Kitabı oku: «Niels Holgersson's Wonderbare Reis», sayfa 24

Bataki begon zich met den poot in den hals te krabben, en zag er bijna verlegen uit. Hij kwam er niet toe iets te zeggen, maar vloog met den jongen regelrecht naar de wilde ganzen terug.

XXVIII. Donsje

Niemand kan liever en zachter wezen dan de kleine grauwe gans, Donsje. Alle wilde ganzen hielden veel van haar, en de witte ganzerik zou voor haar door het vuur gaan. Als Donsje ergens om vroeg, kon zelfs Akka niet weigeren.

Donsje had twee zusters: Mooivleugel en Goudoogje. Dat waren sterke en wijze vogels, maar ze hadden niet zoo’n zacht en glanzend veerenkleed als Donsje, en ook niet zoo’n lief en zacht karakter. Al sinds den tijd, dat ze kleine, gele jonge gansjes waren, hadden ook de ouders en familieleden, ja, nu en dan ook de oude visschers duidelijk getoond, dat ze meer van Donsje hielden, dan van hen, en daarom hadden de zusters haar altijd gehaat.

Toen de wilde ganzen op de rots bij Stockholm aankwamen, waar Donsje’s familie woonde, liepen Mooivleugel en Goudoogje te grazen op een klein groen plekje bij het strand, en kregen al gauw de vreemdelingen in het oog.

“Kijk eens, zuster Goudoogje, wat komen daar prachtige, wilde ganzen op het eiland neer, zei Mooivleugel. “Ik heb zelden vogels gezien met zoo’n sierlijke houding. En zie je wel, dat ze een witten ganzerik bij zich hebben? Heb je ooit een mooier vogel gezien? Je zoudt hem bijna voor een zwaan houden.”

Goudoogje gaf haar zuster gelijk, en meende, dat het zeker zeer aanzienlijke vreemdelingen waren, die op het eiland waren gekomen. Maar plotseling viel zij zichzelf in de rede, en riep: “Zuster Mooivleugel, zuster Mooivleugel! Zie je niet, wie ze bij zich hebben?”

Op datzelfde oogenblik kreeg ook Mooivleugel Donsje in het oog, en was zoo verbaasd, dat ze een heele poos met den snavel open bleef staan, en niets kon dan sissen.

“’t Is toch niet mogelijk, dat zij het is,” zei ze eindelijk. “Hoe is ze bij zulk soort volk gekomen. We meenden immers, dat ze zou doodhongeren op Öland.”

“Het ergste is, dat ze bij Vader en Moeder zal gaan babbelen en vertellen, dat wij zoo hard tegen haar aanvlogen, dat haar vleugel uit het lid ging,” zei Goudoogje. “Je zult zien, dat wij van de rotsen hier worden weggejaagd.”

“We hebben niets dan ergernis te verwachten, nu dat mismaakte wicht terug gekomen is,” zei Mooivleugel. “Maar ik denk toch, dat het om te beginnen ’t verstandigst is, dat we ons zoo blij toonen over haar thuiskomst, als ’t ons maar mogelijk is. Ze is zoo dom, dat ze misschien niet eens gemerkt heeft, dat we haar met opzet duwden.”

Terwijl Mooivleugel en Goudoogje zoo samen praatten, hadden de wilde ganzen op het strand gestaan, en hun veeren in orde gemaakt na den tocht. Nu trokken ze in een lange rij van het rotsige strand naar de kloof, waar Donsje wist, dat haar ouders zich gewoonlijk ophielden.

Donsje’s ouders hoorden tot de besten en aanzienlijksten onder de ganzen. Zij hadden langer op het eiland gewoond dan een van de anderen, en ze waren gewoon alle nieuwelingen te raden en te helpen. Ze hadden ook de wilde ganzen zien aankomen, maar ze hadden Donsje niet herkend in de menigte.

“Hoe vreemd, dat de wilde ganzen hier op de klippen landen,” had de oude ganzerik gezegd. “Wat een prachtige troep! Dat kun je al aan het vliegen zien. Maar ’t zal niet gemakkelijk zijn weiden voor zoo velen te vinden.”

“’t Is hier nog niet zoo overvol, dat we hen, die hier komen, niet kunnen ontvangen,” antwoordde zijn vrouw. Zij was even zacht en goed van karakter als Donsje.

