Kitabı oku: «Պատմութիւն Հայոց», sayfa 17

ՂԸ

ՂԸ. Նոյնպէս եւ վասն ճշմարիտ Հոգւոյն է իմանալ յասելոյն թէ՝ *Հոգին ճշմարտութեան՝ որ ի Հաւրէ ելանէե ելանէ եւ ոչ բաժանի բղխէ եւ ոչ սպառի։ 2 Եւ միանգամայն իսկ զճշմարտագոյն զմիապէս զմիակշիռն ասէ թէ Ես ի Հայր եւ Հայր յիս եւ որ ետես զիս՝ ետես զՀայր իմզ։ 3 Քանզի ոչ եթէ սահմանք ինչ զաստուածականն բովանդակիցեն եթէ Հայրն յերկինս եւ միածին Որդին եւ ճշմարիտ Հոգին յերկրի որով լին է ամենայն եւ է յամենայնի *եւ ի վերայ ամենայնի։

4 Վասն այսր ամենայնի աստուածախաւսեալ եւ վարդապետեալ աշակերտացն իւրոց՝ հրաւիրէ յառաջնորդութիւն Հոգւոյն *սրբոյ ցորս եւ ասէր իսկ *թէ Եւս բազում ինչ ունիմ ասել ձեզ այլ ոչ կարէք հանդարտել այժմիկ բայց յորժամ եկեսցէ Հոգին ճշմարտութեան՝ յիշեցուսցէ ձեզ եւ առաջնորդեսցէ ձեզ ամենայն ճշմարտութեամբ ա։ 5 Վասն որոյ եւ Պետրոս իսկ նշանակեաց առեալ զՀոգին սուրբ թէ *Յիշեցի զբանն Տեառն զոր ասէր թէ Յովհաննէս մկրտեաց ի ջուր բայց դուք մկրտիցիք Հոգւովն սրբովբ եւ ոչ միայն նոցա այլ եւ մատուցելոցն նոքաւք առ Աստուած։

6 Որպէս *եւ երանելւոյն Ղուկայ *ի սկզբան Աւետարանին յայտ արարեալ թէ Բազումք յաւժարեցին վերստին կարգել զպատմութիւնն վասն իրացն հաստատելոց ի մեզ *որպէս *աւանդեցին մեզ՝ *որք ի սկզբանէ ականատեսք եւ սպասաւորք եղեն Բանինգ յորոց *եւ զԱւետարանն Տեառն կարգեաց։ 7 Իսկ առ Պաւղոսի եւս սքանչելագոյն *եւ ահաւորագոյն ազդեցութեամբ երեւեալ վասն որոյ եւ *ինքն զարմացեալ պատմէ ասելովն *Եթէ մարմնով *եւ թէ *առանց մարմնոյ՝ ոչ գիտեմ բայց համբարձեալ յերրորդ մասն *երկնից եւ ի դրախտն եւ լուեալ *բանս անճառս գիտեմդ։ 8 Վասն որոյ *եւ ասէն *թէ Ես ոչ ի մարդոյ *առի եւ ոչ ուսայ յումեքէ այլ ի յայտնութենէն Յիսուսի Քրիստոսիե զոր եւ ականատես եղեալ պարծի թէ Զտէր Յիսուս *Քրիստոս աչաւք իմովք տեսիզ։

9 Բայց թէպէտ եւ այսպէս բարձրապատիւ եւ պայծառանշան առաքեցաւ ի Քրիստոսէ՝ տայ հնազանդութիւն եւ երկոտասանիցն գրեալ Կորնթացւոցն Զի ես *ձեզ զայն նախ աւանդեցի՝ զոր եւ եսն ընկալայա։ 10 Նոյնպէս եւ Եբրայականացն թէ Մեք զիա՞րդ ապրեսցուք հեղգացեալքս յայնպիսի փրկութենէ որ սկիզբն առ խաւսելոյ ի Տեառնէ եւ ի ձեռն այնոցիկ որ լուանն՝ ի մեզ հաստատեցաւբ։ 11 Որով յայտ իսկ է եթէ միոյ զաւրութեանն շնորհք զամենեսեան լուսաւորեալ՝ առ ի վկայութիւն միոյ ճշմարտութեանն զարթուցանէին քանզի եւ *ասէ Պաւղոս թէ Ամենեքին մեք զմի հոգի արբաքգ։ 12 Որով բարձրապատումս եւ երկնաբերձագոյնս սկսան հռչակեցուցանել զպատիւ իսկական փառաց միածնին՝ հանդերձ կանխասաց մարգարէական *բարբառովքն զոր եւ ասաց աստուածապատումն թէ Ի սկզբանէ էր Բանն եւ առ Աստուած էր եւ Աստուած էր եւ ամենայն ինչ նովաւ եղեւդ։ 13 Ասէ եւ Ղուկաս զառաքելոցն *թէ Ի սկզբանէ ականատեսք եւ սպասաւորք եղեն Բանինե։ 14 Դարձեալ զսոյն *եւ Յովհաննէս ասէ *ի Կաթողիկէին իւրում թէ Որ էրն ի սկզբանէ *զորմէ լուաքն ընդ որ հայեցաքն եւ ձեռք մեր *շաւշափեցին ի վերայ Բանին կենացզ։

15 Եւ առ Աստուած էր ասէ *Բաննէ։ 16 Ասացելոյն Տեառն վկայեաց թէ Հա՛յր տո՛ւր զփառսն՝ զոր ունէի առ քեզ յառաջ քան զլինելն աշխարհի ը։ 17 Բերէ ի սոյն եւ Պաւղոս թէ Ոչ ինչ յափշտակութիւն համարեցաւ զէանալն հաւասար Աստուծոյ թ։ 18 Նոյնպէս եւ Յովհաննէս յառաքելականին իւրում թէ Որ էրն առ Հաւր *եւ երեւեցաւ *մեզա Եւ Աստուած * էր ասէ Բաննբ որպէս եւ *Քրիստոս ասաց թէ Զոր ունի Հայր՝ *ունիմ եւ եսգ։ 19 Դարձեալ եւ *Յովհաննէս ի թղթին իւրում ասէ թէ Նա է ճշմարիտ Աստուածդ։ 20 Նոյնպէս եւ Պաւղոս թէ Յերեւել փառաց մեծին Աստուծոյ եւ փրկչին մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի որ եդ զանձն իւր վասն մերե։

