Kitabı oku: «46 bənövşə», sayfa 3

6

Atam səhər işə gedəndə dəhlizdə üz-üzə gəldik.

– Salam, pa, – dedim.

O dayandı. Portfelin sol əlindən sağ əlinə ötürərək, qapının dəstəyindən yapışdı. Bir an düşüncəli tərzdə gözləri yol çəkdi. Astadan, lakin xislətində xas ciddi ahənglə dilləndi:

– Bir kərə tapşırıram sənə, yadında saxla: hara getsən, axşam saat doqquzdan gec evə gəldiyin olmasın.

Onun nəyə işarə vurduğu məlum idi. Mən qorxa-qorxa başımı tərpətdim:

– Yaxşı…

Və elə bildim ki, nəzərləri biləyimə sataşsa, orda Dəryanın öpüşünün qızartısını sezəcəkdir. Sövqitəbiilə qolumu arxamda gizlətdim.

– Özün də gedəndə, yerini anana yox, mənə de.

Atam çıxmaq istəyəndə arxadan səslədim:

– Pa, bəs mənim salamımı niyə almadın?

Qapı çırpıldı. Dəhlizin ortasında donub qaldım. Həyəcandan dizlərim əsdi. Hələ atam, mənim Dərya ilə gəzdiyimdən xəbərdar deyildi. Gör, onu bilsəydi, neylərdi.

– Ma, – deyə mətbəxdə nahar hazırlayan anamın yanına cumub gileyləndim, – Atama yenə nə olub, mısmırığı yerlə sürünür? Yoxsa… dünən evə gec gəldiyim üçün sənə də acıqlanıb?

Arvadın dərdi açıldı:

– Demişdin axı, yubansam, zəng çalaram, sizi nigaran qoymaram… Bəs niyə belə edirsən, qızım? Tək atan yox, elə özüm də hövsələdən çıxmışdım.

– Bağışla, ma. Təqsirimi boynuma alıram. İkiniz də haqlısız.

Anamı sakitləşdirmək üçün elə bu etirafım kifayət idi. Qadın ürəyi yumşaq olur.

– Daha qanını qaraltma, qızım. Əyləş, çayını iç, çörəyini ye.

O gün institutun həyətinə girəndə tanış qızlardan, oğlanlardan yan keçirdim, onların üzünə baxmaqdan çəkinirdim. Elə bilirdim, dünəndən gözlərimin giləsində Dəryanın əksi qalıb. Vestibüldə paltomu soyunurdum. Böyrümdən kimsə acı bir çimdik qopararaq, turac kimi qıqqıldadı. Gülüşündən tanıdım: Fəzilə idi. Mənimlə bir fakültədə üçüncü kursda oxuyan od parçası, dilli-dilavər qız. Yetənə yetirdi, yetməyənə daş atırdı. Uşaqlar əlindən zara gəlmişdi. Hərəyə bir şəbədə edirdi. Fəzilə al-qırmızı kofta, qısa, göy tuman geymişdi. Ayaqlarında qara, tor corab və totuq baldırlarına kip yapışan qırmızı, uzunboğaz çəkmə vardı. Zəfəran rənginə salınmış saçlarını oğlansayağı vurdurmuşdu. Fəzilə gəzəyən qız idi. Təzəliklə Həsənağa adlı birisi ilə əylənirdi. Son vaxtlar adət etmişdi.

Danışanda müsahibini inandırmaq üçün sözünün başında, ayağında "Həsənağam ölmüşü" deyirdi. İndi o, məni görcək saqqız çeynəyə-çeynəyə, sürməli gözlərini süzərək eyhamla dilləndi:

– Aaz… səni təbrik!

– Nə münasibətlə? – soruşdum.

– Özünü bilməməzliyə niyə qoyursan? Daha bizə yox d a…

Düzü, onun nə demək istədiyini hələ anlamırdım. Fəzilə çiyinlərini əsdirə-əsdirə, nazik qaşlarını oynadaraq bic-bic gülümsədi:

– Aaz… dünən yanındakı o Herkules oğlan kim idi?

– …

– Amma yaxşıca da yer seçmişdiniz özünüzçün, paxıllığım tutdu sizə.

– Başa düşmürəm. Sən nə danışırsan, Fəzilə?

– Əlbəttə. Sərf eləmir axı. Aaz… lap dal cərgədə paltosunu çiyninə salıb, bir qəşəng oğlanla yanaşı oturan mən idim?

Fəziləni azdırmaq çətindi. Boynuma almağa məcbur qaldım:

– Hə… kinoda?

– Yox… hamamda.

Tutuldum.

– Sən də Həsənağayla gəlmişdin?

Bu sözü eşidəndə qızı, sanki ilan çaldı, ağzını əyə-əyə söyləndi:

– Aaz… Həsənağanı itirib-axtaran kimdir? Allah vurmuşdu onu, gündüzün günorta çağında, goburnat bağında. Hüseynağanın ölmüşü, keçən həftə o gədənin başına bir oyun açmışam ki, bundan sonra qələt edər, qız tayfasına yaxın düşər. Mən kinoya Hüseynağayla gəlmişdim. Bunu tanımırsan: professor Talışxanlının kiçik oğludur. – Fəzilə sağ əlinin baş barmağını dikəldib, qabağa uzatdı, – Şik!