Toen Akka aankwam met haar optocht, gingen Donsje’s ouders haar te gemoet, en wilden haar juist welkom heeten op het eiland, toen Donsje opvloog van haar plaats achter in de rij, en midden tusschen haar ouders neerstreek.

“Vader, Moeder, hier ben ik! Kent u Donsje niet meer?” riep zij.

Eerst konden de ouden niet goed begrijpen, wat zij zagen, maar toen herkenden zij hun dochter, en waren natuurlijk verbazend blij.

Terwijl nu de wilde ganzen en Maarten, de ganzerik, en Donsje zelf zoo ijverig mogelijk kakelden om te vertellen, hoe Donsje gered was, kwamen Mooivleugel en Goudoogje aanvliegen. Zij riepen al van verre haar zuster welkom toe, en toonden zich zoo blij, dat Donsje thuis was, dat ze er van aangedaan werd.

De wilde ganzen voelden zich goed thuis op de klippen, en er werd besloten, dat ze niet verder zouden trekken voor den volgenden morgen. Na een poosje vroegen de zusters Donsje, of ze met haar meê wilden gaan, om te zien, waar ze van plan waren haar nesten te bouwen. Zij ging dadelijk meê, en zag, dat ze goed verborgen en beschutte broeiplaatsen hadden gekozen.

“En waar zul jij je nu vestigen, Donsje?” vroegen zij.

“Ik?” zei Donsje. “Ik ben niet van plan hier op de klippen te blijven. Ik ga met de wilde ganzen meê naar Lapland.”

“Hoe jammer, dat je weer weg moet,” zeiden de zusters.

“Ik was graag bij jelui en onze ouders gebleven,” zei Donsje. “Maar ik heb den witten ganzerik al beloofd…”

“Wat!” riep Mooivleugel. “Krijg jij dien mooien, witten ganzerik? Dat is toch…”

Maar Goudoogje stootte haar hard aan, en ze zweeg.

De twee slechte zusters hadden veel om over te praten dien heelen morgen. Ze waren heelemaal buiten zichzelf, dat Donsje zoo’n verloofde had, als de witte ganzerik. Zelf waren ze ook verloofd, maar dat waren gewone grauwe ganzen, en sinds ze Maarten, den ganzerik, hadden gezien, vonden ze die zoo leelijk en onbeschaafd, dat ze niet naar hen wilden kijken.

“Daar treur ik me nog dood om,” zei Goudoogje. “Als jij het ten minste nog was, die hem kreeg, zuster Mooivleugel.”

“Ik zou liever zien, dat hij dood was, dan dat ik er den heelen zomer aan zal moeten denken, dat Donsje een witten ganzerik gekregen heeft,” zei Mooivleugel.

De zusters bleven toch heel vriendelijk voor Donsje, en op den middag nam Goudoogje Donsje meê, opdat ze kennis zou maken met hem, met wien Goudoogje zou trouwen.

“Hij is niet zoo mooi als dien jij krijgt,” zei ze. “Maar daarentegen weet je ook zeker, wie hij is.”

“Wat meen je, Goudoogje?” vroeg Donsje.

Eerst wilde Goudoogje niet uitleggen, wat ze bedoelde, maar toen kwam het uit, dat Mooivleugel en zij wel eens zouden willen weten, of alles wel in orde was met dien witten ganzerik. Wij hebben nog nooit een wilde gans met tamme ganzen zien vliegen, en wij zouden wel eens willen weten, of hij niet betooverd is.”

“Jelui zijn toch al heel dom,” zei Donsje geërgerd. “Hij is immers een tamme gans.”

“Hij heeft iemand bij zich, die betooverd is,” zei Goudoogje, “en dus kan het ook wel zijn, dat hij zelf betooverd is. Ben je niet bang, dat hij een zwarte zeeraaf is?”

Ze wist haar woorden goed te kiezen, en maakte het arme Donsje bang.

“Je meent niet, wat je zegt,” zei het grauwe gansje. “Je wilt me alleen maar bang maken.”

“Ik zeg het om je eigen bestwil, Donsje,” zei Goudoogje. “Ik kan me niets ergers voorstellen, dan je te zien wegvliegen met een zwarte zeeraaf. Maar ik zal je wat zeggen. Probeer hem over te halen, een paar van de wortels te eten, die ik hier heb uitgetrokken. Als hij betooverd is, dan blijkt dat gauw. Is hij het niet, dan blijft hij zooals hij is.”

