Kitabı oku: «Асарлар. Махтумқули», sayfa 3

SAHAR TURIB, BIRU BORGA YUZ TUTSANG

 
Duo qilsang, dargohga duch bo‘larmi,
Sahar turib, Biru Borga yuz tutsang,
 
 
Yo Rab, barhaq do‘sti xushvaqt bo‘larmi,
Bir ko‘ngil-chun yuz hunarga yuz tutsang.
 
 
Sahar turib, nolish qilsang Xudoya,
Quyoshga qo‘l kerib, yolvorsang Oya,
Dunyo uchun boqsang davlat Xumoya,
Ganj-chun afsun o‘qib, morga yuz tutsang.
 
 
G‘arq bo‘lsang daryoga, duch bo‘lsang dardga,
Ta’ma uchun ochma yuzingdan parda,
Qatlan³⁰, tilab borma kibr-nomardga,
Ishing tushib, do‘sti-yorga yuz tutsang.
 
 
Nomardga yuz tutsang, ishing qayirmas,³¹
Itdan suyak kutgan hech ne ayirmas,
Tulki o‘zin kunda bir ham to‘yirmas,³²
Ma’qul, och ham bo‘lsa, sherga yuz tutsang.
 
 
Maxtumquli, garchi baxting sho‘r bo‘lar,
Mavlom nazar solsa, davlat yor bo‘lar,
G‘am sendan ayrilar, darding dur³³ bo‘lar,
Kamolxon afg‘ondek yerga yuz tutsang.
 

OLQISH OLIB, DARAJASI ZO‘R BO‘LAR

 
Yaxshilikda elga o‘zin tanitgan,
Olqish olib, darajasi zo‘r bo‘lar
Yomon bo‘lib, yaxshilikni unutgan,
Izzatin yo‘qotib, itdan xor bo‘lar.
 
 
Mungli bo‘lar murodiga yetmagan,
Muynli bo‘lar Haq amrini tutmagan,
O‘z rizqiga hech qanoat etmagan
Kas oshiga ko‘zin tikar-zor bo‘lar.
 
 
Har kim yomonlasa tengi-to‘shini,
O‘zi mushkul aylar oson ishini,
Kim yo‘qotsa aqli bilan hushini,
Qilar ishin bilmas, sharmisor bo‘lar.
 
 
Zehini kaj bo‘lar bodi yang‘ilgan³⁴,
Beixtiyor bo‘lar qo‘li tang‘ilgan,
Kurashda yiqilgan, jangda yengilgan
Ichi to‘la nomus bilan or bo‘lar.
 
 
G‘ayrati kam bo‘lar ul qahri ozning,
Avji past bo‘ladir motamda sozning,
Uyiga borsangiz, bir beniyozning,
Miqyosi kichrayar, ko‘ngli tor bo‘lar.
 
 
Kim baloni sotib olsa boshiga,
Rashk etib, raqiblar kelar qoshiga,
Kim urinsa uhda qilmas ishiga,
Savdosidan kelabilsa, er bo‘lar.
 
 
So‘nggin tovba etmas adashgan-ozgan,
O‘t yoqsang, qaynamas bir quruq qozon,
Fahm aylang, har qanda bir fe’li ozgan,
Yovuz musallatga sazovor bo‘lar.
 
 
Xazonga aylandi umrim tar guli,
Nazarin past tutar eldan, bergili,
Beiqbol, yozuqli, yomon ko‘rguli³⁵,
O‘tru kelsa, bir yomonga yor bo‘lar.
 
 
Oldda-ortda ko‘rsang har kas g‘ulomin,
Undan ayamagin Tangri salomin,
Kim o‘qib, unutsa Haqning kalomin,
Qiyomat kun ikki ko‘zi ko‘r bo‘lar.
 
 
Holi mushkul bo‘lar kuyib-yonganning,
Imoni shikastli harom yeganning,
Qasddan Ro‘za, Namozini qo‘yganning
O‘zi kofir biling, joyi tor bo‘lar.
 
 
Maxtumquli, so‘zla har ne bilganing,
O‘zingga taqsir bil aytmay o‘lganing,
Tarashlab elga tut dilga kelganin,
Sendan so‘nggilarga yodigor³⁶ bo‘lar.
 

