Kitabı oku: «Türkiye'de Kırgız Araştırmaları», sayfa 5
Жарыяланган изилдѳѳлѳрдѳн белгилүү болгондой эле, бул библиографиялык изилдөөлөр негизинен кыргыз эпостору, айрыкча «Манас» эпосу жөнүндө болгон. Жогоруда сөз болгон библиографиялардын арасында кыргыз тили боюнча изилдөөлөр көрсөтүлгөнү менен169 түздөн-түз кыргыз тили боюнча даярдалган библиографиялык изилдөөлөрдү жолуктура албадык. Бул изилдөөнүн негизги максаты Түркияда кыргыз тили боюнча библиографиялык эмгек даярдоо болуп саналат. Түркияда жакшы изилденген багыттардын бири катары кыргыз тили боюнча жазылган көптөгөн китептер, макалалар жана дипломдук иштер бар. Мунун баарын бир макалада көрсөтүү мүмкүн болбогондуктан бул жерде библиографиялар магистрдык жана доктордук диссертациялар менен чектелди. Түздөн-түз тил изилдөөлөрүнө багытталган диссертациялар менен биргеликте тилдик изилдөөлөр жүргүзүлгөн эпос, роман, поэма, поэзия ж.б. ар түрдүү адабий тексттер боюнча диссертациялар да кошулду. Ошондой эле бир топто, же башка топтордогу түрк тилдери менен салыштырмалуу түрдө изилденген диссертациялар да камтылды.
Библиография үч бөлүмдөн турат. Биринчи бөлүм 1990-жылга чейинки мезгилде кыргыз тили жана адабияты багытында аткарылган эмгектердин изилденгендиги тууралуу алгы сөздөн турат. Диссертациялардын толук аттары жайгашкан экинчи бөлүм эки майда бѳлүмгө бөлүнүп, биринчи бөлүмдө доктордук диссертациялар, экинчи бөлүмдө магистрдик диссертациялар жайгаштырылды. Доктордук жана магистрдик диссертациялар «Түздөн-түз тилге багытталгандар» жана «Адабий тексттердин негизинде грамматикалык изилдөөлөр» деген темада эки топко бөлүнүп көрсөтүлдү. Үчүнчү корутунду сөз бөлүмүндө болсо алынган жыйынтыктар көрсөтүлдү. Диссертацияларды аныктоо учурунда бир гана темасынын аталышына каралбастан, бардык диссертациялар мазмуну жагынан изилденип, эгерде мазмунунда грамматикалык изилдөөлөр камтылган болсо гана библиографияда көрсөтүлдү. Бул жагынан алып караганда кыргыз тили менен кандайдыр бир деңгээлде байланышы болгон араб тили, тарых сыяктуу кафедраларда, теология факультеттеринде корголгон диссертациялар да макалага киргизилди. Толук мазмуну болбогон диссертациялар кыскача мазмунунун негизинде текшерилип кабыл алынды. Диссертациялардын толук аталышы, аны даярдагандын аты-жөнү, анын темасы, түрү, даярдалган университеттин аты, институттун жана кафедранын аты, университеттин жайгашкан шаары, диссертациянын корголгон жылы, жетекчиси жана бети ирети менен көрсөтүлдү. Диссертациялар даярдалган кафедра кыргыз тили боюнча диссертациялардын кайсыл кафедраларда даярдалгандыгын белгилөө максатында жазылды. Бардык дипломдук иштер авторлордун фамилиясына жараша алфавиттик катар боюнча тизмектелди. Бул макала Кыргызстанда кыргыз тили боюнча изилдөө жүргүзө турган студентер жана окумуштуулар үчүн пайдалуу болот деп ишенебиз.
Библиография
1. Доктордук диссертациялар
1.1. Түздөн-түз тил жөнүндө жазылган доктордук диссертациялар
1.1.1. ALİBEKİROĞLU, Sertan, Çağdaş Türk Lehçelerinde Yardımcı Fiiller, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Elazığ, 2014, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahat Üstüner, 209 s.
1.1.2. ALİMOVA, Jyldyz, Türkiye Türkçesi Ağızları İle Kırgız Türkçesinin Söz Varlığı Açısından Karşılaştırılması, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Lehçeleri ABD, İzmir, 2011, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Gürer Gülsevin, 362 s.