De jongen zat tusschen de ganzen, en luisterde naar Akka, die met den ouden ganzenhoeder praatte, toen Donsje aan kwam vliegen.

“Duimelot, Duimelot!” riep ze. “Maarten, de ganzerik, is op ’t punt te sterven. Ik heb hem vermoord.”

“Neem me op je rug, Donsje, en breng me bij hem,” riep de jongen.

Ze vlogen weg, en Akka ging meê met de wilde ganzen.

Toen ze bij den ganzerik kwamen, lag hij op het veld. Hij kon niets zeggen, maar snakte naar adem.

“Kittel hem onder aan den hals, en klop hem op den rug!” zei Akka.

Dat deed de jongen, en dadelijk hoestte de witte ganzerik een grooten wortel op, die in zijn keel was blijven zitten.

“Heb je daarvan gegeten?” vroeg Akka, en wees op een paar wortels, die op den grond lagen.

“Ja,” zei de ganzerik.

“Dan is ’t maar goed, dat ze je in de keel zijn blijven steken,” zei Akka. “Ze zijn vergiftig. Als je ze had ingeslikt, zou je zeker gestorven zijn.”

“Donsje vroeg me, of ik er van eten wou,” zei de ganzerik.

“Ik heb ze van mijn zuster gekregen,” zei Donsje.

“Dan moet je oppassen voor je zusters, Donsje,” zei Akka, “want ze meenen het zeker niet goed met je.”

Maar Donsje was zoo geschapen, dat ze van niemand iets kwaads denken kon, en toen Mooivleugel haar een poos later kwam vragen, of ze haar verloofde wilde zien, ging ze dadelijk meê.

“Ja, hij is niet zoo mooi als de jouwe,” zei de zuster. “Maar hij is des te dapperder en onversaagd.”

“Hoe kun je dat weten?” vroeg Donsje.

“Ja, dat zal ik je zeggen. De meeuwen en eenden hebben hier op de klippen een tijd lang zooveel geleden, want elken morgen voor zonsopgang komt hier een vreemde roofvogel, en neemt een van hen weg.”

“Wat is dat voor een vogel?” vroeg Donsje.

“Dat weten we niet,” antwoordde haar zuster. “Er is nooit zoo’n vogel hier op de klippen gezien. En het vreemde is, dat hij nooit een van ons ganzen aanvalt. Maar nu heeft mijn verloofde zich voorgenomen morgen met hem te vechten, en hem weg te jagen.”

“Als dat maar goed gaat,” zei Donsje.

“Neen, dat geloof ik niet,” zei de zuster. “Als nu mijn ganzerik maar even sterk en groot was als de jouwe, dan zou ik wel een beetje hoop hebben.”

“Zou je graag willen, dat ik Maarten vroeg, dien vreemden vogel aan te vallen?” vroeg Donsje.

“Ja, dat zou ik zeker!” zei Mooivleugel. “Je kunt mij geen grooter dienst bewijzen.”

Den volgenden morgen was de witte ganzerik wakker, vóór de zon opkwam, en ging op de hoogste klip staan uitkijken naar alle kanten. Al gauw zag hij een grooten, donkeren vogel van het westen komen. Zijn vleugels waren reusachtig groot, en ’t was gemakkelijk te zien, dat het een arend was. De ganzerik had geen gevaarlijker vijand verwacht dan een uil. En nu begreep hij, dat hij hier niet levend zou afkomen. Maar het kwam niet in hem op den strijd met een vogel, die zooveel sterker was dan hij, te ontwijken.

De arend schoot neer op een meeuw, en sloeg zijn klauwen in het dier.

Eer hij het nog had kunnen oplichten, stoof Maarten, de ganzerik, op hem toe.

“Laat hem los!” riep hij. “En kom hier nooit meer terug! Anders krijg je met mij te doen.”

“Wat ben jij voor een dwaas?” zei de arend. “Je treft het, dat ik nooit met ganzen vecht. Anders zou ’t gauw met je gedaan zijn.”

Maarten, de ganzerik, dacht, dat de arend het beneden zich achtte met hem te vechten, en vloog in drift op hem aan, beet hem in de keel, en sloeg hem met de vleugels. Dat kon de arend natuurlijk niet verdragen. Hij begon te vechten, maar niet met volle kracht.

