Kitabı oku: «Çörək rəngli əllər», sayfa 2
bu gözəlliyin yarısı sevilən o qadınınsa
yarısı da onunkudur deyə
köks ötürmələrini gördüm…
əllərindən bu qədər gözəl çıxdıqlarını qısqandıqlarını
“sən gözəlmişsən ki
özünə baxmırsanmış” deyə tikanlı sözləri də
öz işlərini öyməkdən çox
o qısqanclıqdandı…
bu qadın gedəcək
onu sevən bir kişinin gözlərini qamaşdıracaq deyədi…
sevgilim,
ən məhrəm nöqtələrinədək görəcək
müqayisə edəcəksən məni başqalarıyla
bir vaxtdan sonra
bəlkə tez başlar
bəlkə də gec
bəlkə artıq müqayisəyə başlamısan
bəlkə də gec qalmışam mən…
ömrümün sonuna qədər
gözəllik salonlarına çatan pulum olsaydı
özümə inamım olardı
sənə inamım olardı
təkcə ayaqlarımın gözəlliyindən əmin oldum hər zaman
ömrüm onların tükənmədən çıxan
tüklərini təmizləməklə keçdi…
günün birində xəstə yatsam
ya qarışsa başım
sən o gözəlim ayaqlarımı görsən
qapqara tüklər içində
xəyalındakı bütün qadın ayaqlarıyla müqayisəyə girişəcəksən…
sən onları hər yerdə görmüsən
mənim təzə kalqotkalarımın
depilyatorların qutularının üstündə
efirlərdə
küçələrdə…
sevgilim,
boş yerə qısqanclıq etmə
nə də çox para xərclədiyimi demə mənə
saatlarla güzgünün qabağında oturub
sənin üçün yox
onlara görə bəzənirəm…
sürmə gözümə düşdü
sulandı gözüm
axdı-yayıldı
məhv oldu makiyajım
gözlə
bir az da gözlə
vaxtın azlığından şikayət etmə
qoy silim hamısını
təzədən çəkim…
Məktub
mənə məktub yox
pul göndərirsən uzaqlardan
mən sənə elə hey
uşaqların ehtiyaclarından danışıram
qısa telefon danışıqlarında
öz ehtiyaclarımı unuduram
sən mənim havamsan
suyumsan deyirdim
əlini bir dəfə tutmaq üçün
dünyanın ta o başına gəlirdim
(sən də eləcə)
darıxardıq
axşam görüşlərindən sonra
öpüşlərimizin dadı
damağımızdan getməmiş
bir ömür boyu iç-içə
bərabər olaq deyə
evləndik biz
heç ayrılmamaq üçün
indi mənə məktub yox
pul göndərirsən uzaqlardan
sanki başqa bir ehtiyacım yoxmuş kimi sənə…
mən sənə elə hey
uşaqların ehtiyaclarından danışıram
qısa telefon danışıqlarında
sanki başqa bir ehtiyacın yoxmuş kimi mənə
Güzgülər qadağan olunan qadın
hardasa ömrünün 6 il 75 gününü
hamilə olub o qadın
bir il qədər çəkib
üst-üstə toplasan "qırxlı" günləri
9 il süd verib döşlərindən
ömrünün nə qədərini yaşaya bilib
sevilən qadın kimi bilmirəm…
xatırlamır indi nə rəhmətlik ərini, nə övladlarını
qəfil yerindən qalxıb atası evinə getmək istəyir
belə deyir oğluna:
"səninlə görsə atam məni
tikəmi qulağım boyda eylər
məni evimizə ötür
axşam düşmədən"…
"güzgü verməyin ananıza"
bərk-bərk tapşırıb uşaqlarına həkim
"baxıb başa düşsə ki
özüdür güzgüdəki
infarkt keçirə bilər qəfil"…
güzgülərin üzünü bağlayırlar evdə
qoca qadın ölmədən
on dörd yaşından bəri
heç nəyi xatırlamır o
əlindən zorla alınan
uşaqlığını istəyir qadın
zəhmi böyükdür atasının hələ də
"çək naməhrəm əlini məndən" çımxırır oğluna
"məni evdə atam gözləyir
məni evimizə ötürün
axşam düşməmiş"…
bəlkə də elə bilir
onu qaçırıb qalada gizləyib hansısa div
xilas eləyəcək igid bir sevgili gəlib…
***
əvvəllər məktub yazardı
sevdiyi kişiyə
utana-utana verərdi
indi siyahı yazıb verir əlinə
yenə utana-utana
"pulu çatacaqmı, çatmayacaqmı?" – düşünə-düşünə
siyahı uzun çıxırsa
ixtisar edir
sevgi məktublarından da sözləri
çıxarıb atırdı belə
hansılar ki, incidə bilərdi.
