Kitabı oku: «Batı Trakya'da Türk Edebiyatı'na Gönül Verenler», sayfa 9
(Okumak ve Düşünmek-deneme-Muhacir Osman-hikâyeBekleyiş-mini öykü, A. takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:40, Temmuz-Ağustos 1994)
(Güzelliklere Doğru-deneme-Alnı Soğuk Cama Dayalıydı Öğretmenin-şiir-Eski Sözcükler Dünyasında-inceleme, A. takma adıyla-Şafak dergisi, sayı:41, Eylül-Ekim 1994)
(Atatürk’ü Düşünüyorum-deneme-Kemal-şiir-İstasyonda Bir Kadın-hikâye, R.T.A. takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:42, Kasım-Aralık 1994)
(Günlerin İçinden-günce-Yıkıntı-hikâye, A. takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:43, Ocak 1995)
(İnsanları Sevmek-deneme-Mustafa Tahsinoğlu Üstüne Deneme-deneme-Seni Düşünüyorum-hikâye, “RTA” takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:44, Şubat 1995)
(Portreler – şiir – Günlerin İçinden – günce – Sana Diyemediklerim – hikâye, RTA takma adıyla – Şafak dergisi, sayı:45, Mart 1995)
(Haber Bültenleri: III-şiir-Saraçoğlu’nun Şiirlerinde Ölümü Arayış-inceleme-Eski Sözcükler Dünyasında-inceleme, A takma adıyla-Şafak dergisi, sayı:46, Nisan 1995)
(Sevgi Çiçeklerini Solduran Olaylar-deneme-Günlerin İçindengünce-Yalnızlık-mini öykü, A. takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:47, Mayıs-Haziran 1995)
(Ben Ne Yapıyorum-deneme-İnsanımı Düşünüyorum-şiirMektup-hikâye, “RTA” takma adıyla-Eski Sözcükler Dünyasında-inceleme, “A” takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:48, Temmuz 1995)
(Günlerin İçinden-günce-İlk Yürek Kıpırtıları-hikâye- RTA takma adıyla-Kısa Bir Yolculuğun Uzun Anıları-izlenim- Şafak dergisi, sayı:49, Ağustos 1995)
(Günlerin İçinden-günce-Tarlada Yalnız Bir Kadın-hikâye, RTA takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:50, Eylül 1995) (Bir Serginin Ardından-izlenim-Eleni’nin Gözyaşları-hikâye- Şafak dergisi, sayı:51, Ekim 1995)
(Atatürk’ü Anarken-deneme-Bir Türkiye Düşünüyor Atatürk-şiir-Anılarımda Yaşıyorsun-hikâye, “RTA” takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:52, Kasım 1995)
(Tahir Özçelik’in Ardından-anma-Uzakta Olsan da-hikâye, RTA takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:53, Aralık 1995)
(Günlerin İçinden-günce-Bir Şarkıyla Gelen-hikâye, “RTA” takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:54, Ocak 1996)
(Toplumcu Anlayış-eleştiri-Yaz Senin Adın-şiir-Güzellik Dağıtan Kızlar-hikâye, “RTA” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: I-inceleme- Şafak dergisi, sayı:55, Şubat 1996)
(Şeküre-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: II-inceleme- Şafak dergisi, sayı:56, Mart 1996)
(125 Numaralı Posta Kutusuna Mektup-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: IIIinceleme- Şafak dergisi, sayı:57, Nisan 1996)
(Manisa’da Batı Trakya Türk Edebiyatı Gecesi-izlenim- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: IV-incelemeŞafak dergisi, sayı:58, Mayıs 1996)
(Güzelliklerden Söz Etmek-deneme-İnsanın Kendine Saygı Duyması-deneme, “A” takma adıyla-Emel-hikâye, “RTA” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: V-incelemeŞafak dergisi, sayı:59, Haziran-Temmuz 1996)
(Anılara Yaslanmak-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: VI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:60, Ağustos 1996)
(Günlerin İçinden-günce-Fevzi Ali ile Bir Söyleşi-söyleşi- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: VII-incelemeŞafak dergisi, sayı:61, Eylül 1996)
(Barba Nikola ve Kızı Sultana-hikâye- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: VIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:62, Ekim 1996)
(Atatürkçü Düşünceyi Kavramak-deneme-Eski Mahallemizin unutamadığım Kişileri-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: IX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:63, Kasım 1996)
(“Şafak” 8. Yayın Yılında-tanıtım- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: X-inceleme- Şafak dergisi, sayı:64, Aralık 1996)
(Mücahit Mümin’le Bir Söyleşi-söyleşi-Vitrindeki Fotoğraf-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:65, Ocak 1997)
(İnsanların Ulusal Kimlikleri-deneme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:66, Şubat 1997)
(Otobüsü Beklerken-hikâye, “A” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:67, Mart 1997)