De jongen lag te slapen op dezelfde plaats als Akka en de wilde ganzen, toen hij Donsje hoorde roepen: “Duimelot! Duimelot! Maarten, de ganzerik, wordt door een arend verscheurd!”

“Neem mij op je rug, Donsje! en breng me bij hem,” zei de jongen.

Toen hij bij hem kwam, was Maarten bebloed en erg gekwetst, maar hij vocht nog. De jongen kon niet met den arend vechten, en er was niet anders te doen, dan beter hulp halen.

“Gauw, Donsje! Roep Akka en de wilde ganzen!” riep hij.

Maar op eens hield de arend met vechten op.

“Wie spreekt daar over Akka?” vroeg hij.

En toen hij nu Duimelot zag, en het gekakel van de wilde ganzen hoorde, sloeg hij de vleugels uit.

“Zeg aan Akka, dat ik niet verwachtte haar, of iemand van haar troep hier aan zee te ontmoeten,” zei hij, en zweefde weg in snelle en fraaie vlucht.

“Dat was dezelfde arend, die mij eens bij de wilde ganzen heeft teruggebracht,” zei de jongen, en zag hem verwonderd na.

De wilde ganzen waren van plan vroeg van de klippen te vertrekken, maar eerst wilden ze nog wat grazen. Terwijl ze liepen te eten, kwam een bergeend op Donsje af.

“Ik moet je de groeten van je zusters doen,” zei ze. “Ze durven zich niet aan de wilde ganzen te vertoonen, maar ze vragen me, je er aan te herinneren, dat je niet van de klippen weggaat, voor je bij den ouden visscher ben geweest.”

“Dat is waar ook,” zei Donsje.

Maar nu was ze toch zoo bang geworden, dat ze niet alleen wilde gaan. Ze vroeg den ganzerik en Duimelot met haar meê naar de hut te gaan.

Daar stond de deur open. Donsje ging naar binnen, maar de twee anderen bleven buiten. Kort daarna hoorden ze Akka het sein van vertrek geven, en ze riepen Donsje. De grauwe gans kwam uit het hutje, en vloog met de wilde ganzen weg van de klippen.

Ze waren al een vrij groot eind naar zee gevlogen, toen de jongen zich over de grauwe gans begon te verwonderen, die meê vloog. Donsje vloog gewoonlijk zacht en licht. Deze werkte zich voort met zware ruischende vleugelslagen. “Akka, keer om, Akka, keer om!” riep hij snel. “We zijn in verkeerd gezelschap geraakt. Mooivleugel vliegt met ons meê!”

Nauwelijks had hij dat gezegd of de grauwe gans gaf zoo’n akeligen, boosaardigen schreeuw, dat allen begrepen, wie ze was. Akka en de anderen keerden zich tegen haar, maar de grauwe gans vluchtte niet dadelijk. Zij stormde op den grooten witten ganzerik aan, pakte Duimelot, en vloog met hem in den bek verder voort.

’t Werd een felle jacht over de klippenrijen. Mooivleugel vloog snel, maar de wilde ganzen waren vlak op de hielen, en er was geen hoop meer, dat zij zouden kunnen ontkomen.

Op eens zagen zij een beetje witten rook uit de zee opstijgen en het knallen van een schot werd gehoord. In hun ijver hadden ze niet gemerkt, dat ze vlak boven een boot waren gekomen, waarin een eenzamen visscher zat.

Niemand werd door het schot getroffen, maar juist daar, midden boven de boot, deed Mooivleugel den bek open, en liet Duimelot in zee vallen.

XXIX. Stockholm

Voor eenige jaren was er in de “Schans”, den grooten tuin buiten Stockholm, waar men zooveel merkwaardigs heeft bijeengebracht, een klein oud mannetje, die Klement Larsson heette. Hij was van Hälsingland, en was naar de Schans gekomen om volksdansen en andere oude liedjes op zijn viool te spelen. Maar ’t was ’t meest ’s middags, dat hij als speelman moest optreden; ’s morgens zat hij gewoonlijk op wacht in een van de prachtige boerenhutten, die uit alle streken van het land naar de Schans waren overgebracht.