***
üzü təravətli olsun deyə
"maska" yaxan qadın
güzgüdə özünü görüb diksindi qəfil
dünən gecə ərinə bu sifətlə
qapı açdığını xatırladı
səhərlər üzünü gördüyü yox
ərindən qabaq işə yollanır qadın
ərindən tez qayıdır
nə zamandı mətbəxdə belə gəlmirlər üz-üzə
kişinin zamanı yox
qadın komplekslərinin əlində əsirdi
aldı salfeti
üzünü sildi
sonra "ho" elədi güzgünün sifətinə
nəfəsindən tərləmiş güzgünü
köynəyinin qoluyla təmizlədi
qadın elə gülümsədi
güzgü də gülümsədi…
***
dişlərini ağartmaqdansa
dodaq boyasının ən qırmızısını çəkir
ayaqqabının da
paltarın da qarasını seçir
tez-tez paltar yumağa da həvəsi yoxdu
köynəkləri qollu geyir
şalvara üstünlük verir
depilyasiyaya vaxt ayırmasın…
saçlarını kəsdirib
qoyub qulağının dibinə
min cür formaya salmağa gərək yoxdu
başına bit düşməsin deyə çimir artıq
sevməyə və sevilməyə inamını itirmiş qadın…
***
sevirəm tərləmiş
güzgülərin üzünü silməyi
hər dəfə başqa şəkildə bunu edirəm
ziqzaqlar cızaraq
yaxud halqalar çəkərək güzgünün sinəsinə
hər dəfə də içimdə kövrək bir inam:
başqa biri çıxacaq qarşıma
güzgüdən indi
daha nəşəli
özümdən daha işıqlı qadın…
Qabıqları soyulmuş qadınlar
Konfet qabındakı
konfetlərin dadında
bir elə fərq olmadığını
cığarasının da
dadının da
bir-birinə çox bənzədiyini
görə-görə
qabdakı bütün konfetləri bir-bir açıb
dişləyərək
atan uşaq kimidi kişilər
qadınların
donları
geyimləri
saçları
ətləri
sümükləri
gözləri
ürəkləri
bir-birinə bənzəsə də
bircə kərə dişlərinə vurub atarlar
fərqli dad çıxacaqmış kimi qarşılarına
soyulmuş, dişlənmiş konfetləri
bükə-bükə cığaralarına
deyinər dəcəl uşaqların anaları
artıq o konfetləri
qonaq qabağına çıxara bilməyəcəklərinə
toya, bayrama aparmayacaqlarına görə
qanları qaralır
Əynindən çıxarılıb
otaq boyu səpələnmiş paltarlarını
daha artıq hüznlə
çıxılmazlıqla
deyingənliklə
yığıb geyinər
bir tərəfləri xışmalanmış, dişlənmiş
qadınlar
konfetlərdən daha yaralı olarlar…
Sevgi
Qızlarına Sevgi adını vermişlər
amma sevməyi-sevilməyi ona qadağan etmişlər
sevdiyindən ayırıb başqasına vermişlər
“Sevgiylə qarın doymaz” – demişlər ona
Qonşumuzun qızıydı Sevgi
anası haylardı pəncərədən tez-tez
imkan verməzdi həyətdə ləngiməsinə
“Sevgi… Sevgi” deyə səsi götürərdi başına
həyətimizi
sevgiyə səslərdi anası sanki hər kəsi
Afrodita kimi
Sevgi gəlin köçəndən bəri
yalandan da olsa
kimsə sevgiyə səsləmir bizi…
Kasıblıqdan utanmaq
Sənin ətrin canıma o qədər hopurdu ki
gizlədə bilmirdim başqalarından
bahalı kişi ətriydi
evdə yoxuydu atamın
qardaşımın…
adını da bilmirdim o ətrin
soruşmağa utanırdım
bilməməkdən utanırdım
kasıblıq sözdə utanılacaq bir şey deyildi amma
həm də gizlədilməsi lazım olan bir şey idi
cırıq corab olan ayağını
digər ayağının arxasında gizləməli
köhnə, yamaqlı nəyin varsa evdə
künc-dalana dürtməliydin qonağın gələndə
qonşu xala sənə alma çıxarıb verəndə
əlini geri itələməliydin
üç mövsüm alma yeməsən belə…
alma yeyib gəlmişəm deməliydin…
kasıblığın özü deyil də
kasıblığı gizləyə bilməmək
kasıblıqdan utanmamaq ayıb sayılırdı…
Yolboyu qoxlaya-qoxlaya gəlsəm də evə
səni gizləmək üçün əlimi, üzümü yuyurdum dönə-dönə
cinayət işləyəndən sonra qatillər əllərini
gedib-gəlib yuduqları kimi
sonra sual eləyirdim özümə
sevmək suçmu, cinayətmi?