(Tütüncülerin Gelini-hikaye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XIV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:68, Nisan 1997)
(Günlerin İçinden-günce-Mustafa Tahsinoğlu ile Söyleşi-söyleşi- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XVinceleme- Şafak dergisi, sayı:69, Mayıs 1997)
(Sorumsuzluk ve İlgisizlik-deneme-Tatil Şarkıları-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XVI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:70, Haziran-Temmuz 1997)
(Telefonda Bir Kadın-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XVII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:71, Ağustos 1997)
(Eylül Yazısı-deneme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XVIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:72, Eylül 1997)
(Sinemalı Günlerim-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XIX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:73, Ekim 1997)
(Atatürkçülüğü Yaşatmak-deneme-Koşun Buraya-şiir- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:74, Kasım 1997)
(Şafak Dokuzuncu Yayın Yılına Giriyor-değerlendirme-Şükran Raif’le Söyleşi-söyleşi- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:75, Aralık 1997)
(Yeni Yılın Eşiğinden Geriye Bakış-değerlendirme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:76, Ocak 1998)
(Yazılarda Karamsarlık-deneme-Yitik Şarkılar-şiir- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXIII-inceleme- Şafak dergisi:77, Şubat 1998) (Abdurrahim Subaşılar ile Söyleşi-söyleşi-Bu Şarkılar…-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXIV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:78, Mart 1998)
(Günlerin İçinden-günce- Abdurrahim Subaşılar ile Söyleşi: II-söyleşi- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:79, Nisan 1998)
(Her Ulus Şarkısını Kendi Diliyle Söyler-deneme- Abdurrahim Subaşılar ile Söyleşi: III-söyleşi- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXVI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:80, Mayıs 1998)
(Günlerin İçinden-günce- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXVII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:81, Haziran 1998)
(Günlerin İçinden-günce- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXVIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:82, Temmuz-Ağustos 1998)
(Günlerin İçinden-günce- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXVIX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:83, Eylül 1998)
(Güzel Günlere Doğru-deneme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:84, Ekim 1998)
(Sisli Bir Sonbahar Yazısı-deneme-Atatürk Heykelinin Karşısında-şiir- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:85, Kasım 1998)
(… Ve Onuncu Yıl-değerlendirme yazısı-Söndü Yıldızım-şiir, “A” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:86, Aralık 1998)
(Günlerin İçinden-günce- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXIII-inceleme-“Prizren Camileri”-kitap tanıtım- Şafak dergisi, sayı:87, Ocak 1999)
(29 Ocak Olayı ve Düşündürdükleri-deneme-Akşamüstü Şarkıları-hikaye, “RTA” takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:88, Şubat 1999)
(Mart Güneşi Aydınlığı-deneme-Emine-hikâye, “A” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXIVinceleme- Şafak dergisi, sayı:89, Mart 1999)
(Günlerin İçinden-günce- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:90, Nisan 1999)
(Karşılıklı Saygı-deneme, “A” takma adıyla- Çalıklı/Valandova VIII. Hıdrellez Bahar Şenlikleri Festivali’nden İzlenimler: I-izlenimBatı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXVIinceleme- Şafak dergisi, sayı:91, Mayıs 1999)
(Çalıklı/Valandova VIII. Hıdrellez Bahar Şenlikleri Festivali’nden İzlenimler: II-izlenim- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXVII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:92, Haziran-Temmuz 1999)
(Günlerin İçinden-günce-17 Ağustos depremi Acıları/Korkulu Bir Düş Sandım, Şimdi Bir Ceset miyim, Ekranda Deprem Acıları, Lunapark, Önce Korkularımı Yendim, Çadırın Önü, “A” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXVIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:93, Ağustos 1999)
(Ders Kitapları Hakkında İddiasız Bir Yazı-deneme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XXXIX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:94, Eylül 1999)