Klement meende in ’t begin, dat hij het op zijn ouden dag beter had gekregen dan hij ooit had durven droomen, maar langzamerhand begon hij zich verschrikkelijk te vervelen, vooral onder ’t wacht houden. ’t Ging nog, als er menschen in de hut kwamen, om die te bekijken, maar soms zat Klement uren heelemaal alleen. Dan verlangde hij zoo vreeselijk, dat hij bang was, dat hij zijn betrekking zou moeten opzeggen. Hij was heel arm en wist, dat hij in zijn dorp ten laste van de gemeente zou komen. Daarom probeerde hij het zoo lang mogelijk uit te houden, hoewel hij zich met den dag ongelukkiger voelde.

Op een mooien namiddag in Mei had Klement een paar uur vrij, en was op weg naar den steilen heuvel, die van de Schans naar beneden loopt, toen hij een visscher ontmoette, die met een kistje op den rug aankwam. Het was een flinke jonge man, die vaak naar de Schans kwam, en zeevogels te koop aanbood, die hij levend had kunnen vangen, en Klement had hem vaak ontmoet.

De visscher hield Klement staande, om hem te vragen, of de directeur van de Schans thuis was, en toen Klement hem geantwoord had, vroeg hij wat hij nu voor zeldzaams in zijn kistje had.

“Je mag zien, wat ik heb, Klement,” antwoordde de visscher toen, “als je mij uit dankbaarheid wilt vertellen, wat ik er voor vragen kan.”

Hij reikte het kistje aan Klement over. Hij keek er in, en toen nog eens, en ging toen snel een stap achteruit.

“Wat ter wereld is dat, Asbjörn. Hoe heb je die daar te pakken gekregen?” vroeg hij.

Hij herinnerde zich, dat hij, toen hij een kind was, had hooren spreken van ’t kleine volkje, dat onder de hut woonde. Hij mocht niet schreeuwen en niet stout zijn, om ’t kleine volkje niet boos te maken. Sinds hij volwassen was, had hij gedacht, dat Moeder die verhaaltjes van de kleintjes maar had verzonnen, om hem onder den duim te houden. Maar het moesten toch niet enkel verzinsels van Moeder geweest zijn, want daar in Asbjörns kistje lag een van ’t kleine volkje.

Er zat nog iets van den kinderangst in Klement, want hij voelde een rilling over zijn rug gaan, toen hij in het kistje keek. Asbjörn merkte, dat hij bang was, en begon te lachen, maar Klement nam de zaak heel ernstig op.

“Vertel me eens, Asbjörn, waar heb je hem gevonden?” vroeg hij.

“Ik heb niet op hem geloerd, dat moet je niet denken,” zei Asbjörn. “Hij is bij mij gekomen. Ik was vanmorgen vroeg uitgezeild, en had mijn geweer meê in de boot genomen. Ik was pas van land gestoken, toen ik een troep wilde ganzen in ’t oog kreeg, die met vervaarlijk geschreeuw uit het oosten kwamen aanvliegen. Ik deed een schot, maar trof geen van hen. In plaats daarvan kwam deze hier naar beneden, en viel in ’t water, zóó dicht bij de boot, dat ik maar de hand had uit te steken om hem te pakken.”

“Je hebt hem toch niet geschoten, Asbjörn?”

“O neen, hij is gezond en wel. Maar toen hij naar beneden kwam, wist hij eerst niet, hoe hij het had, en toen nam ik de kans waar, en bond een paar eindjes touw om zijn handen en voeten, zoodat hij niet kon wegloopen. Zie je, ik dacht dadelijk, dat dit iets voor de Schans was.”

Klement werd wonderlijk bang, toen de visscher dat vertelde. Alles wat hij als kind had gehoord van ’t kleine volkje, van hun wraakzucht tegenover vijanden en hun behulpzaamheid tegenover vrienden, kwam weer bij hem boven. ’t Was nooit goed afgeloopen met iemand, die een van hen gevangen had willen houden.

“Je hadt hem dadelijk los moeten laten, Asbjörn,” zei hij.

