Kitabı oku: «Rus Şiiri Antolojisi», sayfa 6

ВЕЧЕР

 
Как тихо веет над долиной
Далекий колокольный звон,
Как шум от стаи журавлиной, -
И в звучных листьях замер он.
 
 
Как море вешнее в разливе,
Светлея, не колыхнет день, -
И торопливей, молчаливей
Ложится по долине тень.
 

1826

УТРО В ГОРАХ

 
Лазурь небесная смеется,
Ночной омытая грозой,
И между гор росисто вьется
Долина светлой полосой.
 
 
Лишь высших гор до половины
Туманы покрывают скат,
Как бы воздушные руины
Волшебством созданных палат.
 

1829

СОН НА МОРЕ

 
И море, и буря качали наш челн;
Я, сонный, был предан всей прихоти волн.
Две беспредельности были во мне,
И мной своевольно играли оне.
 

AKŞAM

 
Mevsim, turnaların göçme mevsimi,
Kampana seslerinin uzak ağıtı
Eserken ormanda bir meltem gibi
Yaprak ninnisiyle uykuya yattı…
 
 
Gün, taşmış bir mayıs denizi aynen
Kımıldamadan öyle parıldamada,
Uzayan gölgeler ki hiç dinlenmeden
Sürünmekte habire ıssız ovada…
 

1826

DAĞLARDA SABAH

 
Gece kopan fırtınada durulmuş
Gülücükler dağıtıyor göğün mavisi,
Dağlar ortasında çiyle yunulmuş
Yeşil vadilerin en görkemlisi.
 
 
Yüzüyor sis yüzlü ak çelenklerde
Yarı bele kadar dağ heybetleri,
Sanki şu an sallanmakta o yerde
Bir masal köşkünün siluetleri.
 

1829

DENİZDE GÖRÜLEN RÜYA

 
Fırtınalar kudurarak sallamaktaydı bizi:
Ve ben rüyada tanıdım asıl hırçın denizi.
İki zor sonsuzluğun esiriydim böylece
Onlar oynayabilirdi benimle gündüz gece.
 
 
Вкруг меня, как кимвалы, звучали скалы,
Окликалися ветры и пели валы.
Я в хаосе звуков лежал оглушен,
Но над хаосом звуков носился мой сон.
Болезненно-яркий, волшебно-немой,
Он веял легко над гремящею тьмой.
В лучах огневицы развил он свой мир -
Земля зеленела, светился эфир,
Сады-лавиринфы, чертоги, столпы,
И сонмы кипели безмолвной толпы.
Я много узнал мне неведомых лиц,
Зрел тварей волшебных, таинственных птиц,
По высям творенья, как бог, я шагал,
И мир подо мною недвижный сиял.
Но все грезы насквозь, как волшебника вой,
Мне слышался грохот пучины морской,
И в тихую область видений и снов
Врывалася пена ревущих валов.
 

1830

ОСЕННИЙ ВЕЧЕР

 
Есть в светлости осенних вечеров
Умильная, таинственная прелесть:
Зловещий блеск и пестрота дерев,
Багряных листьев томный, легкий шелест,
Туманная и тихая лазурь
Над грустно-сиротеющей землею,
И, как предчувствие сходящих бурь,
Порывистый, холодный ветр порою,
Ущерб, изнеможенье – и на всем
Та кроткая улыбка увяданья,
Что в существе разумном мы зовем
Божественной стыдливостью страданья.
 
 
Kayaların inlettikçe etrafı uğultusu,
Rüzgârlarla coşuyordu dalgaların ordusu.
Seslerin karışıklığı döverken beni güm güm,
Ben o ses hengâmesinin üstünde rüya gördüm –
Can alıcı açıklıkta, gizemli rüyaydı bu,
Bir cehennem üzerinde hafifçe esiyordu.
Masalımsı dünyasını açtı önümde renk renk –
Gökkubbesi pırıl pırıl, toprağı çiçek çiçek,
Bağ bahçeler, sırça köşkler, sıra sıra sütunlar
Arasında sessiz sessiz gezen sayısız kullar.
Tanımadık yüzler gördüm ben onların içinde,
Kuşlar, yaratıklar gördüm, hepsi tuhaf biçimde –
Ben, dünyanın üstündeydim, bir tanrıydım şu anda,
O, durgunca parlıyordu, ayağımın altında.
Rüyada en kötücül bir cinci narası gibi
Duyuyordum derinlerden denizin hiddetini
Ve bakarken bu rüyanın sessizlik sarayından
Ak bir köpük uluyordu dışarıda anbean.
 

1830

SONBAHAR AKŞAMI

 
Güz akşamındaki bu loş aydınlık
Gizemli, zarif bir güzellik saklar…
Ağaçların meşum şavkında artık
Görülmez bir hüznü inler yapraklar;
Titrerken göklerin pusarık alnı,
Siyahlar örtünüp kararırken yer,
Hoyrat bir yel dolaşarak her yanı
Bazen yakın fırtınayı müjdeler.
Çöküşle acizlik – ve dört bir yana
Yayılan solgun, ürkek tebessüm:
Ne çok yakışıyor dertli insana
Acının meyvesi utangaç hüzün.
 

АЛЬПЫ

 
Сквозь лазурный сумрак ночи
Альпы снежные глядят;
Помертвелые их очи
Льдистым ужасом разят.
 
 
Властью некой обаянны,
До восшествия Зари,
Дремлют, грозны и туманны,
Словно падшие цари!..
 
 
Но Восток лишь заалеет,
Чарам гибельным конец-
Первый в небе просветлеет
Брата старшего венец.
 
 
И с главы большого брата
На меньших бежит струя,
И блестит в венцах из злата
Вся воскресшая семья!..
 

1830

MAL`ARIA ⁴

 
Люблю сей божий гнев! Люблю сие незримо
Во всем разлитое, таинственное Зло -
В цветах, в источнике прозрачном, как стекло,
И в радужных лучах, и в самом небе Рима!
Всё та ж высокая, безоблачная твердь,
Всё так же грудь твоя легко и сладко дышит,
Всё тот же теплый ветр верхи дерев колышет,
Всё тот же запах роз… и это всё есть Смерть!..
 

ALPLER

 
Bulutsuz gecelerde
Alpler parlak devlerdir
Donup kalmış gözlerde –
Dehşettir titreyen tir tir.
Şafak öncesi onlar
Bir denizin buz hali,
Uyuklarken korkunçlar
Yenik krallar misali!
 
 
Ama şafak sökünce
O korkunç büyü yiter
Parlak taçla ilkönce
Büyük kardeş baş diker.
Ardından küçüklerle
Şafak uğraşır bir bir
Ve altın çelenklerle
Tüm sülale dirilir!..
 

1830

MAL’ARİA ⁵

 
Ah, bu tanrı öfkesi! Her yanda çağıldayan
Bu meçhul, bu esrarlı Kötülüğü severim –
Çiçeklerde, sularda o vardır, parıldayan
Cam örneği, ve eşsiz Roma göğünde derin!
Hep o ürpertilerle titriyor göğün bağrı
Hep o hazla atıyor senin de kalbin güm güm
Hep o sıcacık rüzgâr okşuyor yaprakları
Hep o koku çiçeklerde… ve onun adı ÖLÜM!
 
 
Как ведать, может быть, и есть в природе звуки,
Благоухания, цветы и голоса -
Предвестники для нас последнего часа
И усладители последней нашей муки, -
И ими-то Судеб посланник роковой,
Когда сынов Земли из жизни вызывает,
Как тканью легкою, свой образ прикрывает…
Да утаит от них приход ужасный свой!..
 

1830

SILENTIUM!⁶

 
Молчи, скрывайся и таи
И чувства и мечты свои -
Пускай в душевной глубине
Встают и заходят оне
Безмолвно, как звезды в ночи,-
Любуйся ими – и молчи.
 
 
Как сердцу высказать себя?
Другому как понять тебя?
Поймёт ли он, чем ты живёшь?
Мысль изречённая есть ложь.
Взрывая, возмутишь ключи,-
Питайся ими – и молчи.
 
 
Лишь жить в себе самом умей -
Есть целый мир в душе твоей
Таинственно-волшебных дум;
Их оглушит наружный шум,
Дневные разгонят лучи,-
Внимай их пенью – и молчи!..
 

1830

 
Kim bilir! Doğamızda belki de yeterince
Kokular, renkler, sesler ve daha neler var ki,
Bize sonu sezdiren hem de ölmeden önce,
Onlardır acımıza gizli tat katan belki.
Ve onlarla belki de ölümün habercisi
Biz dünyalılar için gelince bu vadiye
Yüzünü örter sanki tüllerin en incesi
Sıranın geldiğini bizden gizlesin diye.
 

1830

SİLENTİUM!⁷

 
Sus, örtbas et ve biriktir
Düşlerini zevkle bir bir –
Onlar kalpte saklı kalsın
Ruhun pır pır aydınlansın –
Şavkı, yıldızlara mahsus,
İmrenerek seyret – ve sus!
 
 
Yürek nasıl açılır ki?
Acep kimdir karşındaki?
Anlaşılmak çok abestir,
Madem her söz sahte sestir.
Silinse de mantık ve us…
Sen sabırla beslen – ve sus!
 
 
Tut kendini kendine çek
Bir iç dünyan var ki gerçek
Us, his ve düşlerden ancak;
Ne gürültüler kopacak
Etmek için seni suspus…
Bu sesleri dinle – ve sus!
 

1830

***

 
Как над горячею золой
Дымится свиток и сгорает
И огнь сокрытый и глухой
Слова и строки пожирает -
 
 
Так грустно тлится жизнь моя
И с каждым днем уходит дымом,
Так постепенно гасну я
В однообразье нестерпимом!..
 
 
О небо, если бы хоть раз
Сей пламень развился по воле -
И, не томясь, не мучась доле,
Я просиял бы – и погас!
 

1830

* * *

 
Там, где горы, убегая,
В светлой тянутся дали,
Пресловутого Дуная
Льются вечные струи.
 
 
Там-то, бают, в стары годы,
По лазуревым ночам,
Фей вилися хороводы
Под водой и по водам;
 
 
Месяц слушал, волны пели…
И, навесясь с гор крутых,
Замки рыцарей глядели
С сладким ужасом на них.
 

***

 
Ocağa atılan kâğıt tomarı
Bir anda dumana döndüğü gibi
Ateş de kulların duymadıkları
Yazılı sırları yutar dipdiri –
 
 
Benim yaşamım da, nitekim böyle,
Gün gün küllenerek uçup gidiyor;
Yüreğim döndükçe bomboş bir çöle
Monotonluk onu tavaf ediyor.
 
 
Ey gökyüzü, duacıyım karşında,
Ne olursun beni ateşinde yak;
Yaşadığım bunca acıdan uzak,
Tutuşarak söneceğim anında!
 

1830

* * *

 
Uzakta ak pak dağların
Uyukladıkları yerde
Şanlı Tuna yorgun argın
Akıp gider düzlüklerde.
 
 
Evvel bunun burasında
Geceler ne gecelermiş,
Gür suların aynasında
Peri kızlar dans edermiş.
 
 
Kuleler özenip aya
Eğilirmiş sulara dek,
Perileri doya doya
Gözetlermiş iç çekerek.
 
 
И лучами неземными,
Заключен и одинок,
Перемигивался с ними
С древней башни огонек.
 
 
Звезды в небе им внимали,
Проходя за строем строй,
И беседу продолжали
Тихомолком меж собой.
 
 
В панцирь дедовский закован,
Воин-сторож на стене
Слышал, тайно очарован,
Дальний гул, как бы во сне.
 
 
И лишь дремой забывался,
Гул яснел и грохотал…
Он с молитвой просыпался
И дозор свой продолжал.
 
 
Все прошло, все взяли годы-
Поддался и ты судьбе,
О Дунай, и пароходы
Ныне рыщут по тебе…
 

1835

 
Kulelerin genç ejderi,
Tek hücrede yalnız yatan,
Seyredermiş güzelleri
Gözlerini hiç kırpmadan.
 
 
Gecelere ışık tutan
Gökkubbenin yıldızları
Yorulurmuş çağırmaktan
Cilveli üryan kızları.
 
 
Görevindeki asker de,
Kadim zırhlar içersinde,
Eriyormuş perde perde
Şarkıların şen sesinde.
 
 
Tam uykuya daldığı an
Yine sesler duyuyormuş
Dua edip yakarmaktan
Nöbette zor duruyormuş.
 
 
Şimdi artık bunlar masal,
Dünya değişti büsbütün
Tuna, sende ne devasa
Gemiler uçuyor bugün.
 

1835

***

 
Как сладко дремлет сад темно-зеленый,
Объятый негой ночи голубой!
Сквозь яблони, цветами убеленной,
Как сладко светит месяц золотой!..
 
 
Таинственно, как в первый день созданья,
В бездонном небе звездный сонм горит,
Музыки дальной слышны восклицанья,
Соседний ключ слышнее говорит…
 
 
На мир дневной спустилася завеса,
Изнемогло движенье, труд уснул…
Над спящим градом, как в вершинах леса,
Проснулся чудный еженощный гул…
 
 
Откуда он, сей гул непостижимый?..
Иль смертных дум, освобожденных сном,
Мир бестелесный, слышный, но незримый,
Теперь роится в хаосе ночном?..
 

1835

НАШ ВЕК

 
Не плоть, а дух растлился в наши дни,
И человек отчаянно тоскует…
Он к свету рвется из ночной тени
И, свет обретши, ропщет и бунтует.
 
 
Безверием палим и иссушен,
Невыносимое он днесь выносит…
И сознает свою погибель он,
И жаждет веры… но о ней не просит…
 

***

 
Ne tatlı bir uykuya gömülmüş bahçe
Gecenin mavimtrak sessizliğinde;
Ay bir başka güzel, cilvelendikçe
Elma ağacının gelinliğinde!..
 
 
Kadim bir şöhretin gizemi gibi
Yıldızlarla süslü göğün tepsisi;
Bir yerde bir keman ağlarken şimdi,
Şakıyor en yakın derenin sesi.
 
 
Perdelendi gün ve hengâme bitti,
Hareket durunca uyudu emek;
Düş ormanlarında dolaşan kenti
Hoş sesler çınlattı sabahlara dek.
 
 
Neresi bu tuhaf seslerin yeri?
Yoksa rüyalar mı azletmiş birden
Bu gizemli meçhul düşünceleri,
Geceyi bir şen kovana çeviren?
 

1835

BİZİM YÜZYIL

 
Bugün çöküş tende değil, ruhlarda,
Bu yüzden de insan tekmil karamsar…
Hep aydınlık arar karanlıklarda
Işık görünce de isyana başlar.
 
 
İnançsızlıklarda yanıp kavrulmuş
Taşıyor o, taşınılmaz çileyi…
Sanki ecelini bekleyen bir kuş,
Güç değil, inançtır ancak dileği.
 
 
Не скажет ввек, с молитвой и слезой,
Как ни скорбит перед замкнутой дверью:
"Впусти меня!– Я верю, боже мой!
Приди на помощь моему неверью!.."
 

1851

* * *

 
Я очи знал,– о, эти очи!
Как я любил их – знает бог!
От их волшебной, страстной ночи
Я душу оторвать не мог.
 
 
В непостижимом этом взоре,
Жизнь обнажающем до дна,
Такое слышалося горе,
Такая страсти глубина!
 
 
Дышал он грустный, углубленный
В тени ресниц ее густой,
Как наслажденье, утомленный,
И, как страданья, роковой.
 
 
И в эти чудные мгновенья
Ни разу мне не довелось
С ним повстречаться без волненья
И любоваться им без слез.
 

1851-1852

 
Dayanılmaz acılarda yansa da
Çıkamaz ağzından asla şu sözler:
“Tanrım, yüreğim hep senin yanında,
Gel, inançsızlıkta bana destek ver!..”
 

1851

* * *

 
Ne güzel gözlerdi o sevdiklerim!
Zindanında beni hep rehin tuttu!
İki uçurumca çağrılan tenim
Sanki kendi varlığını unuttu.
 
 
Tek onların bakışına bağlandı
Sonuna dek sevincim de, suçum da;
Gönlüm şehvetin sırrına vardı
Hazzın sunduğu her çılgın yudumda.
 
 
Kirpiklerin koyu karanlığından
Hüzünle parlayan o derin bakış –
Kâh bir teselliydi umut dağından,
Kâh da öce davet eden haykırış.
 
 
Ömrümde tek günüm yoktur ki benim
Gizem dolu ürpertiler anında
Bu bakışa lakayt kalabileyim
Ve ağlamayayım aynalarında.
 

1851-1852

НАКАНУНЕ ГОДОВЩИНЬІ 4 АВГУСТА 1864 г

 
Вот бреду я вдоль большой дороги
В тихом свете гаснущего дня…
Тяжело мне, замирают ноги…
Друг мой милый, видишь ли меня?
 
 
Все темней, темнее над землею-
Улетел последний отблеск дня…
Вот тот мир, где жили мы с тобою,
Ангел мой, ты видишь ли меня?
 
 
Завтра день молитвы и печали,
Завтра память рокового дня…
Ангел мой, где б души ни витали,
Ангел мой, ты видишь ли меня?
 

1865

* * *

 
Брат, столько лет сопутствовавший мне,
И ты ушел, куда мы все идем,
И я теперь на голой вышине
Стою один,– и пусто все кругом.
 
 
И долго ли стоять тут одному?
День, год-другой,– и пусто будет там,
Где я теперь, смотря в ночную тьму
И – что со мной, не сознавая сам…
 
 
Бесследно все – и так легко не быть!
При мне иль без меня – что нужды в том?
Все будет то ж – и вьюга так же выть,
И тот же мрак, и та же степь кругом.
 

4 AĞUSTOS 1864’ÜN YILDÖNÜMÜ ARİFESİNDE

 
Gün bitiminin son saatlerinde
Yollardayım, ama mutlu değilim;
Yürüyorum bir hayalin peşinde…
Sen görüyor musun beni, sevgilim?
 
 
Akşam. Karanlığa dalıyor dünya…
Yitip giden son ışıktır, bildiğim.
Senle ey şurada yaşamıştık ya…
Sen görüyor musun beni, meleğim?
 
 
Yarın – hüzün ve yakarış günüdür
Yarın – kader günü mazimin benim…
Ruhum ki sende hep bir melek görür,
Sen görüyor musun beni, meleğim?
 

1865

* * *

 
Ey sevgili can kardeşim, yolda yoldaşım benim,
Uyuyorsun hepimizin gideceği mekânda,
Bilemezsin yapayalnız ne kadar derbederim
Korku veren kapkaranlık bu ıpıssız ortamda.
 
 
Dayanılmaz yalnızlığım acaba çok mu sürer?
Belki bir yıl, ya da iki. Tek bildiğim şudur ki
Ortasında bulunduğum bu karanlık müthiş yer
Boşalacak. Sabırsızlanan ben varım, sıradaki.
 
 
Sen, hey gidi yalan dünya! Ölüm sonrası kolay!
Feleğin ne umurunda varım ya da yoğum ben.
Hep öyle önceki gibi yitecek bozkırda ay
Ve fırtına karanlığı sarsacak dinlenmeden.
 
 
Дни сочтены, утрат не перечесть,
Живая жизнь давно уж позади,
Передового нет, и я как есть,
На роковой стою очереди.
 

1870

 
Sayması zor ne günlerim kayboldu ziyan zebil
Yaşayan o gerçek yaşam şimdi benden uzakta;
Elbet artık umduğum şey yeni bir yaşam değil,
Tevekkülle bekliyorum sıramı son durakta.
 

1870

И. И. Левитан, Осенний пейзаж с церковью, 1890.

İ. İ. Levitan, Kiliseli Sonbahar Manzarası, 1890.

АЛЕКСЕЙ КОЛЬЦОВ

ALEKSEY KOLTSOV

(1809 – 1842)

Ünlü halk şairi Aleksey Vasileviç Koltsov, 3 Kasım 1809 tarihinde, Voronej’de hayvan tüccarlığı yapan bir esnaf ailesinde doğdu. Küçükken belli başlı bir öğrenim görme fırsatı bulamadı. Dokuz yaşında Voronej ilçe okuluna verildiyse de, babasının ticaret işlerinde yardımcı olması gerekçesiyle, kısa bir süre sonra oradan alındı. Bundan sonra şairin tüm yaşamı tamamen paragöz babasının ‘ma rifetli’ ellerince yönlendirildi. Bilime gösterdiği ilgi babası tarafından gaddarca engellendiği için sürekli gizli gizli okumak zorunda kaldı. 16 yaşındayken, herkesin gözünden uzak, kitap sayfalarında gördüğü şairlere öykünerek şiirler yazmaya başladı. Zamanla Voronej’de papaz okulu öğrencilerinden A. Serebryanski’yle yakın dostluk kurdu. Çok geniş bir kültüre ve çeşitli yeteneklere sahip olan ve etrafında edebiyat heveslisi birçok kişiyi toplamayı başaran bu genç, onunla yakından ilgilendi. Bu dostluk Koltsov için, şiirdeki estetik değerleri daha çabuk kavraması açısından, çok yararlı oldu.

Şair 1830’da Stankeviç ve onun aracılığıyla da Belinski’yle tanışma olanağı buldu. Bu tanışmalar onun için tüm edebiyat kaderini yönlendirecek denli etkili ve yararlı oldu. Nitekim kısa bir zaman sonra onların yardımıyla Listok (Yapracık) dergisinde ve Literaturnoy gazete (Edebiyat Gazetesi)’sinde ilk birkaç şiiri dünya yüzü gördü. 1835’te ise Stankeviç’in parasal desteğiyle ilk şiir kitabı yayımlandı.

1836’da babasının işleriyle ilgili olarak Moskova ya da Petersburg’a uzun süreliğine gittiğinde Belinski’nin evine konuk oldu, hem onun yardımıyla yaşam denen mucizeyi anlamaya, hem de önündeki sanat ufkunu genişletmeye çalıştı.

Puşkin’le tanışması da bu yıllara rastladı. Kendisine büyük bir sıcaklıkla yaklaşan Puşkin, ondaki sanat özgünlüğünü hemen sezdi ve onun en güzel şiirlerinden biri olan “Urojay” (Hasat)’ı çıkarmakta olduğu Sovremennik (Çağdaş) dergisinde alelacele yayımladı. Koltsov, Petersburg’da ise Vyazemski, Jukovski, V. Odoevski vb. şairlerle tanıştı.

Bu kısa süre içinde o, yaratıcılık çizgisinde büyük bir mesafe katetti. Öyle ki Oteçestvennıyh zapiskah (Memleket Notları), Sovremennik (Çağdaş), Literaturnoy gazeta (Edebiyat gazetesi) sayfaları onun düşüncelerine, Çelavek (İnsan), Velikoe slova (Ulu Söz), Molitva (Dua) vb. ise “Tırpancı”, “Çiçek”, “Şarkı” ve daha nice şiirlerine yer vermeye başladı. Şair, halk edebiyatını derinlemesine araştırmaya ve bulduğu tüm yeni türküleri toplamaya koyuldu. Ayrıca Rus Atasözleri ve Deyişleri başlıklı bir de derleme hazırladı.

Koltsov’un yaşamındaki son yıllar zorluk ve tersliklerle dolu geçti. O, hiç ayrılmaksızın, Voronej’de, üstelik de ilişkileri oldukça gergin bir aile ortamında direnmeye çalıştı. Ne ki tutcu esnaf yaşamı boyunduruğundan bir türlü kurtulamadı. Yakalandığı verem hastalığı onu yavaş yavaş eritti ve 29 Ekim 1942’de henüz 33 yaşındayken, bu dünyadan alıp götürdü. Mezarı Voronej’dedir.

РАЗУВЕРЕНИЕ

 
Да! жизнь не то, что говорили
Мои мне книги и мечты;
Ее недаром заклеймили
Печатью зла и суеты.
Сначала искренно встречая
И утро дня благословляя,
Я в мире все благословлял…
Дитя! я ласки расточал,
Я простирал мои объятья
Ко всем с любовию, как братьям!
Пришла пора, узнал и я
Совсем не то, что прежде снилось,
Чем сердце юное пленилось,
О чем так сладко думал я…
Узнал родных, к родству холодных;
В друзьях – предателей притворных;
В толпах людей – толпы невежд;
Обманчивость земных надежд;
В обетах – лживые обманы;
В невинном взгляде – льстивый взор;
В умах возвышенных – туманы,
Надутой глупости позор…
Бог с ними! Я страну земную
С упреком тайным разлюбил;
Душой постигнул жизнь другую,
В ту жизнь мечты переселил
И странствую без дальних нужд,
Земли жилец, земнова чужд.
 