(Ah Nezahat Hanım Vah…-hikâye, “RTA” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XL-incelemeŞafak dergisi, sayı:95, Ekim 1999)
(Atatürk’ü Anarken-deneme-Anlat Bana Atatürk’ü-şiir-Reşit Ağa-hikâye, “A” takma adıyla- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:96, Kasım 1999)
(Güzelliklerle Dolu Bir On Yıl-deneme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:97, Aralık 1999)
(Türkçe Ders Kitapları-deneme-Ayak Sesleriniz-şiir, “RTA” takma adıyla-Ah Benim Güzel Okulum-piyes, 2 perde- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:98, Ocak 2000)
(1999 Yılı ve Ardına Genel Bir Bakış-deneme/değerlendirme- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLIV-incelemeHalil Mustafa ile Söyleşi-söyleşi- Şafak dergisi, sayı:99, Şubat 2000)
(Martla Gelen-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLV-inceleme-Şafak dergisi, sayı:100, Mart 2000)
(Günlerin İçinden-günce- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLVI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:101, Nisan 2000)
(Günlerin İçinden-günce-Şükran Raif’le “Acılı Toprak” Oyunu ve Azınlıkta Tiyatro Geleneğini Yerleştirme Çabaları Üstüne Bir Söyleşi-söyleşi- Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLVII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:102, Mayıs 2000) (Kendini Tatile Zorlamak-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLVIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:103, Haziran-Temmuz 2000)
(Öylesine Bir Yazı-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: XLIX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:104, Ağustos 2000)
(Günlerin İçinden-günce-Fotoğraflara bakarken 1-anı, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: L-inceleme- Şafak dergisi, sayı:105, Eylül 2000)
(Mızgı Köyü İlkokulu-anı, “A” takma adıyla- 5. Uluslar arası Gagauz Kültürü Sempozyumu’ndan İzlenimler-izlenim-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:106, Ekim 2000)
(Atatürk’ü Düşündü Adam-şiir-Atatürk Hakkında Yazı Yazmakdeneme-Kadın-şiir, “A” takma adıyla-5. Uluslar arası Gagauz Kültürü Sempozyumu’ndan İzlenimler II-izlenim-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:107, Kasım 2000)
(2000 Yılına Veda Ederken-deneme-Mehmet Dükkancı ile Söyleşi-söyleşi- 5. Uluslar arası Gagauz Kültürü Sempozyumu’ndan İzlenimler III-izlenim-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:108, Aralık 2000)
(Günlerin İçinden-günce-Heykelin Önünde Bir Göçmen Aile-anı, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LIV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:110, Şubat 2001)
(Günlerin İçinden-günce-Feracenin Eteğinde Bir Çocuk-anı, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:111, Mart 2001)
(Günlerin İçinden-günce-Akçadağ 1959-anı, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LVIinceleme- Şafak dergisi, sayı:112, Nisan 2001)
(19 Mayıs’lı Bir Yazı-deneme-Bir Fotoğraf, Sayısız Anı-anı, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LVII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:113, Mayıs-Haziran 2001)
(Temmuz Sıcaklarında Düşünmek-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları:LVIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:114, Temmuz 2001)
(Yunanistan’da Günümüze Kadar Türkoloji Araştırmaları-bildiri-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LIXinceleme- Şafak dergisi, sayı:115, Ağustos 2001)
(Eylül Ayının Kitapları-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk I-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXinceleme- Şafak dergisi, sayı:116, Eylül 2001)
(Günlerin İçinden-günce-Anılar İçinde Bir Yolculuk II-anı- Şafak dergisi, sayı:117, Ekim 2001)
(2001 Yılına Kısa Bir Bakış-değerlendirme yazısı-Anılar İçinde
Bir Yolculuk III-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:119, Aralık 2001)
(Günlerin İçinden-günce-Anılar İçinde Bir Yolculuk IV-anı-Batı
Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXII-incelemeŞafak dergisi, sayı:120, Ocak 2002)
(Şu Televizyonlar…-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk V-anıBatı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXIII-inceleme-Kendi Peşimdeyim-şiir, “A” takma adıyla” Şafak dergisi, sayı:121, Şubat 2002)