FIG‘ON IKLANMAS ³⁷

 
Bulbul makon etgan havoli bog‘lar,
Bulbul sendan ketar, fig‘on qolgaymi!..
Yog‘ishli, yomg‘irli, tumanli tog‘lar
Sellar sendan ketar, tuman qolgaymi!..
 
 
Odam yaratilmish balandli, pastli,
Aqlli-fikrli, dalili-mastli,
Yigitlik go‘yo bir gul-bahor fasli,
Baho sendan ketar, zamon qolgaymi!..
 
 
Kelganga qarshi chiq bo‘lsa majoling,
Yaxshi tutavergil niyating-fe’ling,
Dunyo davronida ochiq tut qo‘ling,
Davr sendan ketar, davron qolgaymi!
 
 
Bu dunyo g‘avg‘odir, bir qiylu qoldir,
Kimi «Berho-berdir», kim «Olho-oldir,
Yigitlar, bu dunyo shunga misoldir,
Barq urar osmonda boron, qolgaymi!
 
 
Bir manzildir uch kuncha yeb-ichganda,
O‘rnashib-joylashib beling ochganda,
Uzanging tortarlar to‘rt kun kechganda,
Besh kundan ortiqroq mehmon qolgaymi!
 
 
Qo‘ynin ochar bir kun, yer seni gizlar,
Qora qumdan to‘lar bu qora ko‘zlar,
Otingga faxr etma, chamanli tuzlar,
Chaman senda qurir, sayron qolgaymi!
 
 
Maxtumquli aytar orif do‘stiga,
Kim qolar tushmayin ajal dastiga,
Falak bir kun solar yerning ostiga,
Dahandan til ketar, zabon qolgaymi!
 

BEKLAR, XONLAR QOLMASLAR

 
G‘am chekma, g‘arib odam,
Beklar, xonlar qolmaslar,
Azim-azim shaharlar,
Oq o‘tovlar qolmaslar.
 
 
Qolsa so‘zdan qizil til,
Jon javhardir, tan bir kul,
Hazor nag‘mali bulbul,
Biyik bog‘lar qolmaslar.
 
 
Shunga yetibdir aqlim,
Yiqilar yetti iqlim,
Yer bo‘lar buklam-buklam,
Erir, tog‘lar qolmaslar.
 
 
Haqdan yetishsa farmon,
Na chora bor, ne darmon,
Osmon, Quyosh. Oy larzon,
Ham Yulduzlar qolmaslar.
 
 
Na yer qolar, na yurtlar,
Na turk qolar, na kurdlar,
Na qush qolar, na qurtlar,
Parrandalar qolmaslar.
 
 
Na gard qolar, na gardon,
Na mard qolar, na mardon,
Fil, pashsha-yu karkidon,
Darrandalar qolmaslar.
 
 
Maxtumquli, yosh surgan,
Og‘ir hangomalar qurgan,
To‘lqinlanib, mavj urgan,
Ul daryolar qolmaslar.
 

BIR KUN OXIRZAMON BO‘LAR

 
Ey yoronlar, musulmonlar,
Bir kun oxirzamon bo‘lar,
Shundan oldin ko‘p nishonlar,
Yer yuzida chunon bo‘lar.
 
 
Adolatsiz bo‘lar xonlar,
Behayo bo‘lar zanonlar,
Ko‘p to‘kilar nohaq qonlar,
Elning fe’li yomon bo‘lar.
 
 
Fasod toshar, fisq oz bo‘lmas,
Bul uy ul uy-la soz bo‘lmas,
Yomg‘irlar yog‘ar, yoz bo‘lmas,
Bir kun bodi xazon bo‘lar.
 
 
Hiyla aylar, topar yo‘llar,
Sudxo‘rlikdan yig‘ar mollar,
Din yo‘lini tashlab, ellar,
Na maktab, na azon bo‘lar.
 
 
Namoz qilmas, so‘zlar yolg‘on,
Otasiga osiy bo‘lgan,
Chog‘ir ichib, zino qilgan,
Azobi ming alvon bo‘lar.
 
 
Dastin tut Tangri do‘stining,
Osiy bo‘lma, saqla dining,
Inshoolloh, Firog‘iyning,
Din yo‘ldoshi imon bo‘lar.
 

YORLIQAGIL GUNOHIMNI

 
Xudoyo, Sen karam birla
YOrliqagil gunohimni,
Afu qil jurmimni mening,
Yorliqagil gunohimni.
 