21 Արդ՝ միով միաբանութեամբ եւ ինքնայաւժար մերովք իսկ կամաւք հասցուք մեք հաւատոց եւ գիտութեան Որդւոյն Աստուծոյ յայր կատարեալ ի չափ հասակի կատարմանն Քրիստոսիզ։ 22 Քանզի տուեալ վարդապետութիւնն Քրիստոսի առ ի բազմաց ունկնդրութիւն հայի որով հրամանաւ *զամենայն ազգս երկրի՝ ընդ անզեղջական վարդապետութեամբն նուիրեաց ասելովն թէ Ելէ՛ք ընդ ամենայն հեթանոսս աշակերտեցէ՛ք եւ մկրտեցէ՛ք զնոսա յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյէ։

23 Առաւել առ ի բազմացն ակնկալութեամբ կամի երեւեցուցանել զփառաւոր գալուստն իւր որպէս թէ վասն երկայնմտութեան համբերողացն եւ յուսալից սպասելոցն գայցէ երեւել ։ 24 Այսպիսի ինչ է իմանալ եւ զառաջին գալուստն Քրիստոսի եւ զէջս աստուածեղէն *Հոգւոյն *ի տասներորդ աւուրն ի պենտեկոստէից տաւնին ։ 25 Քանզի ոչ եթէ աւթեվանք ինչ պիտոյ էին ծախել միածնի Որդւոյն Աստուծոյ յելս բարձրութեանն երկնից եւ կամ սուրբ Հոգւոյն՝ իջանելոյ ի ժողովս առաքելոցն *որով երկինք եւ երկիր *լի են այլ այնպէս կամեցաւ մարդասէրն Աստուած որպէս թէ տասն աւուրց ակնկալութիւն առաքելոցն՝ ի վերնատունն կոչեսցէ զպարգեւաբեր Հոգին զմխիթարիչն ամենեցուն։ 26 Եւ ամենայն ուրեք պատճառս ինչ ի մարդիկ հարկանէ զիւրոյ բարեգործութեանն զի վասն փոքր պատճառանաց աստի ի վեր ընծայելոց՝ անչափ բարեաց պատրաստական *հատուցանող գտանիցի։ 27 Եւ զի՞նչ իսկ արդարեւ անչափ եւ անհասական քան զայն կայցէ՝ *յորժամ ծագեալ յերկնից փառաւք Հաւր գայցէ եւ առաջի ամենայն հրեշտակագունդ զաւրուն *զձեռանէ առեալ զիւրոցն սիրելեաց՝ առ ինքն հանեալ տանիցի *յիւրում իսկ աստուածեղէն բնակութեանն զանզրաւական զկեանսն միասնական վայելեցուցանիցէ ։

28 Քանզի ապենիազն Աստուած վայրակեաց բնակութեանն եւ կայենաւոր սահմանացն բնակութիւն աստուածամուտ սքանչելի վասն իւրոցն սիրելեաց զարքայութիւնն յարդարէ յորում միակեաց վայելչութիւն ամենայն արժանաւոր *բանաւորացն հոգեղինացն եւ մարմնականացն առ ինքեան պատրաստեալ զետեղեսցէ ։ 29 Վասն որոյ *եւ ամենափրկիչն տայր աւետիս աշակերտացն եւ քաջալերէր թէ Ուր եսն իցեմ՝ եւ դուք անդ իցէք եւ յամենայն ժամ զիմ փառսն տեսանիցէքա։ 30 Բայց միւսն եւս բարձրագոյն *Յայնմ աւուր ծանիջիք ասէ թէ ես ի Հայր եւ *դուք յիս եւ ես ի ձեզբ։ 31 Ի սոյն իսկ առնուլ պատեհագոյն է զասացեալսն թէ Զոր ակն ոչ ետես եւ ունկն ոչ լուաւ եւ ի սիրտ մարդոյ ոչ *անկաւ՝ պատրաստեաց *Աստուած սիրելեաց իւրոցգ ասել եւ ընդ երանելւոյն Պաւղոսի թէ Շնորհք Քրիստոսի ի վերայ անպատում *պարգեւաց նորաա։

*Կատարեցաւ վարդապետութիւն սրբոյն Գրիգորի որ շնորհեցաւ նմա յԱստուծոյ՝ լուսաւորել զսիրտս խաւարեալս Հայաստան աշխարհիս՝ հաւատովք եւ մկրտութեամբ։ 33 Եւ զամենեսեան քրիստոսածանաւթ առնէր եւ հաստատէր փառաւորել զսուրբ անուանսն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ։

Դարձ փրկութեան աշխարհիս Հայաստան

ՂԹ

*ՂԹ. Արդ՝ եկա՛յք եղբա՛րք զաւգուտն վասն հասարակաց շինութեան փութացուսցուք զի եւ ի ձէնջ պատուհասքդ վերասցին եւ լիցի ի խռովութենէդ հասելոյ վաղվաղակի խաղաղութիւն եւ ի գերեալ մոլորութեանցդ՝ դարձ փրկութեան ։ 2 Այլ ես զամենայն պատգամս Աստուածութեանն կարգեցի եւ եդի ի լսելիս ձեր առ հասարակ ոչ թաքուցեալ զաւգուտն ի սկզբանցն մինչեւ ի վախճան՝ զամենայն պատմեցաք ձեզ ։