(Baharda Uyanmak-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk VI-anıGece-şiir, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXIV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:122, Mart 2002)
(Kitap, İlgi ve Duygulanmak-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk VII-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları:
LXV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:123, Nisan 2002)
(Anılar İçinde Bir Yolculuk VIII-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXVI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:124, Mayıs-Haziran 2002)
(Yaz Harmanı-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk IX-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXVII-incelemeŞafak dergisi, sayı:125, Temmuz 2002)
(Ağustosun Yarısı Yaz…-deneme- Anılar İçinde Bir Yolculuk X-anı-Ağaç-öykü, “A” takma adıyla- Şafak dergisi, sayı:126, Ağustos 2002)
(Anılar İçinde Bir Yolculuk XI-anı-Kaygı-öykü, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXVIIIinceleme- Şafak dergisi, sayı:127, Eylül 2002)
(Seçim Havası İçinde Düşünmek-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk XII-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXIX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:128, Ekim 2002)
(10 Kasım 2002-deneme-Atatürk’ü Düşündü Adam-şiir, “A” takma adıyla-Anılar İçinde Bir Yolculuk XIII-anı-Şumnu’da Üç Günizlenim- Şafak dergisi, sayı:129, Kasım 2002)
(2003 Yılına İlk Adı-deneme-Günlerin İçinden-günce-Anılar
İçinde Bir Yolculuk XIV-anı- Şafak dergisi, sayı:131, Ocak 2003) (29 Ocak 1988 Yürüyüşü’nün Kültürel Boyutu-deneme-Paydosanı/deneme, “A” takma adıyla-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXX-inceleme- Şafak dergisi, sayı:132, Şubat 2003)
(Saraçoğlu’nun Şiirinde Toplumcu Yaklaşım-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:133, Mart 2003)
(Nisan Yağmurları-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:134, Nisan 2003)
(Mayıs Ayının Getirdikleri-deneme-Anılar İçinde Bir Yolculuk XV-anı-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXIII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:135, Mayıs 2003)
(Haziranda Yazı Yazmak-deneme-Günlerin İçinden-günce-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXIV-incelemeŞafak dergisi, sayı:136, Haziran-Temmuz 2003)
(Çocuk Edebiyatı ve Mustafa Aslan’ın Çocuk Kitapları Hakkında Birkaç Söz-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXV-inceleme- Şafak dergisi, sayı:137, Ağustos 2003)
(Eylül Ayı Bana Hep Okulu Hatırlatır-deneme- Günlerin İçinden-günce- Şafak dergisi, sayı:138, Eylül 2003)
(Atatürk, Cumhuriyet ve Ötesi-deneme-Bir Kahve İçimi Ekim Ayı-deneme-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXVI-inceleme- Şafak dergisi, sayı:140, Kasım 2003)
(Hoş Geldin 2004-deneme- Şafak dergisi, sayı:142, Ocak 2004)
(İnsanlık Dersleri-anlatı, “A” takma adıyla-Günlerin İçindengünce-Batı Trakya Türk Azınlığı Basınında Yazın Çalışmaları: LXXVII-inceleme- Şafak dergisi, sayı:143, Şubat 2004)
(Batı Trakya Türkleri Hikâyesinde Göç Konusu-inceleme-Günlerin İçinden-günce- şafak dergisi, sayı:144, Mart 2004)
(İnsanlık Dersleri II-anlatı “A” takma adıyla-Günlerin İçindengünce- Şafak dergisi, sayı:145, Nisan 2004)
(İnsanlık Dersleri III-anlatı, “A” takma adıyla-Günlerin İçindengünce- Şafak dergisi, sayı:146, Mayıs 2004)
(4. Uluslar arası Sapanca Şiir Akşamları’nın Ardından-izlenimGünlerin İçinden-günce- Şafak dergisi, sayı:147, Haziran-Temmuz 2004)
(“Hayat Bilgisi” Dersi İçinde Azınlık Eğitiminin Durumunu Düşünmek-deneme- Şafak dergisi, sayı:148, Ağustos 2004)
(Dergiler, Kitaplar ve Tanıdıklar-deneme-Günlerin İçinden-günce- Şafak dergisi, sayı:149, Eylül 2004)
(Dergiler, Kitaplar ve Tanıdıklar 2-deneme- Şafak dergisi, sayı:150, Ekim 2004)
(Şafak Dergisi Kapanırken-anlatı- Günlerin İçinden-günce- Şafak dergisi, sayı:152, Aralık 2004)
Hikâyelerinden Örnekler:
(Rahmi Ali’nin şimdiye değin yayımlanmış 60’a yakın hikâyesi var. Bunlardan yirmisini “Zor İş” adlı hikâye kitabında topladı. Bu kitap Batı Trakya Türk azınlığında yayımlanan ilk hikâye kitabı olma özelliğini taşımaktadır. Hikâyeleri hakkında çok sayıda eleştiri yazısı yayımlandı. Hikâyelerinde lirizm hâkimdir. Akıcı dili ve tip yaratmadaki ustalığı bazı eleştirmenlerce dile getirilmiştir. Aşağıda onun hikâyelerinden dört örnek veriyoruz.)