 
Jafolarga meni tutma,
Gunohkor ahliga chatma,
Do‘zaxning o‘tiga otma,
YOrliqagil gunohimni.
 
 
Gunohlarim erur behad,
Mening holimga sen rahm et,
Tilakdan qilmagil novmid,
Yorliqagil gunohimni.
 
 
Agar sudu ziyon qildim,
Ki bilmasman yomon qildim,
Senga dardim ayon qildim,
Yorliqagil gunohimni.
 
 
Karamli podishohim Sen,
Yaqiyn bildim, Allohim Sen,
Mening pushtu panohim – Sen,
Yorliqagil gunohimni.
 
 
Sening zoring bo‘libdirman,
Giriftoring bo‘libdirman,
Gunohkoring bo‘libdirman,
Yorliqagil gunohimni.
 
 
Yuzin, Maxtumquli, yo, Rab,
Senga tutdi bo‘lib tolib,
Yo‘q dardimga Senday tabib,
Yorliqagil gunohimni.
 

O‘RNI-O‘ZI BEHISHTNING

 
Ko‘kdan yuqorilir, Arshdan ashoqdir³⁸,
Ey yoronlar, o‘rni-o‘zi behishtning,
Hazor ming nag‘masi, yuz ming maqomi,
Doim qurilgidir sozi behishtning.
 
 
Xizr yoshin ro‘zi qilsa kezmoqqa,
Dovud kotibligin bersa yozmoqqa,
Kecha-kunduz tursam sharhin tuzmoqqa,
Mingdan bir aytilmas so‘zi behishtning.
 
 
Darvish tushda ko‘rib, bo‘lmish oshig‘i,
Tillodan murassa’ farshi, eshigi,
Olamni g‘arq aylar nurdan ishig‘i,
Agar bir ochilsa yuzi behishtning.
 
 
Kalom ichra o‘qib aytar mullalar,
Qulliqchi-rizvonlar, incha shillalar³⁹,
Murassa’ xalqalar, nozik hullalar,
Tuganmas ne’matu nozi behishtning.
 
 
Kalom ichra o‘qib aytar mullalar,
Qulliqchi-rizvonlar, incha shillalar,
Murassa’ xalqalar, nozik hullalar,
Tuganmas ne’matu nozi behishtning.
 
 
Sharhini aytmoqqa so‘zim-tilim yo‘q,
Haq O‘zi hokimdir, jabr-zulm yo‘q,
Qayg‘u g‘am yo‘q, qarilik yo‘q-o‘lim yo‘q,
Ayrilmas, sovulmas yozi behishtning.
 
 
Yuz sharbatdan ma’jum bo‘lib qotilgan,
Qaro sochlar oq to‘piqda chatilgan,
Quroban, turoban-endi yetilgan,
Siypanar, sollonar qizi behishtning.
 
 
Minsa, sayron uchun-Buroq otlari,
Kundan-kunga ortar ko‘ngil shodlari,
La’lu yoqutdandir tugal zotlari⁴⁰,
Hech bo‘lmas chang-gardi, to‘zi behishtning.
 
 
Pishgay alvon, qo‘l tekkizmay, oshlari,
Qudrat bilan biryon bo‘lib go‘shtlari,
Toy kelar dunyoga dirham toshlari,
Ortiqdir har ne bor chizi behishtning.
 
 
Har navbat ming turfa sharob ichilgan,
Olmos, inju, yoqut, durlar sochilgan,
Rang-barang behisob gullar ochilgan,
Mushku anbar sochar isi behishtning.
 
 
Haq qabul aylabon, do‘stin, ag‘yorin,
Hosil aylab har ne-maqsadin, borin…
Ko‘rsatib ul kunda xalqqa diydorin,
Budir mo‘‘minlarga rozi behishtning.
 
 
Maxtumquli, vasfi kelsa tillarga,
Tilga kelsa, bayon etsam ellarga,
Ojiz bandalarga, osiy qullarga,
Yo, Rab, O‘zing ayla ro‘zi behishting.
 

EVRILAR DOLIM MENING

 
Ey yoronlar, so‘rmas aslo hech kishi holim mening,
Bo‘lmadi qaddim alifdek, evrilar dolim mening,
O‘tdi armon birla, do‘stlar, foniyda solim mening,
Naylayin, ey do‘stlarim, qonim to‘kar zolim mening,
Bilmasman, qaysi yerda ochilar olim mening.
 