1.1.3. ALKAYA, Ercan, Kuzey Grubu Türk Lehçelerinde Edatlar, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Elazığ, 2002, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet Buran, 678 s.
1.1.4. ATABEY, İbrahim, Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesinin Kelime Grupları Bakımından Karşılaştırılması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Türk Dili ABD, Ankara, 1998, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun, 283 s.
1.1.5. BALCİ, Onur, Kazak ve Kırgız Türkçelerinde Yapı ve İşlev Bakımından Fiil Çekimleri, Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Sivas, 2014, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Bilâl Yücel, 487 s.
1.1.6. BAYTOK, Aysel, Kırgız Türkçesinde Soru, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2013, Tez Danışmanı: Prof. Dr. F. Sema Barutçu Özönder, 609 s.
1.1.7. CERİTOĞLU, Murat, Kırgız Türkçesinin Şekil Bilgisi, Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Çanakkale, 1998, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Vahit Türk, 383 s.
1.1.8. FAKİRULLAHOĞLU, Muhammed Ali İsmail, Kırgız Türkçesinde Duygu Fiilleri, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, İstanbul, 2016, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Kalmamat Kulamshaev, 373 s.
1.1.9. GÜNGÖRDÜ, Erol, Kırgız, Kazak ve Karakalpak Türkçelerinde Fiil, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 1998, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Leyla Karahan, 351 s.
1.1.10. İSAKUNOVA, Gülnara, Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesinin Morfolojik Olarak Karşılaştırılması, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, İstanbul, 2003, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Musa Duman, 119 s.
1.1.11. KAMCHYBEKOVA, Kyial, Kırgız Türkçesinde Duyu Fiilleri, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ufuk Tavkul, 234 s.
1.1.12. KILIÇ, Filiz, Kırgız Türkçesinde Bilgi Kipliği: Delile Dayananların Diğer Bilgi Kiplikleriyle İlişkisi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2004, Tez Danışmanı: Prof. Dr. F. Sema Barutcu Özönder, 177 s.
1.1.13. KULAMSHAEV, Kalmamat, Kırgız Türkçesindeki Ünlü İle Başlayan Fiiller Üzerine Etimolojik Bir İnceleme, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Çetin Pekacar, Ankara, 275 s.
1.1.14. MOLDALİEVA, Nurgül, Kırgız Türkçesinin Sağlıkla İlgili Söz Varlığı, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hülya Kasapoğlu Çengel, 290 s.
1.1.15. NURMATOV, Mirlanbek, Türkiye Türkçesinden Hareketle Karakalpak, Kazak, Kırgız ve Nogay Türkçelerinde Ortak Deyimler Üzerine Yapısal ve Anlamsal Değerlendirme, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2016, Tez Danışmanı: Enstitüsü, Prof. Dr. Naciye Yıldız, 456 s.
1.1.16. OROZOBAEV, Mayrambek, Kırgızcadaki İslâm Dışı Geleneksel İnanç ve İnanışlarla İlgili Söz Varlığı, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Melek Özyetkin, 327 s.
1.1.17. ÖNER, Mustafa, Bugünkü Kıpçak Türkçesi, Tatar, Kazak ve Kırgız Şivelerinin Karşılaştırmalı Grameri, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, İzmir, 1995, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Günay Karaağaç, 236 s.
1.1.18. PEKACAR, Çetin, Pamir (Afganistan) Kırgız Türkleri Ağzı, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 1995, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun, 488 s.
1.1.19. SAĞIN, Ayşe Nur, Kırgız Türkçesi Yazı Dilinin Oluşum Süreci (19. Yüzyıl Sonu 20. Yüzyıl Başı), Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul, 2017, Danışman: Prof. Dr. Gülşen Seyhan Alışık, 1051 s.
1.1.20. ŞERİFOĞLU, Yasin, Türkiye Türkçesi İle Kırgız Türkçesindeki Mutluluk/Mutsuzluk Kavramı İle İlgili Fiil ve Deyimlerde Anlam İlişkisi, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Yeni Türk Dili Bilim Dalı, Sakarya, 2011, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Vahit Türk, 304 s.
1.1.21. TAN, Ali, Kırgız Türkçesinde Tasvir Fiilleri, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana, 2005, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın, 207 s.