“Het had niet veel gescheeld, of ik was er wel toe gedwongen,” zei de visscher. “Want je moet weten, dat de wilde ganzen me navlogen tot aan mijn huis toe, en later kruisten ze den heelen morgen over de klippen, en schreeuwden, alsof ze hem terug wilden hebben. En dat niet alleen, maar ’t heele gezelschap daar buiten: meeuwen en allerlei zeevogels, die geen schot kruit waard zijn, kwamen neerstrijken op de klippen en bliezen; en als ik uitging, fladderden ze om me heen, zoodat ik weer terug moest keeren. Mijn vrouw smeekte me, hem vrij te laten, maar ik had me in mijn hoofd gezet, dat hij naar de Schans moest. En toen zette ik een van de poppen van de kinderen voor het venster, stopte het ventje onder in de kist, en ging heen. En de vogels dachten zeker, dat hij daar in ’t venster stond, want ze lieten me heengaan zonder me te vervolgen.”

“Zegt hij niets?” vroeg Klement.

“Ja, in ’t begin probeerde hij de vogels te roepen, maar daar moest ik niets van hebben, en ik bond hem den mond dicht.”

“Maar Asbjörn,” zei Klement. “Hoe kun je zoo met hem doen? Begrijp je niet, dat hij iets bovennatuurlijks is?”

“Ik weet niet, wat hij is,” zei Asbjörn kalm. “Dat moeten anderen maar uitmaken. Ik ben tevreden, als ik hem goed betaald krijg. Zeg me nu liever, wat je denkt, dat de dokter op de Schans me voor hem zou willen geven.”

Klement wachtte lang met zijn antwoord. Maar hij was zóó in angst geraakt ter wille van dat dwergje. ’t Was hem precies, alsof zijn moeder bij hem stond, en hem zei, dat hij toch altijd goed voor ’t kleine volkje wezen moest.

“Ik weet niet, wat de dokter je betalen wil, Asbjörn,” zei hij. “Maar als je hem mij laten wilt, zal ik je twintig gulden voor hem geven.”

Asbjörn zag den speelman met groote verbazing aan, toen hij die groote som noemde. Hij dacht, dat Klement meende, dat het dwergje een geheimzinnige macht bezat, en hem van dienst kon wezen. Hij was er niet zeker van, dat de dokter zulke groote verwachtingen van hem had, en zoo’n hoogen prijs zou betalen. En dus nam hij het aanbod van Klement aan.

De speelman stopte zijn nieuwen aankoop in een van zijn groote zakken, liep naar de Schans terug, en ging een van de zomerweidehutten binnen, waar geen bezoekers en geen wachters waren. Hij trok de deur achter zich dicht, haalde het dwergje voor den dag, en legde het voorzichtig op een bank. Het had de handen en voeten nog gebonden en een prop in den mond.

“Luister nu naar wat ik zeg,” zei Klement. “Ik weet wel, dat volkje als jij ’t niet prettig vindt, als menschen ze zien, en dat je liever op je eigen houtje rondloopt, en je eigen gang gaat. Daarom was ik van plan je vrij te laten, maar alleen, als je me belooft hier in den tuin te blijven, tot ik je permissie geef om heen te gaan. Wil je dat, knik dan drie keer met je hoofd.”

Klement keek vol verwachting naar den dwerg, maar die verroerde zich niet.

“Je zult het goed hebben,” zei Klement. “Ik zal elken dag eten voor je buiten zetten, en ik denk, dat je hier zooveel te doen zult krijgen, dat de tijd je niet lang vallen zal. Maar je moogt nergens anders heengaan, vóór ik je dat toesta. We zullen een teeken afspreken. Zoolang ik je eten buiten zet in een wit bakje, moet je blijven. Als ik het in een blauw bakje doe, mag je heengaan.”

Klement zweeg weer, en wachtte, dat de dwerg het teeken zou geven. Maar hij bewoog zich niet.

“Ja, dan zit er niets anders op,” zei Klement, “dan dat ik je aan mijn baas laat zien, die hier woont. En dan kom je in een glazen kastje, en alle menschen in Stockholm komen dan naar je kijken.”

Maar dat scheen den dwerg schrik aan te jagen, want nauwelijks had hij dat gehoord, of hij gaf het gevraagde teeken.

“Zie zoo, nu is ’t in orde,” zei Klement, nam zijn mes, en sneed het touwtje, dat de handen van den dwerg gebonden hield, door. Toen ging hij haastig naar de deur.

De jongen maakte het touw van zijn voeten los, en nam de prop uit den mond, eer hij aan iets anders dacht. Toen hij zich omkeerde om Klement Larsson te danken, was die al weg.