 
O‘tdi umrim, do‘stlar-o, bu dunyoga moyil bo‘lib,
El-ulusdan ayrilib, tushdim judo soyil bo‘lib,
Qilmadim Haqqa ibodat, doimo johil bo‘lib,
Har ne bergan kuniga shukr ayladim qoyil bo‘lib,
Ey Xudoyo, Sen og‘ir qil anda a’molim mening.
 
 
Johilning ko‘ngli buzuqdir, xor o‘lurmish, bilmadim,
El-ulus, teng-to‘shiga zor o‘lurmish, bilmadim,
Ushbu dunyo keng der edim, tor o‘lurmish, bilmadim,
Kimki eldan ayrilar, bemor o‘lurmish, bilmadim,
Ayting, bizni yod aylasin, teng-to‘shimiz, elim mening.
 
 
Kecha-kunduz oh urib, chiqdim magar afg‘onu zor,
Istabon kezdim o‘zimga, topmadim vafoli yor,
 
 
Dunyo bir shomor kelindir, zulfin aylab tor-tor,
O‘tkin aylab: «Beri kel!» der, telmurib har yon qarar,
Do‘stlar-o, men ne qilay, unga ketar maylim mening.
 
 
O‘rtanur Maxtumquli, yodga tushganda ellarim,
Go‘yo bir daryo turur chashmimdan oqqan sellarim,
Do‘stlar-o, bir yil turur go‘yo menga har kunlarim,
Yuragim toqat qilolmas, so‘zlayur bu tillarim,
Lutf etib qilsin tarahhum⁴¹ karamli sultonim mening.
 

YO MUHAMMAD MUSTAFO

 
Ey sifatingdan takallum har til uzra ming sano,
Podshohi anbiyosan, toji-furqoni avliyo,
Din saning dining erur, gumrohlarga rahnamo,
Barchaning umidi Sendan tongla ul dorul-qazo,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Haq Taolo zoti pokingni yaratmishdir hasib,
Ma’siyat dardiga darmon qilguchi hoziq tabib,
Chunki Mozag‘-al-Basr gulzorida Sen andalib,
Ro‘zi mahshar mehru shafqat birla bo‘lgay(ki), nasib.
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Yo, Rasuli olamin, yo Sayyidi Xayrul-bashar,
Kim Sening sha’ningga nozil bo‘ldi ul Shaqq-al-Qamar,
Kim senga inkor etar qasddan-emdan qad kufur,
Bul g‘arib benavolar holiga qilgil nazar,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo,
 
 
Hazrati Abu Bakr Siddiq erdi yori avvali,
Umari Xattob odil muhtasiblar afzali,
Ba’d-az on Usmon zunnurayn, andan so‘ng Ali,
Ey bahaqqi hurmati ul to‘rt yoru kimsali,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Ey shahanshohi-nubuvvat, ma’dani-judi-karam,
Anbiyo-yu avliyolar barchasidan muhtaram,
Dini-oini-sharifing barcha olamga ilm,
Hoki-poying to‘tiyo-didai-lavhai-qalam,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Yo Muhammad Mustafo, Siz barchaga pushtu panoh,
Nafsi-nofarmon qo‘lida qilmisham doim gunoh,
Iltifoting bo‘lmasa tongla bo‘lur holim xarob,
Qayga borgayman, men ul-sharmanda-yu, nomi siyoh,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Sendan ortiq mehribonim yo‘q mening, bechora men,
Egasiz itlar kabi nafsim uchun ovora men,
Hech (bir) bilmasmanki, men olam aro ne kora men,
Yo Baniulloh, tarahhum ayla, vajhi qora men,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Yetti qat gardun zamining bo‘ldi Me’roj oqshoming,
Qaba-kavsayn adadno maqdaming, muqaddaming,
Jabroili Alloh erdi ul kecha yori-hamdaming,
Xoki-na’ling ziyoyi-chashmi Arshi-a’zaming,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 
 
Maxtumquli bechora bo‘lmishdir gunoh birla asir,
Isti’onat qil anga, yo Sayyidi xatmi Rasul,
Benavolarning duosini Xudo qilgay qabul,
Maqsudi-majmui-ummat bo‘lg‘usi Sizdan husul,
Osiy ummatga shafoat, yo Muhammad Mustafo.
 

BALO BO‘LDI

 
Bizning mardlar vafot qilib,
Falak boshga balo bo‘ldi,
Zuryodin padardan olib,
Falak boshga balo bo‘ldi.
 
 
O‘t bo‘ldi bu yolg‘on jahon,
Ne xayolda ko‘ngil-gumon,
Qo‘ymadi hech birin omon,
Falak boshga balo bo‘ldi.
 
 
Qorunni fe’ldan ayirdi,
Nuhni boq, soldan ayirdi,
Bulbulni gulda ayirdi,
Falak boshga balo bo‘ldi.
 
 
Ajal omonat qasdinda,
Maxtumquli poy ostinda,
Bu yolg‘on jahon ustinda,
Falak boshga balo bo‘ldi.
 

OLAR BO‘LDING

 
Falak, falak, naylay falak,
Ko‘zdan nurim olar bo‘lding,
Necha jonni aylab halak,
Zindoningga solar bo‘lding.
 
 
Falak, falak, qiyo boqib,
Jon olarsan xanjar suqib,
Ancha jonni o‘tga yoqib,
Yolg‘iz o‘zing qolar bo‘lding.
 
 
Falak sening nomard gurking⁴²,
Vayron etdi go‘zal yurtim,
O‘tga solib ortiq dardim,
G‘azab aylab kelar bo‘lding.
 
 
Maxtumquli, asir qushing,
Zindondan ko‘tarmas boshin,
Falak uribdi qardoshing,
Qahr aylab kelar bo‘lding.
 

CHEKKUM YUSUF DEYA-DEYA

 
Men Ya’qubman, ohu zorni
Chekkum Yusuf deya-deya.
Ko‘zlarimdan qonli yoshni
To‘kkum Yusuf deya-deya.
 
 
Falak yig‘lar ko‘z yoshimga,
Ne savdo tushdi boshimga,
Majnun bo‘lib, tog‘ boshiga.
Chiqqum Yusuf deya-deya.
 
 
Bir tarafdan jilg‘a-jilg‘a,
Bulut o‘ynar, solar ko‘lga^*,
O‘n olti tog‘, yetti cho‘lga
Chiqqum Yusuf deya-deya.
 
 
Ketdi Yusuf, kelmas xabar,
Turarman yig‘lab har sahar,
Qal’a-qal’a, shahar-shahar
So‘kkum Yusuf deya-deya.
 
 
Magar Yusuf tushdi choyga,
Jamolin deb boqqum Oyga,
Iroq zamin, Karbaloga,
Boqqum Yusuf deya-deya.
 
 
Hasratimga falak yig‘lar,
Oshiq bo‘ldi tilsiz zog‘lar,
Farhod bo‘lib, baland tog‘lar,
Yiqqum Yusuf deya-deya.
 
 
Yusuf o‘tar tildan-tilga,
Shaydo bo‘lib cho‘ldan-cho‘lga,
So‘rog‘ solib eldan-elga,
Chiqqum Yusuf deya-deya.
 
 
O‘tar ayyom do‘na-do‘na,
Kechar bu jon yona-yona,
Erta-yu shom Oy-u, Kunga,
Boqqum Yusuf deya-deya.
 
 
Maxtumquli, do‘st yuzidan,
Tinmas, yosh oqar ko‘zidan,
Bulbul bo‘lib, Yor so‘zidan
Nutqim Yusuf deya-deya.
 

SENDAN AVVAL KELIB, KO‘P JON KECHIBDUR

 
Nodon ko‘nglim, o‘lim bor deb g‘am yema,
Sendan avval kelib, ko‘p jon kechibdir,
Yolg‘on dunyo poyon beribdir kimga,
Ancha yaxshi, ancha yomon kechibdur.
 
 
Qani Odam Ato, Havvo onasi,
Qani din bobomiz – Xalilullosi,
Qani Muso Kalim – mo‘‘jaz asosi,
Gohi ko‘prik, gohi yilon kechibdur.
 
 
Iskandar, Sulaymon podishoh bo‘ldi,
Xizmatida dev-parilar jam bo‘ldi,
Ne g‘ulg‘ula ham devonlar qurildi,
Ancha shohu sohibqiron kechibdur.
 
 
Iysoning damidan jon topdi murda,
Agar ochsa Yusuf yuzidan parda,
Ko‘rgan behush bo‘lib yota shu yerda,
Shunday husni mohitobon kechibdur.
 
 
On hazrat – haq Rasul Me’rojga oshdi,
Osmonlar darbadar eshigin ochdi,
Qoba-kavsayn bordi Haqqa qovushdi,
Ul sarvari ikki jahon kechibdur.
 
 
Abu Bakr kechdi riyozat bilan,
Umar podsho bo‘ldi adolat bilan,
Usmon o‘tdi Qur’on tilovat bilan,
Din qilichin chalib, Arslon kechibdur.
 
 
Hasan, Husayn dinning anvari, mohi,
Qani ul Fotima, hurlarning shohi,
Qudrat-la yaralgan nuri ilohiy,
Shunday mo‘‘jizalar mundan kechibdur.
 
 
Ko‘ring, ne jononlar ishqqa ulashdi,
Umrini zoyelab, xorday bo‘lishdi,
Oh urib, ayriliq o‘tida pishdi,
Telmura-telmura, giryon kechibdur.
 
 
Ne go‘zallar kechdi-hurlar misoli,
Yuzlari to‘lin oy, dudoqda xoli,
Ne oshiqlar o‘tdi, aftoda holi.
Alarning ishqinda hayron kechibdur.
 
 
Ne o‘lkalar qoldi vayron bo‘lishib,
Elu xalqi zor-zabaron bo‘lishib,
Boyqushlar «qu-qu»lab, itlar hurishib,
Ne shog‘ollar qolib, hayron kechibdur.
 
 
Qani, hiyla bilan mollar yiqqanlar,
Qani uylar to‘la siym bilan zarlar,
Qani sandiq, huqqa, la’lu gavharlar,
Barin yig‘ib, oshkor, nihon kechibdur.
 
 
Ne yaxshilar kelib-suhbatlar tutdi,
Ne davronlar kelib, xush bo‘lib o‘tdi,
Umring o‘tdi, yoshing yetdi, hol ketdi,
Maxtumquli, sendan davron kechibdur.
 

MOR CHIQAR

 
Ey yoronlar, oxirzamon bo‘lganda,
Besh kishi deb Xoresh otli mor chiqar,
Bunda yomon yo‘lda yurgan qardoshlar,
Mahshar kuni anda joyi tor chiqar.
 
 
Boldandir, sutdandir, oqqan bulog‘i,
Mo‘‘minlarning Buroq bo‘lar ulovi,
Ya’juj-Ma’juj, yerga tegar qulog‘i,
Do‘stim, shunday nishonali xar chiqar.
 
 
Dunyo deya dinlarini buzganlar,
G‘iybat so‘zlab, yolg‘on guvoh tuzganlar,
Nomahramga nazar solib kezganlar,
Munda ko‘zli bo‘lsa, anda ko‘r chiqar.
 
 
Kofirlarning toshlar inar saridan,
Ali, Xotam chiqmas jannat to‘ridan,
«Voy, ummatim!» deya turar o‘rnidan,
Mahshar kuni Rasul otli er chiqar.
 
 
Maxtumquli, bu yo‘llardan chiqmagil,
Tuzilgan rabotdir, dining yiqmagil,
Uzilmas tuhmatni bo‘yna taqmagil,
Haqqa to‘g‘ri kelgan balki sher chiqar.
 

BIR KUN OXIRZAMON KELAR

 
Ey yoronlar, musulmonlar,
Bir kun oxirzamon kelar.
Ko‘hi-Qof tog‘idan oshib
Dajjol ul dam ravon kelar.
 
 
Xudoyimning rahmati deb,
Haq buyrug‘in berk tutdi deb,
Sahar Haq deb yig‘ladi deb,
Sakkiz behisht xo‘bon kelar.
 
 
Ushbu dunyodan kechganlar,
Haqning sharobin ichganlar,
Otasiga yosh bachchalar
Suv ko‘tarib, ravon kelar.
 
 
Ummatlarga shafqati deb,
Muhammadning ummati deb,
Uchmoh ichra kiringlar deb,
Xudoyimdan farmon kelar.
 
 
Jahondan o‘tdi ne jonlar,
Munda qilib xayr-ehsonlar.
Ey yoronlar, musulmonlar
Anda taxti-ravon kelar.
 
 
Maxtumquli, xayrot etsang,
G‘ariblar ko‘ngliga yetsang,
Pulsirotdan omon o‘tsang,
Munda bergan qurbon kelar.
 

BO‘LMAS ISHLAR BARI BO‘LA BOSHLADI

 
Avval bu dunyoga ne ish bitildi,
Bo‘lmas ishlar bari bo‘la boshladi.
Payg‘ambar vaqtida aytib ketgan so‘z,
Bari birin-birin kela boshladi.
 
 
…Maxtumquli, ani olam chog‘lasin,
Bu ishlarni Egam O‘zi haqlasin,
Bunday balolardan Egam saqlasin,
Sudxo‘rlar imonsiz o‘ta boshladi.
 

YOMON FE’L BILAN

 
Ey yoronlar, bu bir shunday ayyomdir,
Odamlari kezar yomon fe’l bilan.
Davlat ketib, bedavlatlik kelmishdir,
Uy uyga yog‘iydir, ellar el bilan.
 
 
Qozilari shariatga boqmaslar,
Darvishlari «huv!» deb sano chekmaslar,
Mullalari Kalom so‘zna⁴³ boqmaslar,
So‘filari yurar qiylu qol bilan.
 

ICHAR BIR KUN

 
Bunda «menman» degan odam,
Mavt og‘usin ichar bir kun.
Etsa davron, tugasa dam,
Yer qo‘ynini quchar bir kun.
 
 
Nomusini, ham orini,
Sevgili nozli yorini,
Yiqqanlarining barini
Tuproq aro sochar bir kun.
 
 
Liboslaring aylab ipak,
Muncha takabbur ne kerak,
Oqil, senga qahba falak,
Kafan to‘nin bichar bir kun.
 
 
Bu dunyo kimga jovidon,
Baqosiz, angla, bu makon,
Bu Saroyga tushgan karvon
Besh kundan so‘ng ko‘char bir kun.
 
 
Bu libosingni so‘yarlar,
Lahadda seni qo‘yarlar,
Ustingdan ilon, chayonlar,
Har taraf yo‘l ochar bir kun.
 
 
Bir dam tinmay ro‘zi, shabi,
Bul ishing ajab ajabi,
Qul Maxtum, iqbol kavkabi
Gumon yo‘qdir, o‘char bir kun.
 

TUSHDI BIR XO‘SHLUG‘ JAHONA…

 
Tushdi bir xo‘shlug‘⁴⁴ jahona nusrating ko‘rgach, Rasul,
Sarnigun bo‘ldi sanamlar oyating ko‘rgach, Rasul,
Kulli olam bo‘ldi iqror suhbating ko‘rgach, Rasul,
Rohi-zulmat bo‘ldi ravshan lam’ating ko‘rgach. Rasul,
Topdi do‘zaxdan omon sunnating ko‘rgach, Rasul.
 
 
Sen-ki kelding dunyoya butlar bo‘ldilar sarnigun,
Ortdi islom shuhrati, kofir dahi bo‘ldi nigun,
Ham Abu Bakr, Umar, Usmon chu bo‘lgach rahnamun,
Bo‘ldi kofir zid sanga ismi mukring mo‘‘minun,
Ikki dunyo bo‘ldi xushnud rahmating ko‘rgach, Rasul.
 
 
Hurmat ila Haq salom bergan Safiyulloh kabi,
Olamni g‘arq aylagan Nuhi Nabiyulloh kabi,
Ko‘kda Kunga yor o‘lgan Iyso-Bariulloh kabi,
Necha ming payg‘ambar, ul Muso-Kalimulloh kabi,
Qoldilar hayratda lavlok, hil’ating ko‘rgach, Rasul.
 
 
Ul shabi Me’roj xabar yetgach Senga Ma’shuqdan,
Arshu farsh bo‘lmish tajalliy, chun muningdek, shavqdan,
Bu muqarrablar basi bobahradurlar bu zavqdan,
Ham bisoti-qurb uza bording, o‘tirding favqdan,
Qo‘ydi tish barmoqda munlar qurbating ko‘rgach, Rasul.
 