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Yeşil çam dallarıyla kamufle edilmiş konvoy, yürüyen bir orman gibiydi ve kumun içinden çalılık bir alana çıkmak üzereydi. Gulas, gözlerini erzak çantasına dikmiş, açlığını düşünüyordu. Atinalı Mimis, puşt ağzıyla sakız çiğniyor, Kostas Sarafoğlu, küçük çakısıyla soyduğu elmaların kabuklarını gözcü Vasilopulos’un ensesine atıyordu. Gekas bacaklarından rahatsızdı, durmadan sövüyordu. Bütün bunlar canımı sıkıyordu benim; yolun kıyısında pamuk toplayan kızların bizlere öpücük göndermeleri bile sinirlerime dokunuyordu. Yüzbaşı Çukalas olmasa Atinalı Mimis’in başına indirirdim dipçiği şimdiye kadar; pisti hergele, kızıyorum diye yapıyordu bütün bunları, pis pis de sırıtıyordu.
“Kırrak!” Gulas’ın miğferi benim miğferime çarpmış, kafam sarsılmıştı. Öfkeyle kalktı Gulas yerinden.
“Vre hasapi! -ulan kasap” diye bağırdı şoföre, “dikkat et, nereye sürüyorsun arabayı çukurun içine… Domuz çobanı!”
Gözcü demire çarpan ensesini tutuyordu sol eliyle, Mimis gülüyordu. Gekas miğferini başından çıkarıp yere çarptı.
“Monon ikosi meres!..-sadece yirmi gün-” diye bağırdı kuvvetle. Araba düştüğü çukurdan büyük bir homurtuyla kurtuldu, hepimiz geriye doğru kaykıldık.
İki katlı ranzanın altında Gulas yatardı, üstünde ben. İri ve hantaldı Gulas; kolay çıkamazdı üst kata. “Alt katta ben yatarım” demişti. Fakirdi de. Ara sıra verdiğim sigaraların hatırı için yatağımı düzeltir, çalınan havlularımın, çoraplarımın yerine gidip başkalarını getirirdi.
“Ali, ligo boya?..”
46 numara çizmelerini gösterirdi eliyle.
“Al be Gula…” derdim. “Bunlar kalacak dünyada. Ne olacak yani.”
Çocuk gibi sevinir, gider, tel örgülerden atlayarak koynu elmayla dolu olarak gelirdi. Dökerdi onları yatağın üstüne;
“Yi” derdi. “Canının istediği kadar yi.”
Yıkamadan ısırırdım elmayı, isteksiz isteksiz yerdim. O zaman Gulas bana hayranlıkla bakar:
“Bre,” derdi, “neden subay yapmamışlar seni?”
Gülerdim saflığına, gülüşümün donuklaştığını Gulas’ın tuhaf bakışlarından anlardım.
“Sevdas… sevdas… sevdas” diye tuttururdu başını iki yana sallayarak. “Sende sevda var.”
Gulas’ın göğsü sık sık inip kalkıyordu. Bana baktı göz ucuyla. Atinalı gülüyordu.
“Vuruldunuz mu yavrularım?..” diye alay etti. Sesini de kadın sesine benzetmişti. Köpürdü Gulas:
“Bir daha alay edersen gebertirim seni!” dedi. Başındaki miğferi de ayaklarının dibine hırsla çarptı.
“Yavaş ol erkek” dedi Atinalı. Gulas tam tüfeğine davranıyordu ki kayışından tutup oturttum onu. Bu sefer bana:
“Konuşsana biraz da sinir olmayayım şu piçe!” dedi sertçe. Güldüm kendisine, sevindi gülmeme; belli. O da güldü. Bir sigara yaktım, ona da verdim. Ağzıma gelen acı tütünü Mimis’in yüzüne doğru tükürdüm. Şoför mahallinde oturan onbaşı sigaralara dikkat etmemiz için uyarıyordu bizi.
“Tamam, tamam..” dedi Gulas. Sonra bana döndü:
“Düşünüyorsun…” dedi. “Yol boyunca hep düşündün…”
...................................................................................
Evet, düşünüyordum; yol boyunca düşünmüştüm hep. Her yerde de düşünüyordum böyle. Aslında düşünmek de denmezdi buna; sanki can sıkıntımın nedenlerini araştırıyordum durmadan, mutsuzluğumun, karamsarlığımın nedenlerini. Bu, kendisiyle birlikte döndüğümüz dünyanın nasıl döndüğünü anlamaya çalışmak gibi bir budalalık olmaz mıydı?..
Sanki ille de düşünmek mi istiyordum ben?.. Şöyle oturup da rahatlıkla bir kahve içeyim, diyordum, hem de gelip geçenleri göreyim… Nerde… Sürüyle akın ediyorlardı kafama, itiyordum düşüncelerimi; onlar elle önlemeye çalıştığımız akarsu gibi başka yönlerden girip kafama doluşuyorlardı.
Hep de o küçük şehirde buluyordum kendimi. Bir akasyanın zayıf gövdesine dayanmıştı kız sol eliyle. Sağ elinde kalın bir kitap tutuyordu. Kitaba bakıyordum ben, kızın gözleri de kayıyordu kitaba, sanki elinde ne tuttuğunu bilmiyormuş gibi. Derken göz göze geliyorduk. Karşılıklı bakışlar bir devreyi tamamlıyorlarmış gibi hazla yükleniyordum. Ve bir Doğu Anadolu kenti olan D.de buluyorduk kendimizi…
–Ali, tavernaya uğrasak?..
(Durgun suya bir taş atılıyordu, halkalar oluşuyordu ilkin, kızın görüntüsü usul usul bozuluyor, gittikçe siliniyordu. “Ali?” Yeniden gözden geçiriyordu beni, göz ucuyla, ayaklarımdan tutup gözlerime doğru yükseltiyordu bakışlarını.)
–Ali, reçina?..
Türkiye’yi enine boyuna yırtan kara trenler geçiyorlardı uflayarak puflayarak. Törenle diplomalar dağıtılıyordu. İstanbul ışık ışık yanıyordu. Kız yeniden süzüyordu beni göz ucuyla, ayaklarımdan tutup gözlerime doğru yükseltiyordu bakışlarını. İstanbul yosun kokuyordu, tekneler suyun üstünde hopluyor, su ara ara, kıyıda bir tokat gibi patlıyordu.
–Ali, kalk oynayacağız.
Tavernanın pikabı, keyifli insanların başlarını tavana çarptırabilecek bir oyun havası çalıyordu. Yarım kasa reçinanın boşaltılmasında büyük payı olan Gulas zorlukla tutunabiliyordu ayakta, ama coşmuştu bir kere. Kızın gözleri kısılıyor, dudakları titriyordu. “Ali?” Yeniden süzüyordu beni…
–Ali…
–Çek elini be! Oynamak istemiyorum işte; görmüyor musun?
Birkaç defa dolanıyordu tavernanın ortasında Gulas, sonra suçlu suçlu yanıma oturuyordu.
–Ali, ne var Ali, kötü bir şey mi dedim yoksa…
–Anlamazsın bre Gula, diyordum, bilemezsin.
–Neden, hava mı hoşuna gitmemişti?
“Evet,” diyordum gönlünü almak ve sözü kısa kesmek için.”Hava hoşuma gitmemişti.”
Gülmeye çalışıyordu yayvan yayvan. Kokulu ağzını iyice kulağıma yaklaştırıyordu.
–Peki, deminki piliç de mi hoşuna gitmedi de yüz vermedin ona? Ha?..
–Gitmez olur mu be Gula, diyordum, manken gibi kız; ama…
..........................................................................................
Anlıyamıyordu Gulas, anlıyamazdı da. Bilemezdi bunları. Çünkü Gulas, filmde dağınık Osmanlı ordularının kan içici Arap çetecileri tarafından hunharca kılıçtan geçirilişini hararetle alkışlıyor, devrilmiş bir vagonun altına sıkışmış müdafaasız bir Türk subayının kafasının bir kılıç darbesiyle uçuruluşunu gülerek seyredebiliyordu. Temizdi Gulas’ın kalbi, filmden çıkarken, “Güzel bir filimmiş” diyebiliyordu bana ve de üzülerek soruyordu:
–Pek neşesizdin yine; kışlada, sokakta böyle; sinemada böyle… Yoksa rahatsız mısın?