Nauwelijks was Klement de deur uitgekomen, of een deftig, mooi oud heer kwam hem tegen. Hij scheen op weg te zijn naar het heerlijke uitzicht, dat men op een heuvel in de buurt had. Klement kon zich niet herinneren, dat hij dien deftigen ouden heer ooit had gezien. Maar die scheen hem opgemerkt te hebben, toen hij op de viool speelde, want hij bleef staan, en sprak hem aan.

“Goeden dag Klement,” zei hij. “Hoe gaat het? Je bent toch niet ziek? Ik vind, dat je den laatsten tijd afgevallen ben.”

Er was zooiets onbeschrijfelijk vriendelijks over den ouden heer, dat Klement moed vatte, en hem vertelde, hoeveel moeite hij had met zijn verlangen naar huis.

“Wat?” zei de oude heer. “Verlang je naar huis, als je in Stockholm ben? Dat is toch niet mogelijk.”

En hij zag er bijna beleedigd uit, toen hij dat zei. Maar toen dacht hij er zeker aan, dat hij maar met een ouden, onwetenden speelman sprak, en hij hernam zijn vriendelijken toon.

“Je weet zeker nog te weinig van Stockholm, Klement. Als je alles wist, zou je niet meer verlangen van hier weg te gaan. Ga nu eens met me meê, naar die bank daar, dan zal ik je van Stockholm vertellen.”

Toen nu de oude heer op de bank zat, keek hij eerst een poos op Stockholm neer, dat in al zijn pracht daar beneden lag.

Toen wendde hij zich weer naar den speelman, en begon te vertellen, hoe een visscher in den ouden tijd, op de plaats, waar nu de stad op eilanden gebouwd lag, eens een meermin had geschoten, en dat haar bloed in ’t water gekomen was. En hoe van dat oogenblik af alles, wat met dat water in aanraking kwam, onbeschrijfelijk mooi was geworden. En hoe daarom de stad Stockholm ook zóó mooi werd, dat ieder, die daar kwam, er graag wilde blijven.

Terwijl hij nog sprak, kwam er een andere heer aan, en liep haastig op hen toe. Maar hij, die met Klement sprak, maakte een beweging met de hand, en de andere bleef op een afstand staan.

De deftige oude heer zei nu tegen Klement:

“Nu moet je me een genoegen doen, Klement. Ik heb geen tijd om langer met je te praten, maar ik zal je een boek sturen over Stockholm, en dat moet je heelemaal doorlezen, maar dan moet je op deze bank gaan zitten. Dan zul je zien hoe vroolijk de golven glinsteren, en hoe het strand van schoonheid straalt. En dan zul je ook onder de bekoring komen.”

Den volgenden dag kwam er een lakei van den koning met een groot, rood boek en een brief aan Klement.

Daarna was de kleine oude man dagen lang als bedwelmd, en het was haast niet mogelijk een verstandig woord uit hem te krijgen. Toen een week voorbij was, ging hij naar den directeur en nam zijn ontslag. Hij moest absoluut naar huis, zei hij.

“Waarom? Kun je hier niet wennen?” zei de directeur.

“Ja, ik heb het hier best,” zei Klement. “Ik heb nu geen heimwee meer. Maar ik moet toch naar huis!”

Klement was in een vreeselijken tweestrijd geweest. Want de koning had gezegd, dat hij over Stockholm moest lezen, en leeren daar tevreden te zijn, maar Klement had nu geen rust, eer hij er thuis over had gesproken, dat de koning dat tegen hem had gezegd. Hij moest op het Kerkplein staan, en aan allen, arm en rijk, vertellen, dat de koning zoo vriendelijk voor hem was geweest, dat hij naast hem op dezelfde bank had gezeten, en hem een boek gestuurd, en dat hij met hem, een ouden, armen speelman, een heel uur had gepraat, om hem van zijn heimwee te genezen.

’t Was heerlijk daarover hier op de Schans met de Laplanders en de Dalecarliërs te spreken, maar wat was dat, in vergelijking van het thuis te vertellen?

Al zou Klement ook in het armhuis terecht komen, toch zou dat nu zoo akelig niet meer zijn. Hij was nu een heel ander man dan vroeger. Hij zou heel anders geacht en geëerd worden.

En dat nieuwe verlangen werd Klement te machtig. Hij kon niet laten naar den directeur te gaan en te zeggen, dat hij naar huis moest.