Yaxşı ki, onu çağırdılar. Yoxsa yaxamdan əl çəkməyəcəkdi.

İnstitutdan qayıdanda evə tələsirdim. Dərya zəng çalacaqdı. Yenə atamın zəhmi qəlbimi sarsıtdı…"… Özün də gedəndə yerini anana yox, mənə de!" – sözləri qulaqlarımda cingildədi. Bundan sonra neyləyəcəkdim?! Dərya ilə görüşməmək mənə dərd olardı. Sevgi nübarının dadını son iki-üç gündə təzəcə tamsınmağa başlayırdım; həyatın, yaşamağın mənası dəyişmişdi, başqalaşmışdı mənim üçün.

Bu tərəfdən də qarşımda atam dayanmışdı. Yeganə qızı olan məni naz-nemət içində qayğı və nəvazişlə böyüdüb, boya-başa çatdıran doğma atam!

7

Mətbəxdə oturub çay içirdim. Telefonun zəngini eşidəndə cəld öz otağıma yüyürdüm. Dəstəyi ehmalca qaldırdım:

– Bəli, kimdir?

O qədər astadan xəbər aldım ki, çox güman, səsim mikrafona yetmədi. Boğazımı arıtlayıb, bir də təkrar soruşdum:

– Allo, kimdir?

– Mənəm.

Səhv etməmişdim. O idi.

– Dərya?.. Salam.

– Nə təhərsiniz, Könülcan?

– Lap yaxşı. Bəs siz?

– Mən də. Neyləyirsiz evdə?

– Heç… İnstitutdan indicə gəlmişəm.

– Bu axşam nə işlə məşğulsunuz?

– Dərslərimə hazırlaşacağam.

– Bəs mənimlə görüşməyə hazırlaşmırsınız?

Bilmədim, nə deyəm. Canımı dişimə tutdum:

– Yox…

– Çox ləngimərik.

– Mümkün deyil, Dərya.

Onun səsi ciddiləşdi:

– Yoxsa incimisiniz məndən?

– Xeyr… İnciməmişəm. Başqa səbəb var.

– Məni nigaran qoydunuz, Könül. Bəlkə, ucundan-qulağından deyəsiniz…

– Sonra… Narahat olmağa dəyməz.

– Kefim pozuldu. Siz lap…

– İcazə verirəm, mənə "sən" deyin.

– Təşəkkür edirəm. Bəs mən sizi… səni haçan, harda görüm?

– Sabah zəngləşib danışarıq.

– Nə deyirəm ki… Salamat qal. Öpürəm səni.

Dəstəyi qoydum. Utandığımdan əllərimlə üzümü qapadım: "Öpürəm səni". Tək otaqda öz-özümə pıçıldadım: "Mən də". Atamın gözlərindən uzaq.

8

Səhər həyətimizdə Qönçəbəyimlə rastlaşdım. Məni görcək, mehribancasına qucaqlayıb bağrına basdı, üzümdən öpdü:

– Namxuda-maşallah, nə qəşəngləşmisən, göyçək balam, – dedi, – Az qala, tanımayacaqdım. Tfu! Tfu… Göz dəyməsin, böyümüsən… Ətə-cana dolmusan… Sifətin bədirlənib… Lap birdən-birə dəyişmisən ey! Srağagün ayrı cürdün.

O, qadınlara məxsus maraqla geri çəkilib mənə diqqət yetirdi.

– Mərmər bacı necədir? – deyə anamı soruşdu.

– Yaxşıdır, Qönçəbəyim xala. Siz nə təhərsiniz?

– Görürsən də… Belə. Babat. Dərsə gedirsən, hə?

– Bəli.

– Get. Göyçək balam, gecikərsən. Yoldan elədim səni. Anan yəqin evdədir.

– Evdədir, bəli.

Sözlü adama oxşayırdı.

– Xeyir ola?

– Bir dəymək istəyirəm ona. Balaca işim var.

Qönçəbəyim azacıq uzaqlaşaraq arxadan məni çağırdı:

– Könül, göyçək balam…

Ayaq saxlayıb, geri döndüm.

– Yadımdan çıxdı deyim: Emin çox-çox salam-dua göndərdi sənə.

Dodağımı dişləməsəydim, güləcəkdim.

– Göndərən də sağ olsun, gətirən də.

Qönçəbəyimlə anamın söhbəti yaxşı tutur. Bu gün də axşamadək oturub çay içə-içə hey dərdləşəcəklər.