.......................................................................................
Kışlayı kentin merkezine bağlayan sokaklar karanlık ve çamurluydular. Perde arkalarında kadın gölgeleri soyunuyor, dolaşıyor, yataklara düşüyorlardı. Kulaklarımı dolduran şuh kadın kahkahaları hızlandırıyordu adımlarımı, ayağım, çökmüş bir kaldırım taşının su dolu yatağına giriyordu.
Şenlikler tertipleniyordu kentte. Havaya atılan yüzlerce hava fişeğinin allı yeşilli ışıkları altında birbirine değen mutlu erkek, kadın başları çevriliyordu gökyüzüne, binlerce dudak hazdan kıvrılıyordu. Gulas önde duran kadınlardan birine yaklaşıyor, sıkışmalıktan yararlanarak kadına yaslanıyordu iyice. Bana:
“Ne duruyorsun” diyordu. “Böyle fırsat nerede geçer ele?” Oysa benim içimi kent tüm insanlarıyla yanıyormuşçasına bir üzüntü ve korku kaplıyor, sıtma nöbeti geçiren hastalar gibi titriyordum.
........................................................................................
–Ali, kiliseye var mısın?
–Olmaz, ne işim var kilisede!
–Gel be, burada angarya yapacağına…
Giriyorduk mum kokan kilisenin kapısından içeriye. Bir mum alıyordu Gulas, genç bir kadın ikona’yı “Meryem’in tablosunu” öpüyordu.
“Dudaklarının izi kaybolmadan ben de öpeyim” diyordu Gulas;
sen de kolla birini, sen de öp ardından.”
“Kusarım” diyordum. “Öpersem kusarım.” Gülüyordu Gulas sessizce. Dışarı çıkınca kasıklarını tuta tuta gülüyordu.
.........................................................................................
Nöbet dönüşü çizmelerini çıkarıyordu Gulas, “Parmaklarım kopuyor, dökülüyor” diyordu. “Böyle mi üşürmüş insan eti; sızı değil bu; acı! Hem de korkunç!”
“İnsanların kendi kafalarından” diyordum. “Dünyadaki bütün nöbet tutan erlerin ayakları üşür soğukta. Üşümez mi? Ama gene de birbirimizi yer dururuz.”
Gözlerimin içine bakıyordu bir çocuk saflığıyla.
“Biz ne diyoruz, sen ne anlatıyorsun?” Sonra sıkıla sıkıla, “Ver bir sigara” diyordu. “Belki içim ısınır dumandan.”
.........................................................................................
Diktim, gururluydum. Fakat kentin gürültüsü, ışıklar, yüksek yapılar, haki üniformalarım beni küçültüyordu. Çok zamanlar kentin gürültüsü ve ışıkları arasında yitmek üzere olduğumu düşünüyordum. Kışladan çıkışımda ışıklı caddelerde karşılaştığım subayları her selâmlayışımda askerlik dersi öğretmenimiz Yb. “Z” geliyordu gözlerimin önüne. Üzülüyor muydu ne? Beni de bir üzüntü sarıyordu sımsıkı; tavernaya gidip en keskin içkilerden içiyordum. Hareket memurunun gözlüklü kızı gülümsüyordu bir. (Zabeta aman’lı bir Rumca uzun hava çekiyordu) Çalıkuşu romanını çıplak dizleri üstünde tutuyordu. Yüzüme değiyordu saçları; içimde tatlı bir sıcaklık oluşuyor, bu sıcaklık tüm bedenimi sarıyordu. Kalkıyordum ayağa, acıyan kadın gözleriyle küçümseyen erkek gözlerini görüyordum üzerime çakılı. Sandalyeme oturup başımı ellerimin arasında sıkıyordum kuvvetle, sonra da bir taş gibi masaya çarpıyordum.
“Sevdas”, diyordu Gulas beni o durumda görünce. “Sevdas!” Tir tir titremeğe başlıyordu.
.........................................................................................