bir dəfə saçımı hörərkən anam
doladı saçlarımı əllərinə
“heç bilirsən kimin oğludu o?
dünyada səni almaz ” – dedi
hələ anası lovğalığından yerə-göyə sığmır dedi…
ətrin satmışdı bizi anama
hələ də mən elə bilirəm
sonra mən ana sözü dinlədim
yavaş-yavaş unutdum səni
ən gec ətrini unutdum
amma indi burnumla torpağı eşsəm
xatırlamaram
***
necə də səxavətlidi o qadın
yarıçılpaq bədənini bütün gözəlliyilə
sərib baxışlar altına
üstəlik reklamlarda rol alan
podiumlarda yeriyən gözəl qadınlar kimi
pul istəmədən
gözələ baxmaq savabdı deyirlər
el arasında
adamları savaba soxur o gözəl
özü də bilmədən…
Direktor qadın
o qədər özü olmağa imkanı olmayıb
qaşlarını nə qədər çatıbsa
daha sərt görünsün deyə işçilərinin gözündə
direktor qadın
hələ gənc ikən
düyün düşüb qaşlarının arasına
burnu da elə dikəlib
elə bilirlər qarışıq nigahdan doğulub
anası rusdu
bəlkə də güzgüdəki əksinə də üzünü turşudur
güzgü də özünü yığışdırır onu görəndə…
Kişi qoxusu
ərindən ayrıldığı
hardasa on ildi
yadırğamış kişi qoxusunu belə
indi qızının evində
mürgü döyəndə
üstünə atılan adyalı belə dəyişdirtdirir
kişi qoxusu verir deyə....
***
indi əvvəlkindən
daha həvəslə
fırçalayır dişlərini
sağalmaz xəstəliyə yoluxan
öləcəyini bilən qadın
işıltılı gülüşlərlə qalmaq istəyir
sevdiklərinin yaddaşında....
Balaca kişi
özündən iyirmi yaş böyük
yaşlı ərinə baxır qadın
yataq xəstəsi olan
yorğan-döşəkdə qalan bu kişinin
əynini dəyişəndə
altına qab gətirəndə
vannaya otuzdurub çimizdirəndə
nə yaxşı belə sısqa bədənli
alçaq boylu olduğunu düşünür onun....
halbuki gəncliyində
necə köks ötürərdi
enlikürək
ucaboy oğlanların dalınca
illər sonra da olsa
razıydı qismətindən......
Qədir ağacı
şəninə əkilən
“qədir ağacı” çiçək açandan
sonra
kimsəni bəyənməz olmuş
o qadın…
Gözəllik
cəbhədə öldürülən
kişilərin arasından
birinin şəkli üzərində
saxladı barmağını
dırnağı qırmızı boyalı qadın
“nə qəşəng oğlanı öldürüblər” dedi
gözəllik
ayrı-seçkilik salır
adamların arasına
ölümdən sonra da…
Qəhrəmanın son məktubu
sevdiyi qıza
“məni sevirsənsə dəfnimə gəl
mən də səni sevirəm de ürəyində
mən səni eşidəcəm…” –deyə məktub yazan
şəhid olacağı ürəyinə daman əsgər
bilirdi
sevdiyi kişi qəhrəman olsa belə
dalınca ucadan ağlaya,
qışqıra bilmir qızlar bu ellərdə.