1.1.22. TOLKUN, Selahittin, Kırgız Türkçesinde Mastar-Partisip ve Gerundiumlar, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Eski Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul, 1999, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Nuri Yüce, 340 s.
1.1.23. TURGUNBAEV, Caştegin, Kırgız Türkçesindeki Sıfat-Fiil Ekleri (Şekil-Anlam-İşlev ve Türkiye Türkçesi İle Karşılaştırma), Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana, 2002, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, 398 s.
1.1.24. USTA AYAZ, Nazan, Tarihî Türk Şivelerinde Ölüm Kavramının Anlambilimsel Yönden İncelenmesi, Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Samsun, 2009, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Salih Demirbilek, 276 s.
1.1.25. UYGUR, Ceyhun Vedat, Kırgız-Kazak-Karakalpak Türkçelerinde İsim, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 1994, Danışman: Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun, 771 s.
1.2. Адабий тексттердин негизинде грамматикалык талдоо жүргүзүлгөн доктордук диссертациялар
1.2.1. AKIN, Cüneyt, Hüseyin Karasayev’in “Kamus Naama” Adlı Eseri ve Çağdaş Kırgız Türkçesindeki Alıntı Kelimelerde Görülen Ses Değişmeleri, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Lehçeleri ABD, İzmir, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Gürer Gülsevin, 1076 s.
1.2.2. AŞÇI, Ufuk Deniz, W. Radloff’un “Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy” Adlı Eseri ve Eserde Geçen Kırgız ve Kazak Lehçelerine Ait Kelimelerin İncelenmesi, (4 cilt), Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi ABD, Konya, 2003, Danışman: Doç. Dr. Yakup Karasoy, 1651 s.
1.2.3. AZİMOV, İnayetulla, Kur’an’daki Deyimler, Kırgızca Karşılıkları ve Arapça Öğretiminde Kullanımı, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi ABD, Arap Dili Eğitimi Bilim Dalı, Ankara, 2012, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Musa Yıldız, 253 s.
1.2.4. ÖZDOĞAN, Aygül, Cengiz Aytmatov’un Kırgızca Hikâyelerinin Söz Dizimi, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Lehçeleri ABD, Erzurum, 2015, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Funda Kara, 975 s.
1.2.5. UZUN, Gülsine, Doğu Türkistan Kırgızlarından Derlenmiş Metinler (Gramer-Metin-İndeks), Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dünyası Araştırmaları ABD, Türk Dili ve Lehçeleri Bilim Dalı, İzmir, 2006, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Zeki Kaymaz, 1406 s.
2. Магистрдик диссертациялар
2.1. Түздөн-түз грамматикалык изилдөө жүргүзүлгөн магистрдик диссертациялар
2.1.1. ABDİEVA Rakhat, Türkçe ve Kırgızcada Eylemlerin Üye Yapısına İlişkin Bir Karşılaştırma, YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dilbilim ABD, Ankara, 2009, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Selçuk İşsever, 148 s.
2.1.2. ALPER, Serap, Kırgızca Sözlüğün Ç, E, I, İ Harfleri ve Etimolojileri, YL Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Eski Türk Dili Programı, İstanbul, 2007, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Ölmez, 381 s.
2.1.3. AVCIOĞLU, İlker, Kuzey-Batı (Kıpçak) Grubu Türk Lehçelerinde Çokluk Şekilleri, YL Tezi, Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı, Ordu, 2012, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Salim Küçük, 244 s.
2.1.4. BARLAS, Süleyman, Kırgız Türkçesinde İstem (Valenz), YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ABD, Ankara, 2015, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. İbrahim Atabey, 245 s.
2.1.5. BAYTOK, Aysel, Kırgızcadan Türkçeye Çeviri Meseleleri, YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2003, Tez Danışmanı, Doç. Dr. Gülzura Cumakunova, 352 s.
2.1.6. BOLAT, Cuma, Kırgızcada İsim-Fiil Cümleleri ve Türkiye Türkçesindeki Karşılıkları, YL Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2018, Tez Danışmanı: Doç. Dr. İ. Ahmet Aydemir, 119 s.
2.1.7. ERGASHEVA, Kanyshaı, Kırgızcada Sıfat-Fiil Yan Cümleleri, YL Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2017, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Nurettin Demir, s. 106 s.
