήρι της Πάρμας της Σαντάλ: ‘’ Και ξαφνικά πολύ ψηλά στα δεξιά μου, είδα έναν αετό, το πουλί του Ναπολέοντα, να πετάει προς την Ελβετία, δηλαδή προς το Παρίσι. Και έτσι, αστραπιαία είπα στον εαυτό μου: θα διασχίσω και εγώ την Ελβετία, γρήγορα όπως εκείνος ο αετός […] Εκείνη τη στιγμή έβλεπα ακόμα τον αετό στον ουρανό και τα μάτια μου στέγνωσαν όλως περιέργως. Και η απόδειξη πως αυτή η ιδέα μου υποκινήθηκε από τον ουρανό , είναι πως εκείνη την ίδια στιγμή πάρθηκε η απόφασή μου χωρίς δεύτερη σκέψη, και κατάλαβα με τι τρόπο θα αντιμετώπιζα αυτό το ταξίδι.’’

Τι συμβαίνει λοιπόν όταν έχουμε μια επιθυμία; Έχουμε τις απαραίτητες ικανότητες και τις δυνάμεις για να την εκπληρώσουμε; Συμβάλει ή όχι ο εξωτερικός κόσμος στην την πιθανή της πραγματοποίηση;

Εάν θέλουμε να εμπιστευτούμε μια επιστημονική άποψη, πρέπει απαραίτητα αφού έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο, να μιλήσουμε για το διάσημο πατέρα της ψυχανάλυσης, Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ και για την έννοια της συγχρονικότητας, ή αλλιώς την ‘ ’ αρχή της ακούσιας σύνδεσης’’.

Σύμφωνα με την επιστημονική άποψη, φυσιολογικά για ότι συμβαίνει υπάρχει ένας σύνδεσμος, σε κάθε αποτέλεσμα αντιστοιχεί μια αιτία, αυτό είναι η αρχή της αιτιότητας.

Αντιθ έτως ο Γιούνγκ ανακαλύπτει φαινόμενα όπου αυτός ο νόμος δεν ισχύει, γι αυτό μιλάει για ακούσιες συνδέσεις.