həyatını itirmiş kişini belə
qucaqlayıb ağlamağa
yoxdu qızların azadlığı
sevdiyi kişinin fəda olduğu
adamlar qınamasınlar deyə
susur qızlar
göz yaşlarını ürəklərinə axıdırlar…
Qəhrəmanlıq haqqında
hörümçək əlləri, ayaqları
yarasa görkəmi olmasa da olar
sevgi və fədakarlıq sığan
geniş bir ürəyi olmalı qəhrəmanın
o sözdü ki qəhrəmanın
dörd böyrəyi
ükü-üç ürəyi
iki başı, dörd əli olur…
bir oturuma bir qoyunu yeyib doyur
bəlkə
qəhrəman da qorxur pis yuxular görəndə
hövlnak oyanır
bəlkə o sadəcə gözəl bir qadın olur
sevgisi sinəsinə sığmayan
fədakar qadın…
dünyanı xilas etməkdən bəhs edən
nə qədər nağıl uydurub
danışırıq uşaqlarımıza…
cizgi filmlərinin qəhrəmanları
super qəhrəmanlardı çox zaman
aralarında Atlant kimi
dünyanın yükünü
çiynində daşıyacaq gücü
olmayanlar var
kasıb komalarda
super qəhrəman
hörümçək adam
Bet mən
Ben Ten olmadığına üzülərək yaşayan
uşaqlar…
o cizgi filmlərini yığışdırın
Məsələn, onlara həqiqətləri yazmaqdan
qorxmayan
həbsə düşən söz adamlarından danışın…
bəzən sadəcə danışmaq
ən böyük qəhrəmanlıqdı…
Beş yaşlı uşağın duası
israrla anasından bahalı oyuncaq istəyən
balaca oğlana
“Allahdan pul istə, pulumuz olsun, alacam”– dedi anası
“Allahdan pul istəməyə utanıram”– dedi
balaca oğlan
başını aşağı dikərək....
Qorxuyla böyüyənlər
"balıq niyə danışmır, ana
daşı yoxdu?"-soruşur
başımın üstündə dayanan oğlum
əlimin altında itaətlə uzanmış
tərpətdikcə o üz-bu üzə
ancaq ölü ağzını açıb-yuman balığın
axçalarını təmizləyib qurtarmaq üzrəyəm mən…
ölümü izah edə bilmirəm ona
üç yaşındadı hələ
bunu deyirəm təkcə:
"balığın canı yoxdu,daşı da yoxdu, balıq yemək üçündü"…
demirəm amma balığın canını əllərimlə aldığımı
oğlum inanmır mənə
bərələn gözlərindən bilirəm
satıb qatilliyimi
balığın çevrilən gözləri
sükut içində qışqıran qanı…
üstündə dini ayələr yazılan
dairəvi lövhəni
maşın sükanı kimi əlində tutub
"bib-babab"deyə
evin içində qaçan oğlumun
əlindən bilmirəm necə alım lövhəni
ağlamasın…
"Allah baba inciyər bizdən"-deyirəm…
ondan ikicə yaş böyük qızım
özünü yetirir tez:
"Allah baba öldürər eyy"
ölümün nə olduğunu anlamayan oğlum
tir-tir əsir
dairəvi lövhəni mənə verir
mən qızıma ötürürəm
"apar qoy ev sahibəsi qoyduğu yerə"…
qızım almaq istəmir
toxunmaq istəmir
özündən böyüyünü səsləyir:
"mən qorxuram Allah babadan
hamını görür o
istəmirəm məni də görsün
bunu sən götür yerinə qoy "-deyir…
sorğu dolu gözlərini gözümə dikir böyük uşaq
alıb əlçatmayan yerə qoyuram dairəvi lövhəni
və sükut çökür
qorxuyla baxır uşaqlar dairəvi lövhəyə…
əlləri əsə-əsə çevirir
qızlarım kitablarında
prezidentin şəkli olan səhifələri
müəllimləri hədələyib:
səhifələrə xətər toxunduranların,
yazıb, cıranların
həbsə göndəriləcək valideynləri-deyə…
yadımdadı
Səməd Vurğunun adını daşıyan
məktəbimizin həyətində
heykəli vardı şairin
sinəsindəki lövhədən düşmüşdü S hərfi
ertəsi gün
sıraya düzüb bütün sinfimizi
vurdular əllərimizə
sonuncu dərs bizə idman dərsiydi
hamımız həyətdəydik
bizdən şübhələnirdilər
bircə özümüz əmindik ki
heç birimiz almamışdıq Səmədin S-sini…
bəlkə gecənin bir aləmi
şairin ruhu zarafat eləmişdi gəlib bizimlə…
qorxu içində böyüyür uşaqlarım
necə ki, qorxuyla böyüdülmüşəm mən
və onları bu qorxulardan qorumaq mümkün deyil
qızım mənə sual edir:
niyə qorumadı ata-anaları
Xocalıda öldürülən körpələri?
desəm ki, gün gələ bilər
mən də aciz ola billəm
qoruya bilmərəm səni