2.1.8. GÜLER, Yasemin, Kuzeybatı Kıpçak Grubu Lehçelerinde Yer Alan Vokal Köklü Kelimelerin Sınıflandırılması, YL Tezi, Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı, Ordu, 2017, Tez Danışmanı: Prof. Dr. İsmail Doğan, 249 s.
2.1.9. GÜMÜŞ, Muhittin, Türkçe ve Kırgızca Dil Yapılarının Dil Öğretimi Amaçlı Karşılaştırması, YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dilbilim (Türkçenin Öğretimi ve Eğitimi) ABD, Ankara, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. N. Engin Uzun, 233 s.
2.1.10. KADIROVA, Nazgül, Kırgız Türkçesi İle Altay Türkçesinde Karşılaştırmalı Fiil, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2012, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hülya Kasapoğlu Çengel, 295 s.
2.1.11. KADIROVA, Nazgül, Kırgız Türkçesi İle Altay Türkçesinin Tarihsel-Karşılaştırmalı Şekil Bilgisi (İsim), YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2016, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Gülzura Cumakun, 324 s.
2.1.12. KAHRAMAN, Rabia, Kırgız Türkçesinde Kadın Konulu Atasözleri, YL Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Zonguldak, 2017, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Gül Banu Duman, 214 s.
2.1.13. KANZHARBEK Kyzy, Gulkaiyr, Çağdaş Türk Lehçelerinde Ölüm Kavramı, YL Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, İstanbul, 2018, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Vahit Türk, 146 s.
2.1.14. KILIÇ, Filiz, Aral-Hazar Grubu Kıpçak Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Ses Bilgisi, YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 1997, Tez Danışmanı: Doç Dr. Sema Barutcu Özönder, 322 s.
2.1.15. KIRGIZ, Ayşe Nur, Van Ulupamir Kırgız Ağzı Üzerine Derleme Çalışması (İnceleme-Metin-Sözlük), YL Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul, 2009, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Gülşen Seyhan Alışık, 813 s.
2.1.16. KOCATÜRK, Emine Damla, Kırgız Türkçesiyle Kutadgu Bilig: Kuttuu Bilim (Metin-Aktarma-Kavram Alanı), YL Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Denizli, 2014, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ceyhun Vedat Uygur, 527 s.
2.1.17. KULAMSHAEV, Kalmamat, Kırgız Türkçesinde Çekim Edatları, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2001, Danışman: Doç. Dr. Çetin Pekacar, 241 s.
2.1.18. KUNDUZOV, Erkinbek, Kırgızcadaki Arapça Kelimeler ve Bunların Arapça Öğrenimindeki Yeri, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Arap Dili Eğitimi ABD, Ankara, 2006, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Emrullah İşler, 106 s.
2.1.19. KUTUCU, Eda, Karabük İli ve Isık Göl Bölgesinin Yerleşim Yeri Adları Üzerine İncelemeler, YL Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Yeni Türk Dili Bilim Dalı, Karabük, 2018, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Cıldız İsmailova, 171 s.
2.1.20. MESKHİDZE, Maia, Türkiye ve Kırgız Türkçelerinde Renk İsimleri İçeren Deyimler, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2006, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Çetin Pekacar, 239 s.
2.1.21. MOHAMED AHMED ELTAMİMİ ELSHERBİNİ, Fatma, Kırgız Türkçesindeki Arapça Alıntı Kelimeler Üzerine-Fonetik ve Semantik İnceleme, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2016, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hülya Kasapoğlu Çengel, 269 s.
2.1.22. MOLDALİEVA, Nurgül, Köktürkçeden Kırgız ve Türkiye Türkçesine Fiiller: Ses ve Anlam Bilgisi Bakımından Bir Karşılaştırma, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2002, Tez Danışmanı: Doç. Dr. M. Fatih Kirişçioğlu, 251 s.
2.1.23. NASİROVA, Azada, Kırgızcadaki Farsça Alıntı Kelimeler: Ses Bilgisi İncelemesi, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2012, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Habibe Yazıcı Ersoy, 163 s.
2.1.24. NURMATOV, Mirlanbek, Kırgız Türkçesindeki Deyimler: (Aktarma-İnceleme), YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2008, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Naciye Yıldız, 734 s.