 
Davri-sabukda o‘tganlar, yo jamoling chun ishin,
Gardishi sha’nina qolgan mu’taqidlardan yaqiyn,
Qullug‘inda Kun xijolat ichra qolmish ham Zamin,
Ham falak uzra malaklar dedilar: «Sad ofarin!»
Bu maqom a’lo bila himmating ko‘rgach, Rasul.
 
 
Yo, Habibo, ishqing ila tanda jonim so‘z eta,
Kun yuzin Haq do‘ndara bir ayri mayl ro‘z eta,
Erta mahshar olam ahlin yuz yigirma g‘uz⁴⁵ eta,
Istasa noru saqar ummatlaring ma’xuz eta,
Daf’ o‘la noru jahannam haybating ko‘rgach, Rasul.
 
 
Hamdingdir tillar g‘ururi, arshu farshlar yig‘ladi,
Bedahanu bezabon o‘tlar, sog‘ochlar yig‘ladi,
Ashki-obin jo‘shdirib, bu tog‘u toshlar yig‘ladi,
Etti kun Ka’ba tashinda qurt, qushlar yig‘ladi,
Aytadir Maxtumquli, bu firqating ko‘rgach, Rasul.
 

CHIN JONDAN SEVARMAN SENI

 
Yo, Habib, Haq Rasuli San,
Chin jondan sevarman Sani,
Darvishlar qadr kechasin
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Aylabon sayr-sayronni,
Gasht etsam kulli Eronni,
Misli Ibrohim Sorani
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Ya’qub yurt etdi Kan’onni,
O‘g‘li Misrning sultoni,
Misli Yusuf Zulayxoni,
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Bu dunyoni tutdi oti,
Alardir ishqning bunyodi.
Majnun, layli parizodi
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Tildi tog‘larning zirhini,
Topmadilar bir-birini,
Oshiq Farhod ul Shirinni
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Egdi meni dunyo moli,
Bo‘lmadi ishqim kamoli,
Sayful malik Mohjamolni
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Bosdi muhabbat nishoni,
Gasht ayladim chor go‘shani,
Yamanda Varqo Gulshoni,
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Ketdi qo‘ldan ixtiyori,
Qolmadi sabru qarori,
Oshiq Navro‘z, Gul-Farxorni
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Bir kun yo‘liqib Xizrga,
Turdilar niyoz-nazrga,
Bir-birlarin Vomiq, Uzro
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Kezdilar Rumning tuzini,
Berdilar Haqning qarzini,
Orizda Qambar Orzuni,
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Tutmadi alar dunyoni,
Qolmadi yori-yoroni,
Misli ul Tohir Zuhroni
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Bu dunyo qo‘yibdir kimni,
Xush tuting besh kunlik damni,
Oshiq G‘arib Shohsanamni,
Sevgandek sevarman Sani.
 
 
Maxtumquli, dunyo foniy,
O‘tibdir, Rustamlar qani?!
Oy Quyosh, Zamin Osmonni
Sevgandek sevarman Sani.
 

DOG‘I JONGA DARD O‘LDI

 
Ko‘ngil berdim bir bevafo mahbubga,
Chiqdi qo‘ldan og‘i jonga dard o‘ldi,
Oshiq der: «Boqmasman endi u xo‘bga,
Yo‘l-ustidan tushdi, ko‘zim to‘rt o‘ldi.
 
 
Menlik bilan etdim ishimni zoya,
Iqbolim otini botirdim loya,
Yo bir mardga yiqil, yoxud Xudoya
Banda ishi bosh tutmadi, ort o‘ldi.
 
 
Tug‘unim tur bo‘lib⁴⁶, qochdi sayyoddan,
Gavda g‘amdan to‘lib, yurak ham o‘tdan,
Qo‘rqarman, yor bizni chiqarar yoddan,
Boshqa joyda maskan tutdi-yurt o‘ldi.
 
 
So‘nam el bermadi, soldim bozimni,
Lochin quvdi, qarg‘a oldi g‘ozimni,
Shuncha faqirlikka urdim o‘zimni,
Tulkilanib kezdim, otim gurk o‘ldi.
 
 
Maxtumquli, yuragimda dard unar,
Kim ko‘ribdir, qo‘y ichidan gurk unar,
Ey yoronlar, mard yigitdan mard unar,
Qachon chiqdi-nomard o‘g‘li mard o‘ldi?!!