Kitabı oku: ««ЗАМАН-АЙ»», sayfa 4

 
Бұл ғана ма?
Болады əлі қызық.
Кім деп оны сен ертең айта аласың:
Өңі – қазақ,
Тілі – орыс,
Қаны –бұзық?!
 
 
Араласқым келмейді көп дауыңа.
Арынды өмір,
Қиындау тоқтауыңа.
Ол баланың құқы бар не істесе де:
Сені жəне əкесін соттауына!
 
 
Боратады тағдырдың желі құмды.
Ақтай қояр мұндайда Елі кімді?!
Жаратқан да,
Жұртың да,
Келешек те
Бұза алмайды ешқашан ол үкімді!
 
 
Сен, білемін, жабасың жастығыңа.
Жаратқанның,
Жазмыштың қастығына.
Дұрыстық, бар сөзіңде…
Сені алдаған
Əкесінде, əрине, басты кінə!
 
 
Шошытпайық заңыңа шорқақ елді,
Жолбарыс ұл дей алман жорта келді.
Екеуіңді білмейді жетім сорлы,
Перзент ортақ,
Үкім де ортақ енді!
 
 
Ауа бар ма жайлаудың ауасындай!
Дауа бар ма туған жер дауасындай?!
Кім болады ол ертең,
Кім болады,
Білмеген соң даласын… анасындай?!
 
 
Омырауын ұқыпты түймелесін.
Түймелесін,
Саз-балшық илемесін.
Кім болады ол бірақ та
Атасы мен
Ақ əжесі бетінен сүймегесін?!
 
 
Бала кездің бақытын бермегесін,
Шайқалмасын өскенде жер – кемесі!
Кім болады ол
Боздаған бота менен
Кісінеген құлынды көрмегесін?!
 
 
Таң атады,
Түседі күнде бесін.
Тісін қайрап шыдасын!
Үндемесін!
Кім болады дегенмен,
Кім болады,
Махаббатын ананың білмегесін?!
 
 
Жанашыр аз…
Білмейміз кінəміз не?!
Жалғызсырап жылаймыз құла күзде.
Қазақстан – ол да бір жетім бала,
Өгей шеше – Ресей мына бізге!
 
 
Кім естиді бұл сөзді,
Зарды мына?
Кім кінəлі заманның тарлығына?!
Сұрақтар көп қоятын,
Сауалдар көп…
Жауап қайда осының барлығына?!
 

Жанталас жəне Желтоқсан

 
Жаратқанның осы ма теңгермегі!
Жастай солды жайсаңдар,
Көгермеді.
Не көрмеді баяғы бабам менің.
Ұрпағы оның бүгінде не көрмеді?!
 
 
Айырбастап бөбекке жарты нанды,
Өте шықты бір жылдар арты қанды.
Ұлы қазан əкелген жақсылықты
Кіші қазан түк қоймай тартып алды.
 
 
Талайларға жабылып жала, көкем,
Болды оларға Магадан жаңа мекен.
Труменнің тастаған бомбасынан
Пулеметі аштықтың жаман екен!
 
 
Өткен-кеткен, бауырым, байқа өмірді:
Жаңа жағдай барлығын қайта құрды,
Аман қалған аштықтан аз қазақты
Тағы қырдық… мадақтап Байқоңырды.
 
 
Арал жақтың тұрғыны əрі өспеді.
Өлім, өлім…
Амалсыз бəрі өстеді.
Тағдырынан түңілген қасіретті ел
Бесігімен көмеді нəрестені!
 
 
Бəрін сезіп үлгерген қамалдарда
Қандай кінə тағамыз даналарға?!
Сəбилерді əлдилеп ұйықтататын
Бесік жырын ұмытты аналар да!
 
 
Тапталды гүл,
Тапталар көде ме еді?!
Жанұшырдық,
Жаратқан жебемеді.
Жетімдерге қол берген жаңа заман
Не істемеді соңынан?
Не демеді?
 
 
Аяқ асты аурудың асқынбағы,
Таусылады төзімі тастың-дағы!
Жер сенікі,
Əйтсе де сенікі емес
Үстіндегі,
Сол жердін, астындағы!
 
 
Керек еді желбау мен басқұр кімге?!
Кейбіреулер сияқты қасқыр мүлде.
Қара жердің құйқасын тілген соқа
Жыртып өтті қыртысын дəстүрдің де!
 
 
Тағдырына ызалы,
Аса кекті
Іздегендей сақ пенен массагетті,
Жыртып берді даланы,
Жыртқан кезде
Ата-баба қорымы қоса кетті!
 
 
Өзен түгіл,
Тамшы су тапшы мұнда,
Шаруасы жоқ ал сонда хатшының да…
Миллиард па? –
Бересің миллиардты,
Қалмаса да қамбаң мен қапшығыңда!
 
 
Иланбай гөр дүние жалғанына!
Тағдырдың бұл басыңа салғаны ма?!
Бəрін, бəрін бересің орталыққа,
Шүкір, дейсің, ал өзің қалғанына!
 
 
Солай шешіп шаруаны шашпа бастық,
Солақайлау қылығы шаштан асты…
Жазираға сыймаған
Желдей жүйрік
Жылқымыздың орынын шошқа басты!
 
 
Тұрғызасың бір белгі өлгендерге,
Өлгендерге –
Бəріне көнгендерге
Сойылған мал – садаға! – көршілерге,
Салынған үй – алдымен келгендерге!
 
 
Кіршең көңіл осыдан сіркелейді,
Шопан үйін – үй емес – күрке дейді.
Елге оралса – жастарға қызмет жоқ,
Астанада жұмыс бар,
Тіркемейді.
 
 
Ауылда да,
Тас бауыр тасқалада
Бір бақыты адамның – баспана да!
Құжыра жоқ үйленбек болса жігіт,
Қыздарымыз қартайды астанада!
 
 
Əжуалап жалқауды,
Еріншекті,
Ата-анасы далада егін септі.
Азаматы қалада қаңғып жүрді,
Босағасын паналап келімсектің!
 
 
Əттең, шіркін!
Мұны ешкім елемеді.
Қашан оның ақысы төленеді?!
Коммунизм орнатпақ болған мықты
Не үйретпеді біздерге?
Не демеді?
 
 
Аман-есен шыққанмен тозақтан да,
Алынбады бойдағы азап таңба.
Қазақ болып жазылсаң жазыла ғой,
Жазыла ғой,
Алайда қазақ болма!
 
 
Зенбірегі заманның тағы атылды:
Шығарды жұрт бір-бірін бағатынды.
Жылдан жылға азайды,
Жылдан жылға Мектеп біздің – бесігі ана тілдің!
 
 
Халық мұқтаж, əрине, сүйенерге,