2.1.25. OROZOBAYEV, Mayrambek, Eski Türkçe ve Kırgızca’daki Yapım Ekleri, YL Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2004, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Emine Yılmaz, 249 s.
2.1.26. OSPANOVA, Gülmira, Kazak ve Kırgız Türkçelerinde Fiil, YL Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Kayseri, 1999, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Metin Karaörs, 241 s.
2.1.27. ÖZEREN, Mehmet, Kırgız Türkçesi’nde Ünsüzler ve Ünsüz Olayları, YL Tezi,Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Elazığ, 2008, Prof. Dr. Ahmet Buran, 324 s.
2.1.28. ÖZLEM, Yaşar, Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Yalancı Eş Değerler, YL Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Muğla, 2013, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Gülsine Uzun, 168 s.
2.1.29. RYSPAKOVA, Merim, Codex Cumanicus İle Kırgız Türkçesi Arasında Bir Karşılaştırma Denemesi: -Ses Bilgisi-, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2007, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hülya Kasapoğlu Çengel, 268 s.
2.1.30. SUBAŞI, Özüm, Codex Cumanicus İle Kırgız Türkçesinin Söz Varlığı Bakımından Karşılaştırılması, YL Tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Niğde, 2012, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Akartürk Karahan, 178 s.
2.1.31. SÜLEYMANOVA, Aida, Kırgız Türkçesi İle Türkiye Türkçesinin Karşılaştırmalı Sözdizimi, YL Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dilbilim ABD, İstanbul, 2002, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Hayati Develi, 88 s.
2.1.32. ŞERİMBEKOV, Nurlan, Kıpçak Türkçesi ve Kırgız Türkçesi Arasında Bir Karşılaştırma Denemesi; YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2009, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun, 563 s.
2.1.33. TEMİRALİEVA, Gülayım, Kırgız Türkçesinde Bağlama Edatları, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2001, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hülya Kasapoğlu Çengel, 171 s.
2.1.34. TOZAK, Abide, Kırgızca Sözlüğün C-D Harfleri ve Etimolojileri, YL Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, İstanbul, 2007, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Ölmez, 424 s.
2.1.35. TUNSUNOVA, Aigul, Kırgızca ve Türkçede “Göz” İle İlgili Deyimler ve Çağrışım Alanlarının Karşılaştırılması, YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dilive Edebiyatı ABD, Ankara, 2007, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Halil İbrahim Usta, 112 s.
2.1.36. YALIN, Yasemin, Kırgız Türkçesi İle Türkiye Türkçesi Arasındaki Kelime Eş Değerliği, YL Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi ABD, Samsun, 2011, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Aydın, 129 s.
2.1.37. YILDIRIM, Özlem, Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerindeki Arapça-Farsça Kelimelerin Ses Değişimleri (Türkiye Türkçesi İle Karşılaştırılması), YL Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Kars, 2008, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Nesrin Güllüdağ, 208 s.
2.1.38. YİNER, Züleyha, Kırgızcanın Biçimbilimsel Çözümlemesi ve Kırgızca-Türkçe Biçimbilimsel Makina Çevirisi Sistemi, YL Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği ABD, İstanbul, 2016, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Atakan Kurt, 108 s.
2.2 Адабий тексттердин негизинде грамматикалык талдоо жүргүзүлгөн магистрдик диссертациялар
2.2.1. ABİDİNOVA KARACAN, Çınar, Bekmırza Rahman Uulu’nun “Ministrdin Kızının Mahabatı” Romanında Birleşik Fiiller, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ABD, Ankara, 2011, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ferhat Tamir, 402 s.
2.2.2. ALTINIŞIK, Yasemin, Kırgız Türkçesinden Yapılan Edebî Çevirilerde Kültürel Ögelerin Aktarımı -Sınğan Kılıç Romanı Örneğinde, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2010, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Çetin Pekacar, 187 s.
2.2.3. ATEŞ, Mehmet, Kırgız Kahramanlık Destanlarından Kurmanbek, YL Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Van, 2000, 2 cilt, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Süleyman Kayıpov, Yrd. Doç. Veysi Sevinçli,1100 s.
2.2.4. BABATAEV, Abdiraşit, SSCB Dönemi Kırgızistan’da Orta Öğretim Ders Kitaplarında Yer Alan Dinî Terimlerin Değerlendirilmesi, YL Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri ABD, Din Felsefesi Bilim Dalı, Ankara, 2003, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Recep Kılıç, 111 s.