Ah o yortular, o eğlenceler!.. Bre Gula, bre insafsız!.. Sen ağzında bir çevirme parçası, içkiden sarhoş; gidip yüzbaşı Çukalas’ın orospu karısıyla boyalı yumurta tokuşturmanın vermiş olduğu coşkunlukla kalkıp bir de “kalamatyano” oynuyorsun; bize gelip: “İç vre, vur bakalım, kalk oyna vre, gir şunlardan birinin koluna…” Nöbet tutarken ta kulağına kadar gelen agapimu’lu, kuklimu’lu, melâhrinimu’lu türkülere o akortsuz sesinle içten ve coşarak katıl, kilisene git, her gün subaylarının ağzından ceddinin faziletlerini, kahramanlıklarını işiterek göğsünü kabart, sonra da bana…
........................................................................................
“Bak! Bak da gözün gönlün açılsın.” Gulas omzuma vuruyordu eliyle.
Konvoy elma bahçeleri arasında uzayan dar, tozlu bir yola girmişti. Ağır ağır ilerliyordu konvoy. Kucakları elma dolu kızlar yolun iki kıyısına dizilmişler, gülerek elma atıyorlardı kamyonların içine. Erler, elmaları daha havadayken kapıyor, bir yandan elmaları ısırırlarken bir yandan da kızlara laf atıyorlardı. Konvoyun ardındaki toz bulutu gittikçe büyüyordu. Bulutun içinde, elinde “Çalıkuşu” romanıyla gözlüklü bir kız ardımız sıra geliyor, bense keder dolu bir boşluğa kayıyordum.
(“Varlık Yıllığı” Aralık 1974)
MUHACİR OSMAN
İkide bir:
–Hay gidi haay! diyordu. Demek Osman Aga’nı görmeğe geldin? Hem de ta buralara!
Bir çayevinde, önümüzde örtüsüz küçük bir masa, karşı karşıya oturuyorduk. Deniz altımızda, bizden ötedeydi. Kıyıya yanaşmış tekneler, çalışan, gezen, duran insanlar, asfaltta karşılıklı akıp giden vasıtalar sessiz, renkli bir kargaşalık için-deydiler.
Osman Aga simit tablasını hemen yanımıza, çayevinin al-çak koruntuluğuna dayamıştı. Baktığımı anlayınca ezilir gibi oldu, gülümsemeye çalışarak:
–Napçan, dedi, burda büle.
Yukarı, Çimentepe sırtlarına baktı, eliyle gösterdi:
–Ne olur burda? Ekin mi, misir mi? Büle işte burda. Benzemez bizim memlekete.
İskemlesinin kıyısına biraz sonra kalkıp gidecekmiş gibi ilişmişti. Gözleri yüzümdeydi hep. Sakalları uzamıştı.
–Otursana, dedim, rahat olsana.
–Abe düşünme beni sen; rahatım ben. Sen bak kendi rahatına.
Gülümsedim, o da gülümsedi. Garson çaylarımızı getirdi. Cebimden bir Yunan sigarası çıkardım, kendisine uzattım.
–İçmem gâvurun cıgarasını, dedi. Sert gelir bana. Bazı memleketliler geldiklerinde verirler bana; içmem. Abe napçam ben sizin cıgaranızı, derim onlara. Anlatın memleketi, anlatın akranları… Onlar gülerler hep. Almışlardır birer saat kollarına, ikide bir bakarlar saatlara. İşimiz var, derler. Falancayı görmemiz lâzım, falan. Anlamaz sanırlar beni. Onlar simitçi Osman Aga’nın yanında oturup konuşmaya tenezzül etmezler be. Ondan bakarlar saatlarına gene gene.
–Al sen, dedim. Ben hususi seninle görüşmek için geldim İzmir’e. Babamın tembihi var. Adaşımı nasıl nasıl görmelisin, dedi.
Sigarayı aldı, elleri titriyordu. Bir hayli uğraştı sigarasını yakmak için.
–Sahi be, dedi. Adaşım nasıldır? Onunla ne odunlar keserdik biz. Ah…Ah…Ah!.. Bir görmeliydin. O zaman küçüktün sen. Kimi Karabayır’a kadar çıkar, “bubaaa, ormancı geldi gene” diye bağırarak karşılardın bizi.
Caddeden bir grup kadın gülüşerek geçtiler. Karşı balkonda bir kadın göründü, çamaşırları toplamaya başladı. Garsonun in-sanı rahatsız edici sesi duyuldu:
–Çay biiir !.. Demliler üç olsun !..
Gözlerim Muhacir Osman’ın yüzündeydi…