1829

DÜŞ KIRIKLIĞI

 
Yaşam için bildiklerim nelerse,
Hepsi boşmuş – kitap ve düş ürünü;
Durduk yere yememiş o, meğerse,
Kötülükle saçmalığın mührünü.
İçtenlikle karşılardım önceden
Her sabah güneşin doğuşunu ben,
Dünyada her şeye açmıştım kucak
Bir çocuktum çünkü, saf bir yavrucak!
Herkese uzanmış açıktı elim –
Herkesle kardeştim, her şeye vurgun!
Çok kısa zamanda fakat fark ettim
Yanılsama olduğunu çoğunun:
Her şey kuruntuymuş, tatlı bir oyun –
O tertemiz aşkım, o cesaretim…
Anladım, akrabam soyum değilmiş,
Anladım dostum da hain biriymiş,
Sürüymüş sevdiğim insan yığını,
Umutsa, dünyanın şirin yalanı,
Temiz palavraymış sunulan adak
En masum bakışta bir hile varmış,
Bilgelik yoksunu başları ancak
Aptallık simgesi bir gurur sarmış.
Tanrı yardımıyla yaşam seyrinde
Reddettim hükmünü çirkinliklerin.
Ve ruhum başka bir dünya içinde
Hülyalarım kadar renkli ve zengin.
Ben ki tuhaf gezgin, ben – büyük kaçak,
Kendi dünyamdayım, dünyadan uzak.
 

1829

СОЛОВЕЙ

Подражание Пушкину

 
Пленившись розой, соловей
И день и ночь поет над ней;
Но роза молча песням внемлет,
Невинный сон ее объемлет…
На лире так певец иной
Поет для девы молодой;
Он страстью пламенной сгорает,
А дева милая не знает -
Кому поет он? отчего
Печальны песни так его?..
 

1831

НЕ ШУМИ ТЫ, РОЖЬ

 
Не шуми ты, рожь,
Спелым колосом!
Ты не пой, косарь,
Про широку степь!
 
 
Мне не для чего
Собирать добро,
Мне не для чего
Богатеть теперь!
 
 
Прочил молодец,
Прочил доброе,
Не своей душе -
Душе-девице.
 

BÜLBÜL

Puşkin’e nazire

 
Bülbül sevdalandı nazlı bir güle,
Aşk dilendi gece gündüz türküyle;
Ne ki gülü sarmadı bu eğlence
Masum bir rüyaya daldı sessizce…
Bazen bir şarkıcı basıp lirine
Diller döker körpe sevgilisine;
O yansa da kösnül duygular ile
Genç kızın gerçi yok haberi bile
Kimin için söylenir bu türküler?
Nedendir onlarda bu derin keder?
 

1831

HIŞIRDAMA SEN…

 
Hışırdama sen,
Bozkır çavdarı!
Türküler yakma,
Tırpancı dayı!
 
 
Ne gerek bana
Fazla bereket,
Ne gerek bana
Geciken servet!
 
 
Sildim o genci,
Servetini de –
Kendimden önce
Yârin kalbinde.
 
 
Сладко было мне
Глядеть в очи ей,
В очи, полные
Полюбовных дум!
 
 
И те ясные
Очи стухнули,
Спит могильным сном
Красна девица!
 
 
Тяжелей горы,
Темней полночи
Легла на сердце
Дума черная!
 

1834

ЦВЕТОК

 
Природы милое творенье,
Цветок, долины украшенье,
На миг взлелеянный весной,
Безвестен ты в степи глухой!
 
 
Скажи: зачем же так алеешь,
Росой заискрясь, пламенеешь,
И дышишь чем-то, как живым,
Благоуханным и святым?
 
 
Ты для кого в степи широкой,
Ты для кого от сел далеко?
Не для крылатых ли друзей,
Поющих в воздухе степей?
 
 
Oysa ne hoştu
Yârin gözleri,
Derin bir aşkla
Süzerken beni!
 
 
O hoş gözlerin
Güzel sahibi,
Sanki mezarda
Uyuyor şimdi!
 
 
Dağ kadar ağır,
Geceden siyah,
Bir fikir çöktü
Yüreğime ah!
 

1834

ÇİÇEK

 
Ey, doğanın tansığı, sen,
Vadileri bezekleyen,
Ne hoş açtın bu bahar da
Gözden uzak bozkırlarda.
 
 
Neden al al yanar özün
Çiyle mi yıkandı yüzün?
O hoş kokun püfür püfür
Sanki kutsiyet üfürür.
 
 
Köyden, köylülerden ayrı
Güzelliğin gizli kaldı.
Ama sana seher seher
Tüm kuşlar nağmeler döker.
 
 
Для них ли, в роскоши, семьями,
Румяной ягодой, цветами
И обаяньем для души
Вы, травы, зреете в тиши?
 
 
О, пой, косарь! зови певицу,
Подругу, красную девицу,
Пока еще, шумя косой,
Не тронул ты травы степной!
 

1836