2.2.5. BOLAT, Cuma, Asanbek Stamov’un Cortuul Romanı Üzerine Dil İncelemesi (Çeviri Yazı, Aktarma, Şekil Bilgisi İncelemesi), YL Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrasya Çalışmaları ABD, Orta Asya Bilim Dalı, Kayseri, 2014, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hacı İbrahim Delice, 746 s.
2.2.6. CEBECİ, Cem, Asanbek Stamov’un Çüy Bayanı Hikâyesi Üzerine Bir Dil İncelemesi (Aktarma-İnceleme-Dizin), YL Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Muğla, 2018, Tez Danışmanı: Dr. Öğretim Üyesi Gülsine Uzun, 845 s.
2.2.7. ÇAKIR, Can, Cetim (Povest): Gramer, Tercüme, İndeks, YL Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, İstanbul, 1994, Danışman: Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali, 312 s.
2.2.8. ÇATAL, Oğuz Alparslan, Arslan Koyçiyev’in “Mismildirik” Adlı Romanının Türkiye Türkçesine Aktarımı ve Romanda Geçen Eskicil (Arhaizm) ve Tarihî (İstorizm) Kelimelerin İncelenmesi, YL Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Muğla, 2018, Tez Danışmanı: Dr. Öğretim Üyesi Gülsine Uzun, 350 s.
2.2.9. ÇELEBİ, Fatma, Eşimkul Menen Zuura Destanı, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2005, Tez Danışmanı: M. Fatih Kirişçioğlu, 362 s.
2.2.10. DEMİR, Çiğdem, Kasım Tınıstanov’un Oquu Kitebi (MetinAktarma-İnceleme), YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ABD, Ankara, 2016, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ferhat Tamir, 343 s.
2.2.11. DEMİRCİ, Metin, Tölögön Kasımbekov’un Cetim Hikâyesi Esasında Kırgız Türkçesinde Zarf, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2005, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Güzin Tural, 350 s.
2.2.12. DİUSHENKULOVA, Ainura, Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu Madonna” Romanının Türkçeden Kırgızcaya Aktarılması ve Karşılaşılan Problemler, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Ankara, 2018, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Yakup Karasoy, 248 s.
2.2.13. ERCİK, Cesim, Tölögön Kasımbekov’un Sıngan Kılıç Romanı Esasında Kırgız Türkçesinde İsim, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2005, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Çetin Pekacar, 170 s.
2.2.14. EREN, Derya, Adam Bolgum Kelet Hikâyesindeki Fiil Çekimleri ve Bunların Türkiye Türkçesindeki Karşılıkları, YL tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, Ankara, 2003, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ekrem Arıkoğlu, 317 s.
2.2.15. ETİLER, Serkan, Kırgız Yazarı Tölögön Kasımbekov’un “Sıngan Kılıç” Romanındaki Fiillerin Durum Ekli Tamlayıcıları, YL Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, İstanbul, 2014, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Kalmamat Kulamshaev, 639 s.
2.2.16. İLİÇ, Yelda, Kırgız Halk Destanı Er Töştük, Gramer-Metin-ÇeviriDizin, YL Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Eski Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul, 2002, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Özcan Tabaklar, 165 s.
2.2.17. KARABULUT, Vildan, Tügölbay Sıdıkbekov’dan Seçme Metinler Üzerinde Köken Bilgisi Çalışması, YL Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Samsun, 2006, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Turgut Karacan, 187 s.
2.2.18. KARAYANIK, Sadullah, Kırgız El Comoktoru (Kırgız Halk Masalları) Metni Esasında Kırgızca Fiil, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2001, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Güzin Tural, 432 s.
2.2.19. KAVAS, Merve, Kazat Akmattegin’in “Kündü Aylanğan Cıldar” Romanında Geçen Zarf-Fiiller ve Türkiye Türkçesindeki Karşılıkları, YL Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, İstanbul, 2012, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Kalmamat Kulamshaev, 387 s.
2.2.20. KEMEL KYZY, Ainura, Manas Destanı’nda Geçen Bitki Adları, YL Tezi, Ardahan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ardahan, 2017, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Abdullah Elcan, 74 s.
2.2.21. KOMATSU, Hanako, Cengiz Aytmatov’un “Samançının Colu” Romanında Fiiller, YL Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2002, Tez Danışmanı: Doç. Dr. M. Fatih Kirişçioğlu, 431 s.
2.2.22. MAMBETALİEVA, Nagima, Manas Destanı: İlk 1160 Dize (Şekil Bilgisi ve İndeks), YL Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Erzurum, 2015, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Süleyman Efendioğlu, 188 s.
2.2.23. ÖZÇOBAN, Şule, Tölögön Kasımbekov’un “Cetilgen Kurak” Adlı Eserinin Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Eserin Söz Varlığı Üzerinde İncelemeler, YL Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ankara, 2011, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Kutalmış, 600 s.
2.2.24. ÖZGAN, Timur, Göktürkçe Metinlerdeki Sözcüklerle Kazak ve Kırgız Türk Lehçelerindeki Sözcüklerin Karşılaştırılması (Dil ve Anlam Özellikleri Bakımından), YL Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Yeni Türk Dili Bilim Dalı, Kayseri, 2009, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Metin Akar, 139 s.
2.2.25. SUİUNBEK KYZY, Elnura, Keñeş Cusupov’un “Manas” Romanının Türkiye Türkçesi Çevirisinde Deyimlerin Kullanımı, YL Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Bursa, 2018, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Kerime Üstünova, 274 s.
2.2.26. ŞAKAR, Bünyamin, Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde Geçen Boy ve Yer Adlarının Dil ve Kültür Açısından İncelenmesi, YL Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Karabük, 2017, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr.Enver Kapağan, 232 s.
2.2.27. ŞEKER, İclal, Aalı Tokombayev’in Kanduu Cıldar Adlı Manzumesinde Edatlar, YL Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Gaziantep, 2014, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Murat Ceritoğlu, 693 s.
2.2.28. ŞERİFOĞLU, Yasin, Manas’ın Semetey Kolunda (İsa Cumabek Uulu Varyantı) Çekimli Fiiller, YL Tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Niğde, 2003, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Hikmet Koraş, 288 s.
2.2.29. TAN, Ali, Moldo Kılıç’ın Kazaldarı (Ses Bilgisi ve Şekil Bilgisi İncelemesi-Metin ve Çeviri), YL Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana, 1998, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ş. Halûk Akalın, 253 s.
2.2.30. TAPTAP, Cansu, Turar Kocomberdiyev’in “Kölçüktögü Ay” Adlı Eserindeki Şiirlerin Dil ve Üslup Bakımından İncelenmesi (İnceleme-Dizin-Metin-Aktarma), YL Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Zonguldak, 2017, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Gül Banu Duman, 385 s.
2.2.31. TOKTOSUNOV, Azamat, Çeşitli Konulardaki Kırgızca Koşuklar (Çeviri-Metin-Türkiye Türkçesine Aktarım-Dil İncelemesi-Sözlük), YL Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Eski Türk Dili Programı, İstanbul, 2012, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Tanju Seyhan, 422 s.
2.2.32. TURDUBAI KYZY, Nadira, Dȋvȃnu Lugȃti’t-Türk’teki Coğrafȋ Terimlerin Tarihî ve Çağdaş Türk Lehçeleriyle Fonetik ve Semantik Açıdan Karşılaştırması, YL Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Lehçeleri ABD, İzmir, 2017, Tez Danışmanı: Doç. Dr. İbrahim Şahin, 150 s.
2.2.33. TURGUNBAEV, Caştegin, Er Töştük Destanında Bildirme Kipleri Çekimleri, YL Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana, 1996, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın,164 s.
2.2.34. YAKAR, Fatih, Abziy Kıdırov’un Seçme Şiirlerinin Dil ve Üslup Bakımından İncelemesi (Metin-Aktarma-Eser İncelemesi), YL Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Zonguldak, 2018, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Gül Banu Duman, 523s.
2.2.35. YALÇIN, Belgin, Canış-Bayış Destanı Metin-Aktarım-İnceleme, YL Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dilive Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul, 1999, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali, 192 s.
2.2.36. YILDIZ, Ahmet, Bir Kırgız Hikâyesi: Tüştük Kızı (Metin-Çeviriİnceleme-Sözlük), YL Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları ABD, İstanbul, 2012, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Kalmamat Kulamshaev, 409 s.