3 «Արդ՝ եկա՛յք ամփոփեսցուք զգանձն *Աստուածութեան զի յայնմանէ պարգեւեսցի ձեզ բժշկութիւն ամենեցուն։ 4 Մատուսցո՛ւք զդոսա ի հանգիստ եւ շինեսցուք վկայարանս ի վերայ դոցա տաճարս աղաւթից միաբանութեան հանապազորդ խնդրել յԱստուծոյ նախ՝ զհաշտութիւն եւ զխաղաղութիւն աշխարհի եւ զողորմութիւն հաւատովք յուսով եւ սիրով *եւ ընդ նմին զկեանս եւ զարքայութիւն Աստուծոյ։

*Զի եւ դուք ազատեսջիք ի ծառայութեանց անձնակամութեան գործոցն խաւարի եւ զփառս լուսեղէնս Աստուածութեանն ըմբռնեսջիք աղաւթիւք եւ բարեխաւսութեամբ սոցա առ Աստուած զի եւ սոքա հանգուսցեն զանձինս ձեր ի տանջանաց պատուհասիցդ *եկելոց եւ սոքաւք *հաշտեսջիք ընդ Աստուծոյ։ 6 Զի Աստուածութիւնն որ *բնակեալն է ի սոսա՝ գթասցի ի ձեզ ձերովն ապաշխարութեամբ խոստովանութեամբ խոնարհութեամբ հնազանդութեանն հաւատոց եւ կրաւնաւորեալ ձեզ պահովք տնկել ի սիրտս եւ առնուլ ի միտ՝ սփռել զկամացն խորհուրդս եւ արժանի լինել լուացման մկրտութեանն սրբութեան եւ սրբոցդ մասին *ժառանգութեան՝ լուսոյ վիճակին հասանել եւ պարծանաց խաչին որ կորուսելոցն յիմարութիւն է եւ ձեզ որ գտայքդ՝ իմաստութիւն *եւ զաւրութիւն եւ փրկութիւն Աստուծոյ ա։

*Զորս *որդեգրութեան արժանիս արասցէ Աստուածութեանն ջնջել զմեղս ձեր *եւ թողուլ զպարտիս ձեր եւ ընդունել զմասն պսակի սրբոցս որ ձեզս են ։ 8 Զի եւ դուք լիջիք փառաւորիչք Աստուածութեան դասուց փառաւորչացն հաղորդեալք ի կցորդութիւն աւրհնութեամբ Հոգւոյն սրբոյ եւ արժանի լիջիք *դուք զխորհուրդն Աստուածութեանն առնուլ ։ 9 Զի լուացեալ *իցէք յաղտոյն սատանայի եւ նա ձերոց ոտիցն գարշապարաց կոխան լիցի ։ 10 Եւ *դուք *մտեալք *եւ հաղորդեալք իցէք *ի հարսանիս *Աստուածութեան սիրոյն ուտել *զմիս ճշմարիտ գառին Որդւոյն Աստուծոյ եւ ըմպել զարիւն նորա։ 11 Եւ կցորդ իցէք *չարչարանացն Աստուծոյ *եւ հաղորդ փառացն *եւ լինիջիք ի մի *ոգի *եւ ի նա կցորդիցիք մարմնով եւ արեամբ *նորա։

12 Եւ վկայքս այս լինիցին ձեզ ողորմութեամբ նորա բերդ ամուր եւ աշտարակ հզաւր ամրութեան *եւ վերակացուք բարեխաւսութեամբ հեղմամբ *արեանն քաջացեալք նահատակութեամբն իւրեանց զձեզ առեալ առ Աստուած մատուցանիցեն որ շահեալք զձեզ՝ զիւրեանց նահատակութեանն մարտին ցուցին ձեզ զյաղթող զաւրութիւնն ։

*Եւ *զի այսաւր *ընդ երեկս է՝ երթա՛յք ի հանգիստ քնոյ խաղաղութեամբ ննջեցէք եւ ի վաղուէ հետէ փոյթ լիցի ձեզ շինել զյարկս *հանգստոցաց։ 14 Զի *սոքա փոխարէն ընդ հողեղէն յարկացն զոր սոցայն շինիցէք աստ՝ պատրաստեսցեն ձեզ յարկս լուսեղէնս յարքայութեանն երկնից որում ակն ունիմք հասանել բարեխաւսութեամբ սրբոցս ի նոյն ժողով միաբանութեան յարքայութեանն Քրիստոսի։ 15 Զի նորա են փառք *եւ զաւրութիւն եւ պատիւ յաւիտեանս յաւիտենից ամէն»։

Ճ

Ճ. Եւ զայս ասացեալ՝ արձակեաց զամբոխն բայց թագաւորն եւ մեծամեծքն ոչ երբեք մեկնէին ի նմանէ զի *հարուածեալք *էին եւ ահաբեկեալք եւ զցայգ եւ *զցերեկ *կային առ նմա եւ *աւթեվանք նոցա առ նմա լինէին ի մէջ այգւոյն առ դուրս *հնձանին զգեցեալ քուրձ եւ նստեալ ի վերայ մոխրոյ եւ *պահեալ լինէին պահս աւուրս վաթսուն *եւ վեց։ 2 Եւ այսպէս երանելին Գրիգորիոս *անհանգիստ *եւ անդադար զցայգ եւ զցերեկ ոչ դադարէր երբեք աւուրս վաթսուն եւ հինգ խաւսել խրատել եւ ուսուցանել եւ հաստատել ։ 3 Իբրեւ իմաստուն բժիշկ գտանել ջանայր զդեղն աւգտութեան զի նոքա *մատուսցեն առ նա *զանձինս իբրեւ զհիւանդացեալս եւ նա իբրեւ *զճարտարապետ բժշկեսցէ զանձինս նոցա Աւետարանաւն Քրիստոսի։

4 Համաւրէն տեղեկացուցեալ խելամտեցուցանէր ոչ եթէ *ծայրաքաղ ինչ արարեալ աւդաբանս կամ սրավարս խաւսեցաւ այլ յստակապատում արարեալ ուսուցանէր ամենեցուն ի սկզբանց անտի սկիզբն արարեալ յաշխարհահամար յաշխարհապատում *արարչութենէ անտի մինչեւ ի բուն սրբոցն պատգամախաւսացն Աստուծոյ ամենեցուն իւրաքանչիւր գործոց առաքինութեան եւ հոգեպատում պատգամացն ընդելս եւ ծանաւթս կացուցանէր ։

5 Եւ զարանցն աստուածասիրաց ըստ քրիստոսաւանդ հրահանգելոցն ի ճշմարտութեան զայր իւրաքանչիւր աստուածամուխ կենաւք *եւ վաստակասէր *հոգեւոր վարուք իւրովք հանդերձ վկայութեամբ զմի մի ոք ի նոցանէ առանձինն յականէ յանուանէ ծանուցանէր եւ նոցին յԱստուծոյ ասացելովքն՝ կարգեալս *եւ յարմարեալս ընծայեցուցանէր զամենայն ասացեալ զպատգամսն Հոգւոյն սրբոյ *եւ ըստ նմին զմեկնութիւն նորուն հանդերձեալ գրեաց նորին զաւրութեամբն ։

6 Իսկ նոքա ժողովեալք *կուտեալք հասեալք *անթիւ մարդկանն զմիմեամբք դռութեալ՝ խնճոյս կացուցանէին՝ ունկնդրութեան վարդապետութեանն մատուցանել զլսելիս բազմութիւնք անհունք անչափութեամբք անհնարին շատութեամբ ժողովեալք ի հռչակէն տեսանել եւ լսել զանպայման սքանչելիս Աստուածութեանն ։ 7 Ժողովեալք յիւրաքանչիւր գաւառաց արք եւ կանայք եւ մանկտի ահաբեկեալք * յահէն *զաւրութեանց արարչութեանն լինէին հնազանդեալք եւ ունէին զհաւատս։ 8 Ճեպէին *առ *ի տեսիլ ցուցական սքանչելեացն *մտերմութեամբ հասեալք լինէին աւգտակար խրատուն կենսաբեր քարոզութեանն բանին կենաց աւետեաց Աւետարանին։ 9 Զամենայն յանձն առեալ՝ թագաւորն եւ իշխանքն փութային առնել զի՛նչ եւ հրամայիցէ ։

ՃԱ

ՃԱ. *Արդ՝ ի լնուլ *վաթսներորդի վեցերորդի աւուրն *ընդ այգուն առաւաւտանալն մատուցեալ *իշխանքն թագաւորաւն եւ նախարարաւքն եւ *խառնիճաղանճ ամբոխիւն հանդերձ նա եւ կանանւոյն ժողովեալ մատաղ մանկտովն անմեղաւք երամ երամ եւ դասադասեալք *անկանէին առաջի սրբոյն Գրիգորի աղաչէին եւ խնդրէին *զբժշկութիւն գտանել հարուածոցն պատուհասին հասելոյ քանզի հարեալք էին բարկութեան գաւազանաւն յարդար դատաստանէն ։

2 Մանաւանդ թագաւորն *զի էր նա փոխեալ ի կերպարանս աղբեւայոյզ խոզաց քանզի թաւացեալ էին առ հասարակ ամենայն մարմինքն եւ ընդ անդամս *ոսկերացն բուսեալ էր խոզանաստեւ իբրեւ զմեծամեծ *վարազաց վայրենեաց եւ եղնգունք *ծայրից մատանց ոտիցն *եւ ձեռացն կճղակացեալք էին իբրեւ զգետնաբիր եւ զարմատակեր կնճացն ։ 3 Նա եւ պատկեր երեսացն դիմացն *շրջեալ էր ի պատկեր եւ ի կնճիթ գոճանացն յեղեգան բնակելոց իբրեւ յիւրոց ի գազանամիտ բարուցն բնութենէ *եւ ի վարուց՝ ի թագաւորութեանն շքոյ սաստկութենէ անկեալ *շրջեալ *ի տեսիլ նմանութեան անասուն խոտակեր գազանաց եւ շրջէր ի մէջ գազանացն ի ներքս յեղեգանն կորուսեալ ի միջոյ մարդկանէ ։

*Իսկ իբրեւ եկն եհաս ելեալ ի բանդէ վիրապին խոստովանողն Քրիստոսի Գրիգորիոս հասանէր ի տեղի վկայելոցն՝ իբրեւ ի տեսչութենէն Աստուծոյ *ի մի վայր ամենեքեան *ժողովեալ՝ այսամտեալք ամենեքին *ի տեղին հասեալք յայտնեցան։ 5 Եւ թագաւորն խոզացեալ՝ մեծաձայն ճչէր կանչէր խանչէր բոհբոհելով փրփրացեալ դիզացեալ կնճթակերպ երեսաւքն լեալ ի նմանութիւն չորքոտանւոյ ընթացեալ *յեղեգնաբնակ երամէ գազանացն *ի միջոյ՝ հասանէր յայն տեղի ։

6 Իսկ երանելին Գրիգորիոս յաղաւթս կացեալ՝ խնդրէր յամենապարգեւէն Աստուծոյ առ մի նուագ՝ ոչ զկերպարանացն հարուածելոց առողջութիւն այլ զմտացն ունկնդրութիւն վարդապետութեանն զգաստանալ առնուլ ի միտ զասացեալսն Աստուծոյ պատգամացն։ 7 Եւ լեալ *բժշկութիւն *այսչափ միայն քաջ լսել եւ ի միտ առնուլ եւ համարձակ խաւսել։ 8 Եւ մինչեւ ի վաթսուն *եւ ի վեց աւրն զաւուրս վարդապետութեանն՝ *ի նոյն կայր կերպարանս ձորձապատեալ պատատեալ *ի մէջ բազմամբոխ աշխարհաժողով հրապարակացն *կուտակելոց մարդկանն։

* սկսան *թաւալել անկանել *առաջի նորա եւ խնդրել բժշկութիւն քանզի *թագաւորն զատեալ էր կերպարանաւքն ի մարդկային բնութենէ ձաղածանակ տեսլեամբն բայց միայն ի բանիմաստ խաւսարանացն եւ լսելոյն *իսկ նա յետ աղաչանացն *տուեալ պատասխանի ասէ *ցնոսա *եթէ Եւ ես ընդ ձեզ իբրեւ զմի ի ձէնջ խնդրեցից զձեր աւգուտն եւ դուք սրտի մտաւք խնդրեցէ՛ք զձեր բժշկութիւնն *քանզի մարդասէր Աստուածութիւնն ողորմեսցի ձեզ։ 10 Բայց փութացարո՛ւք շինեցէ՛ք զվկայարանսն զի հանգուսցուք զվկայսս Աստուծոյ զի եւ սոքա *զձեզ հանգուսցեն *ի տանջանաց *պատուհասիցդ եւ ապրեսջիք յահագին *եւ ի դառն պատրաստեալ հանդերձեալ խոստացեալ դատաստանացն եւ արժանի լիջիք արքայութեանն Քրիստոսի»։ 11 Իսկ նոցա *խնդրեալ զի փութով *հրամայեսցէ * որպէս եւ կամիցի *զի՛նչ եւ կամիցի առնել։ 12 Իսկ նորա տեսիլ *պատմեալ նոցա՝ ասէ ։

ՃԲ

ՃԲ. *Արդ՝ եկա՛յք պատմեսցուք ձեզ *եղբա՛րք զցուցական սիրոյն արարչութեան առ ձեզ որ ինձ երեւեցաւ ահաւորութիւն տեսլեանն Աստուածութեանն խոնարհեալ առ սուրբ վկայս իւր *եւ զսոսա յանհամեմատն բարձրութիւն յանպատումսն վերացուցեալ յանզուգականութիւն արքայութեան երկնից։ 2 Արդ՝ զլինելոցն *ընդ ձեզ *զկեցուցաբեր տուչութիւնն զոր շնորհելոց է՝ *յայտնեաց ինձ *եւ երեւեալ ինձ տեսիլ աստուածակերպ սքանչելի անպատում *զորոյ փոքր ի շատէ առի զհանգամանսն ։

3 Արդ՝ *ի հասարակել գիշերիս այսմիկ զի խոնջեալ դուք ի քուն *լեալ էիք ի ծանրութենէ աշխատութեան ի տքնութենէ այտի *եւ ես դեռ ի զարթման *հարեալ էի *եւ մտախորհ կայի վասն յանկարծահաս դիպելոյ անքնին սքանչելեացս ողորմութեան Աստուածութեանն այց առնելոյ *ձեզ արկանելոյ զձեզ ի բովս *խրատու հանճարագիտութեան աստուածագէտ վարդապետութեանն ։ 4 Զմտաւ ածէի եւ զսէր վկայիցն *առ իւրեանց սիրեցեալ արարչութիւնն եւ զփոխարէն դարձուածսն անպատումսն պատրաստեալս նոցա թէ *ո՛րպիսիք իցեն։

5 Յանկարծակի եղեւ ձայն սաստկութեան բոմբիւն որոտման ահաւոր թնդիւն իբրեւ զձայն եռանդան կուտակելոյ *ծովու ալեաց խռովութեան։ 6 Եւ *բացաւ խորանաշէն յարկն հաստատութեան երկնից եւ իջեալ այր մի *ի կերպարանս լուսոյ կոչեաց զանուն իմ եւ ասէ Գրիգորիէ եւ իմ նայեցեալ տեսի զկերպարանս նորա եւ զարհուրեալ *դողացեալ յերկիր կործանեցայ։ 7 Եւ ասէ ցիս Նայեա՛ց դու ի վեր եւ տե՛ս զսքանչելիս զոր *ցուցանեմ քեզ։

8 Եւ իմ նայեցեալ՝ տեսի բացեալ զհաստատութիւն *երկնից եւ զջուրսն որ ի վերայ նորա՝ ըստ հաստատութեանն պատառելոյ զի ըստ նմանութեան ձորոց իբրեւ զկատարս լերանց՝ յայս կոյս յայն կոյս բաժանեալ դիզեալ կային *անբաւութիւնք անկշռելութեան ական տեսանելոյ։ 9 Եւ լոյսն հոսեալ վերուստ ի վայր մինչեւ յերկիր հասանէր եւ ընդ լուսոյն՝ զաւրք *անչափք լուսեղէնք երկթեւեանք ի տեսիլ մարդկան եւ թեւքն իբրեւ զհուր ։ 10 Եւ ըստ նմանութեան մանրամաղ փոշւոյ հիւղէի որ ի ժամանակս արեգակնակէզ գարնանւոյն * ըստ պատուհանացն կամ լոյսանցոյց *երդոցն ի շողսն խաղասցէ բազմութիւն մանրամաղ փոշւոյն նոյնպէս եւ զաւրքն ընդ լուսոյն լցին *զառ ի ստորեւս ամենայն եւ առաջն *ցռկեալ յառիջանելն լուսոյն եւ զաւրքն ընդ նմին։

11 Եւ մի *ահաւոր տեսիլ մարդոյ բարձր եւ ահեղ որ զառաջն ունէր եւ զէջսն ի վերուստ մինչեւ ի խոնարհ առաջապահ յառաջեալ եւ *ի ձեռինն իւրում ուռն *մի մեծ ոսկի եւ այն ամենայն *զհետ խաղացեալ գայր։ 12 Եւ ինքն սլացեալ խոյացեալ գայր՝ ըստ նմանութեան արագաթեւ արծուոյ *եւ եկն էջ եհաս *մինչեւ մաւտ ի յատակս երկրիս ի շինամէջ *քաղաքին եւ բաղխեաց զթանձրութիւն լայնատարած գետնոյն եւ մեծ եւ անչափ դրնդիւնքն հնչեցին ի սանդարամետս անդնդոց եւ ամենայն երկիր յերեւելիս յական *տեսանելեաց բաւելոյ հարթ հաւասար դաշտաձեւ յատակեցաւ։

13 Եւ տեսանէի ի մէջ քաղաքիս մաւտ յապարանսն արքունի խարսխաձեւ ճախարակաձեւ խարիսխ ոսկի մեծութեամբ իբրեւ զմեծ մի *բլուր եւ ի վերայ նորա *սիւն մի հրեղէն բարձր մինչեւ յոյժ եւ ի վերայ նորա թակաղաղ մի ամպեայ եւ խաչն լուսոյ ի վերայ նորա։

14 Եւ նայեցայ եւ տեսանեմ այլ խարիսխս երիս մի՝ ի տեղւոջն ուր վկայեաց *սուրբն *Գայիանէ *երկուք ընկերաւքն եւ մի՝ ի տեղւոջն ուր վկայեաց սուրբն Հռիփսիմէ *երեսուն եւ երկու ընկերաւքն եւ մի՝ ի տեղւոջ հնձանին ։ 15 Եւ այն խարիսխք՝ կարմիրք էին ի գոյն արեան եւ սիւնք ամպեղէնք եւ խոյակք հրեղէնք եւ ի վերայ սեանցն երից խաչք լուսեղէնք ըստ նմանութեան տեառնանման խաչին եւ այս սեանց խաչքն հաւասարք էին այնր լուսեղէն սեանն թակաղաղի զի նա բարձր էր քան զնոսա։ 16 Եւ ի չորեցունց սեանցն ի վերայ խաչիցն կամարք զարմանատեսք ի միմեանս կապեցան եւ ի վերայ այնորիկ տեսի գմբեթաձեւ խորանարդ ամպեղէն շինուած աստուածակերտ զարմանալի ։ 17 Եւ ի ներքոյ խորանին ի վերայ կամարացն տեսի զսուրբ վկայսս զայսոսիկ զերեսուն եւ զեաւթն *իբրեւ ի լուսաւոր կերպարանս սպիտակութեան հանդերձանաւք զոր ոչ բաւեմ պատմել։

18 Եւ ի կատար շինուածոյն տեսանէի աթոռ զարմանալի աստուածակերտ սքանչելի հրեղէն եւ զխաչն տէրունական ի վերայ նորա զորով փարեալ լոյսն համատարած՝ խառնեցաւ ընդ ճառագայթս խաչին եւ մածեալ ի նոյն միացաւ եւ սիւն գործեաց լոյսն շողացեալ եւ ծագեաց ի մէջ ներքին սեանցն խարսխաց։

19 Եւ բղխեաց աղբիւր յորդաբուղխ եւ հոսեցաւ ծաւալեցաւ ընդ դաշտս ամենայն եւ ելից առ հասարակ՝ *որչափ ակն բաւեաց։ 20 Եւ եղեւ ծով լի եւ կապուտակագոյն եւ երկնագոյն երեւեցան *դաշտք առ հասարակ։ 21 Եւ տեսի բազմութիւն հրեղէն սեղանոց անչափ բազմութեամբ եւ *սիւն մի մի առ սեղան եւ *խաչ մի մի ի վերայ նորա եւ իբրեւ զաստեղս բազմութեամբ՝ այնպիսի *երեւեալք եւ անչափ փայլեալք ։

22 Եւ տեսի հաւտս *անթիւս այծեաց ի գոյն սեւութեան որք անցեալք ընդ ջուրն՝ յաւդիս դարձան եւ զգոյնս իւրեանց ի կերպարանս սպիտակութեան շրջեցին եւ լուսակիզն ասրն փայլէր առ հասարակ մինչեւ ճառագայթք հատանէին ի նոցանէն ։ 23 Եւ մինչեւ դեռ նայէի եւս՝ յանկարծակի ծնան հաւտքն եւ բազմացան եւ ծնունդքն լցին զվայրսն եւ ծնեալ գառինքն ամենայն լուսակիզն էին։ 24 Իսկ յանկարծ այլ ծնունդք յաճախեցին բազմացան եւ կէսքն *անկեալ ելին յայնկոյս ջրոյն։ 25 Եւ գառինքն գայլք եղեն թուխք եւ յարձակեցան ելին ի մէջ հաւտիցն եւ սկսան կոտորել եւ եղեն արեան ճապաղիք ։ 26 Եւ մինչեւ դեռ *նայէի՝ եւ տեսի եւ բուսան թեւք հաւտիցն եւ եղեն թեւաւորք եւ վերացան խառնեցան ի զաւրս լուսեղէնս ։ 27 Եւ յարեաւ հեղեղ հրեղէն եւ արկեալ տարաւ զգայլսն։

28 Եւ ես նայեցեալ զարմացեալ կայի։ 29 Եւ այրն որ յառաջնումն *կարդաց զանուն իմ եւ ցուցանէր ինձ՝ *ասէ ցիս *թէ Այր դու զի՞ կաս զարմացեալ եւ ո՞չ *ի միտ առնուս զմեծամեծս Աստուծոյ»։ 30 Եւ ես ասեմ. «Ո՞րպէս Տէր»։ 31 եւ ասէ ցիս. «Տեսիլ ցուցաւ քեզ այս՝ զի ի միտ առցես։ 32 Զի բացեալ են աւադիկ երկինք՝ գիտեա՛ զի բացեալ են դրունք մարդասիրութեանն Քրիստոսի առ իւր արարածս։ 33 Եւ ձայն բարբառոյ որոտմանն գիտեա՛ զի իջանէ *անձրեւ ողորմութեանն եւ գթութեանն Աստուծոյ։ 34 Բացեալ են աւանիկ դրունք երկնից բացան եւ ջուրքն որ ի վերայ նորա զի մի՛ արգել լիցի այսմ աշխարհի մարդկան՝ ելանել ի վեր։ 35 Զի սուրբ վկայքս այս որ աստ *վկայեցին՝ *հիւսիսական կողմանցս ճանապարհ գործեցին զի ինքեանք ելին եւ այլոց շաւիղս ուղղեցին։

36 Աւասիկ լոյսս զի ելից զվայրս՝ այս քարոզութիւն Աւետարանին է որ եւ զկողմն հիւսիսոյ լնու։ 37 Եւ զաւրք *լուսեղէնք ցանկացեալ փափագեցին իջանել ի հոտ անոյշ ծաղկաձեւ վարդագոյն արեան վկայիցն նա՛ այսուհետեւ խառնելոց են *ընդ մարդկան ի բնակութիւն բազմութիւնք հրեշտակաց ։

38 Իսկ այրս ահաւոր եւ շքեղաւոր որ զառաջսն ունի զլուսոյն եւ զուռնն ոսկի ի ձեռին իւրում բաղխեաց զսանդարամետսն՝ այս *տեսչութիւնն Աստուծոյ է որ հայի յերկիր եւ տայ դողալ մերձի ի լերինս եւ ծխինա։ 39 Այն ահ *Աստուածութեանն հարթեաց կործանեաց ընկէց զմոլորութիւնս յերկրէ։ 40 Այն զի հնչեաց երկիր՝ զձայն *ծառայութեանն հնազանդութեան բարբառեցաւ։

41 Որոյ սեանն խարիսխն *ոսկի է եւ նորուն *սիւնն հրեղէն եւ թակաղաղն ամպեայ եւ խաչն լուսեղէն *ի վերայ նորա ոսկի խարիսխն՝ վէմն հաստատութեան անշարժութեան է եւ սիւնն հրեղէն՝ կաթողիկէ եկեղեցի է որ ժողովէ զամենայն ժողովուրդս ի մի միաբանութիւն հաւատոց ի ներքոյ թեւոց իւրոց։ 42 Եւ թակաղաղն ամպեայ՝ որ ընդունելոց է զարդարսն յորժամ թռիցեն *ի տեառնագալստեանն ընդ առաջ նմա վերանալ։

43 Իսկ խաչն լուսաւոր *ի նմա՝ է ինքն մեծ քահանայապետութիւնն ի մէջ ժողովրդոցն աւրինակ Քրիստոսի պատկերին *մարմնացելոյ քահանայապետութեանն աւծութեան Աստուածորդւոյն։ 44 Եւ տեղին այն լիցի տաճար Աստուծոյ եւ տուն աղաւթից խնդրուածոց ամենայն հաւատացելոց եւ աթոռ քահանայապետութեանն ։

45 Եւ խարիսխքն երեք որ կարմիրքն *էին ի գոյն արեան՝ վասն չարչարանացն *եկելոց նեղութեանց *մահու համբերութեանն զի *զմահն իւրեանց արարին խարիսխ ճշմարտութեան հաւատոց *հեղմամբ արեան իւրեանց։ 46 Եւ սիւնքն՝ *ամպեղէնք *յայն սակս երեւեցան վասն զի ամպն ունի զթեթեւութիւն արագութեան ի յարութեանն յերկինս վերանալոյ ։ 47 Եւ թակաղաղն՝ *հրեղէն զի բնակութիւն նոցա լինելոց է ի հուր Աստուածութեանն լուսոյն ։

48 Եւ խաչքն ունին զչարչարանս վկայիցն որ նմանեցին Տեառն չարչարանացն եւ մեռան փոխանակ նորա զի Աստուծով կեցին եւ ընդ Քրիստոսի խաչեցան *եւ կենդանի է Քրիստոս յոսկերս նոցա՝ ցուցանել ամենեցուն զկենդանութիւն նոցա յայտնի առնել զհոտ անուշութեան գիտութեան իւրոյ ի նոցանէ *եւ հռչակել զառաքինութիւնս նոցա ընդ տիեզերս։ 49 Զի սպանին նոքա զմարմինս երկրաւորս եւ կախեցին զտէրունական խաչէն եղեն Տեառն իւրեանց չարչարակից նոյնպէս եւ փառացն եւ զաւրութեանն լինելոց են հաղորդք ։

50 Այլ առաջին խաչն որ ցուցաւ քեզ՝ ունի զպարծանս քահանայութեան պատուին պանծացեալ ի խաչն Քրիստոսի։ 51 Իսկ *երեք եւս որ ունէին զտեղի վկայարանացն հանգստի սրբոցն՝ զի *ի տեղւոջ հեղման արեանն իւրեանց շինեսցին վկայարանք հանգստի ոսկերաց իւրեանց ։ 52 Իսկ զի բարձր է սիւնն առաջին՝ զի մեծ եւ բարձր է պատիւ կաթողիկէ եկեղեցւոյ քան զամենայն բարձրութիւնս սրբոցն ։ 53 Իսկ կամարքն որ ի սեանց անտի ի միմեանս կապէին՝ այս ինքն է հաւասարութիւն միաբանութեան կաթողիկէ եկեղեցւոյ։ 54 Իսկ *խորանն ի վերայ՝ ունի զաւրինակ վերնոյ քաղաքին զժողովարանն միաբանութեան *արքայութեանն երկնից։

55 Եւ զի *երեւէին քեզ վկայքն՝ գիտեա՛ զի մահս *ժամանակեան է ասէ եւ կենդանութիւն նոցա յաւիտենական փառաւորեալ ի փառս Աստուածորդւոյն վասն այսորիկ եւ զաւրինակ խաչի նորա *տպաւորեալ յանձինս նոցա։

56 Եւ ի վերայ կատարոյ շինուածոյն զոր տեսանես նոյն *ինքն աթոռ ամենազաւր բնութեան *Աստուածութեանն *բարձրութեան ինքնութեանն զի *նա ինքն գլուխ է եկեղեցւոյ սրբոյ եւ կատարիչ ամենայն բարութեանց *եւ ի նա ամենայն շինուածն պատշաճի եւ աճէ զաճումն Աստուծոյ *յոր ամենայն *մարմին յաւդիւք * եւ խաղալեաւք *եւ անդամաւք հաստատեալ եւ *կազմեալա։

* *լոյսն զի *փարի զխաչիւն՝ այս ինքն Հոգի Աստուածութեանն որ զՈրդին փառաւոր առնէ։ 58 Եւ զի խառնեցաւ ընդ ճառագայթս նորա՝ *այս ինքն զի յՈրդւոյն առնու եւ պատմէ սիրելեաց իւրոցբ։ 59 Եւ զի միացաւն ի նոյն՝ զի *մի է բնութիւն Աստուածութեանն ։ 60 Եւ զի ծագեաց լոյսն ի մէջ սեանցն չորեցունց եւ բղխեցոյց զաղբիւրն յորդաբուղխ՝ զի կաթողիկէ եկեղեցւոյն շնորհք Հոգւոյն ի մէջ վկայելոցն եւ ի մէջ քահանայութեանն բղխելոց է աղբիւր մկրտութեան լուանալ զաղտ ոգւոյն մարմնովքն հանդերձ։ 61 Եւ այն զի յորդեաց ելից զբազում վայրս՝ զի լինելոց է փրկութիւն *մկրտութեամբ բազում ժողովրդոց։ 62 Եւ զի երկնագոյն երեւեցան դաշտք ամենայն՝ այս ինքն է՝ զի երկիրս իբրեւ զերկինս լինելոց է խառնուրդք հրեշտակաց եւ մարդկան։

63 Եւ հրեղէն սեղանոցն բազմութիւնք որ քեզդ երեւին՝ ճշմարտիւ իսկ լինելոց են սեղանք Աստուծոյ *որ զքաւութիւն բաշխեն ամենեցուն։ 64 Եւ հրեղէն յայն սակս երեւեցաւ զի պաշտաւն Հոգւոյն եղիցի փառաւք։ 65 Եւ սիւնք մի մի առ սեղան՝ պաշտաւն աղաւթից քահանայութեան ։ 66 Եւ խաչք ի վերայ նոցա այս ինքն զի *սուրբ անունն Քրիստոսի փառաւոր լիցի ընդ ամենայն տեղիս։ 67 Եւ զի բազում էին իբրեւ զաստեղս՝ զի պաշտամունք սրբութեանն իբրեւ զաստեղս բազմասցին։

68 Եւ հաւտք բազմութեան այծեացն սեւութեան *որք յիջանել ի ջուրսն յաւդիս դարձեալ սպիտակութեան՝ աւադիկ աջն Աստուածութեան շնորհացն ի ձեռն քահանայապետութեան հասանելոց է *յորոյ ձեռն բղխեսցէ աղբիւր մկրտութեան ի թողութիւն քաւութեան բազում մեղաւորաց։ 69 Եւ որ լուսակիզն ասր նոցա փայլեալ պայծառացեալ էր՝ այս ինքն՝ մկրտեալքն լոյս զգենլոց են եւ արքայութեանն խոստացելոց *արժանաւոր լինելոց։ 70 Եւ զի ծնան հաւտքն եւ բազմացան եւ լցին զվայրսն՝ *այս ինքն է՝ զբազում ժամանակս աճեցուցանէ զքարոզութիւնն եւ ծնանին նոր ծնունդք նորոգութեան եւ բազմացուցանէ զմկրտութիւնն ։

71 Եւ զի կէսքն *անկեալ ելեալ էին հաւտքն ընդ ջուրսն ի նոյն կողմն ուստի *անցեալն էին՝ այս ինքն է՝ ի յետին ժամանակս անաւրինելոց են անկեալք ի ճշմարտութենէն *ընկենլոց են յետս զդրոշմ *ուխտին սրբութեան Աստուածութեանն *եւ բազումք թողուն զուխտն սրբութեան ։ 72 Եւ ի գառանցն լինելոց են գայլք *որ *կոտորելոց են զսուրբ գառինս *այս ինքն որ գնան ի ճշմարտութենէ անտի եւ յուխտէ քահանայիցն՝ *լինելոց են գայլք եւ *հանեն ճապաղիս արեան գառանցն այս ինքն ուխտին եւ քահանայութեանն եւ խռովութիւն ժողովրդոցն ։ 73 Իսկ որ *համբերենն միամտութեամբ ի գառանցն *ի ժողովրդոցն կամ ի քահանայիցն՝ թեւս առնուցուն եւ յարքայութիւնն Քրիստոսի վերանան։ 74 Իսկ որ զմիտս *գայլոցն կամ զգործս յափշտակութեան նոցա ունիցին՝ ի հուրն անշէջ մատնեսցին։

*Եւ դու ասէ ցիս այրն պի՛նտ կաց քա՛ջ լեր *զգո՛յշ լեր զի գործ ի ձեռն եկեալ հասեալ է քեզ զի քեզ բարութիւն *դիւրաւ լինելոց է զի եւ դու ընդ ճշմարիտ մշակս վարձս առցես յանպատում պարգեւացն Քրիստոսի։ 76 Արդ՝ զգո՛յշ լեր աւանդիդ որ քեզդ հաւատացաւ ի տեառնէ Յիսուսէ Քրիստոսէ շինեսջի՛ր զտաճար անուանն *Աստուծոյ *ի տեղւոջն որ ցուցաւ քեզ որ սիւնն հրեղէն ունէր *զոսկի խարիսխն եւ զվկայարանս սրբոցն ի տեղիսն՝ *ուր զենան ինքեանք *ի կենդանութիւն Աստուածութեան յուսոյն ։ 77 Զի բժշկեսցին հարուածեալքդ եւ քարոզութեանն յաջողուած յառաջադէմ լիցի հանապազորդութեամբ աւր ըստ աւրէ հասանել ամենեցուն ի չափ կատարման հասակի հաւատոցն Քրիստոսի»։ 78 Եւ զայս ասացեալ՝ շարժումն եղեալ *եւ ընդ առաւաւտանալն *ծածկեցաւ տեսիլն։