Oğlu Emin mənə xüsusi hüsn-rəğbət bəsləyir. Bunu çoxdan duymuşam. Əvvəllər yaxınlaşmağa cürət eləmirdi. Son vaxtlar açılışıb. Ancaq məni görəndə rəngi dəyişir. Sanki yanımda günahkardır. Bildir ad günümdə anası ilə bizə gəlmişdi. Mənə məzəli bir hədiyyə gətirmişdi. Balaca, bozumtul meymundu: kəndirdən sallanmışdı, gözləri qara muncuqdan idi, işıldayırdı. Quyruğundan dartırdın, yuxarı ipə dırmaşırdı. O gecə qonaqlarımız dağılışanda mən aşağı endim, onları yola saldım. Emin guya cəsarətlənmişdi. Həyətdə Qönçəbəyimi qabağa buraxdı. Məni kənara çəkib dili-dodağı əsə-əsə dedi:

– Könül, neçə vaxtdır səninlə ikilikdə danışmaq istəyirdim. Xahiş edirəm, axıracan qulaq as. Mən həmişə səni düşünürəm. Axşamlar gözlərimi pəncərənizdən çəkmirəm. İşığınız sönür, sonra… inan ki, heç sonra da yata bilmirəm… Gəl, sözümü yerə salma. Haçan imkan tapsan, görüşək. Mən ürəyimi sənə açmayınca…

– Zəhmət çəkmə! – dedim, – Elə bir o qalmışdı. Atam eşitsə, neylər!? Onu istəyirsən ki, mən evdə gözü kölgəli dolanım? Bir də bu barədə danışsan, üzünə baxmaram!

Mən qətiyyətlə ayrılıb getdim. Evə qalxcaq, balkondan xəlvəti həyətə boylandım. Emin fikirli halda bir siqaret yandırdı, suyu süzülə-süzülə evlərinə yollandı. Sonra gördüm ki, dayandı, nə düşündüsə, əlindəki siqareti yerə çırpdı; qaranlıqda xırda qığılcımlar qalxdı, söndü. Doğrusu, yazığım gəldi Eminə. Gərək o qədər sərt cavab verməyəydim. Anası Qönçəbəyim, deyirlər, gəncliyində həddindən artıq gözəl olub. Elə indinin özündə də yaxşı qalıb. Xanım arvaddır. Yaşı əlliyə çatsa da, görkəmində qocalıq əlaməti yoxdur. Sifətinə baxanda adamın xoşuna gəlir, ağappaq, gipgirdə… Gözləri işıqlı, dişləri sədəf kimi. Heç inanmırsan ki, Emin boyda oğul anasıdır.

9

Bir kərə, yadımdadır, balaca idim; məktəbdən yay tətilinə çıxmışdım. Gərək ki, yeddinci sinfə keçmişdim. Bakıda havalar qızmışdı. Qönçəbəyim məni bir həftəliyə Buzovnadakı bağlarına qonaq aparmaq istədi. Atam tək buraxmadı; anamı da mənə qoşdu. Gedəndə tapşırdı ki: "Gözün uşağın üstündə olsun". Mən Emini ilk dəfə lap yaxından onda gördüm. Şumal bir oğlan idi. İnstituta təzəcə girmişdi. Deyəsən, məni ağlıkəsməz körpə hesab eləyirdi. Bağlarına gəldiyimiz heç yarım saat olmamışdı. Çağırıb mənə belə bir ultimatum verdi:

– Bax… şeytan, quyunun yanında oynamayacaqsan. Günortanın istisində bağın içinə getməyəcəksən; qurd-quş sancar səni. Keçi kimi dər-divara, ağaca dırmaşmayacaqsan – yıxılarsan, xatada biz qalarıq…

Həyətlərindəki qollu-budaqlı, uca çinardan uzun bir yelləncək asılmışdı. O mənim ən çox xoşladığım əyləncə idi. Soruşdum:

– Quyhaquya da minmək olmaz?

Güldü. Gödək hörüklərimin ucundan tutub dartdı:

– Olar. Ancaq bərk yellənmə.

Sonra… sonra mən bir günün içində dəlicəsinə Eminə vuruldum. Elə vuruldum ki, özüm-özümü tanıya bilmədim. Tezliklə bağdan şəhərə qayıdacağımı, ondan uzaqlaşacağımı fikirləşəndə məni kədər bürüdü, qəmə batdım, az qala hönkürüb ağlamaq istədim. Başa düşmədim ki, o sevgi idi, nə idi, ürəyimə hardan yol tapmışdı, bütün vücudumu lərzəyə gətirmişdi, məni aciz, iradəsiz bir qıza çevirmişdi. Eminin isə münasibətində zərrə qədər dönüş görmürdüm. Gecələr yatanda, yerimi anamla Qönçəbəyimin arasında salırdım; uzanırdım, gözlərimi qaranlıq göylərdə işıldaşan ulduzlara zilləyirdim, hey… baxırdım. Bəzən xoruz banınadək kirpik çalırdım, ayla danışırdım, ulduzlarla pıçıldaşırdım. Belə vaxtlarda Emin məni çağırsaydı, yerimdən çəyirtkə tək sıçrayıb yanına qaçardım. Hara desəydi, sevincək gedərdim. Səhərədək onunla əl-ələ verib, yalın ayaqlarımla dünyanı dolaşardım, yorulmazdım. Şəhərə gəlməyimizə bircə gün qalmışdı. Mən yelləncəkdə oturmuşdum, asta-asta yırğalanırdım. Xəyalım uzaqlarda gəzirdi. Birdən onun – Eminin səsini eşitdim: