Kitabı oku: «La Vall d'Uixó en el temps de la lloctinència de l'infant Martí», sayfa 10

38.

1380, juny 19. Barcelona.

El rei Pere el Cerimoniós, amb el present document relatiu al lliurament de la possessió d’Uixó i de la Serra d’Eslida, reconeix el deute de 34.500 florins d’or d’Aragó contret pel seu fill l’infant Martí amb Pere Pasqual i Arnau Esquerit, canviadors de Barcelona. Atès l’objectiu d’armar i finançar tres galeres per enviar als regnes de Sardenya i Sicília, el rei es constitueix en fiança de l’infant i principal garantia per als creditors del deute, conjuntament amb Ramon de Vilanova, camarlenc de la casa del rei, Berenguer de Cruïlles i Jordi Joan, camarlenc i dispenser respectivament de la cort de l’infant. Tot prometent que dita quantitat seria tornada per Pere Desvall, tresorer reial, en la taula de canvis de Barcelona o dins de les estances on s’hostatjassen, en un termini màxim de sis mesos. S’estableix com a fiança de l’empenyorament la Vall d’Uixó i la Serra d’Eslida, en el Regne de València, a favor dels dits Pere Pasqual i Arnau Esquerit. Amb el present document debitori queda constància que s’entregaria als dits banquers barcelonins la Vall d’Uixó i la Serra d’Eslida amb totes les seguretats jurídiques i se’ls confirmaria com a senyors d’aquelles terres. Els notaris designats com a procuradors reials, Martí Boïl i Pere Desprats, de la ciutat de València, donaran fe de la presa de possessió i del fet que els habitants dels territoris presten als dits banquers jurament de fidelitat. La possessió de la vall i serra serà en franc alou, i els dits banquers podran exercir-ne el ple domini, inclosa la jurisdicció, i fins i tot empenyorar o vendre aquelles senyories a qualsevol altra persona per qualsevol preu.

Testimonis: Eximèn Peres d’Arenós, cavaller i camarlenc; Francesc Palau, escrivà de ració del dit infant, i Llorenç Terrats, tresorer reial.

ACA, Reial Cancelleria, Registres, núm. 2069, ff. 85r-88r.

Procuracio ad tradendam possessionem Vallis d’Uxo et Serre d’Eslida, in regno Valencie. ⁸⁰

In Dei nomine. Pateat universis quod nos infans etc. Attendentes quod nos precibus et amore dicti domini regis quibus velut obediens et liberalis filius an<n>uimus gratanter, constituimus nos⁸¹ fideiussorem ac principalem debitorem et solutorem una tamen <cum> Raymundo de Villanova, dicti domini regis camerlengo, et nobili Berengario de Crudillis, camerlengo nostro, militibus, et Georgio Iohannis, nostro expensore, ac in solidum in quodam debito triginta .IIII^or. milium quingentorum florenorum auri de Aragonia computatorum, ad racionem undecim solidorum Barchinonensium pro quolibet floreno secundum quod hodie valent et currunt comuniter, quos dictus dominus rex cum instrumento acto die presenti in posse subscripti notarii confessus fuit et recognovit debere Petro Paschalis et Arnaldo Esquerich, campsoribus Barchinone, qui ad instanciam et preces ipsius domini regis ditam seu ditas pro eo inde fecerunt seu facturi sunt ad sex menses primo venturos in eorum tabula cambii Petro de Vallo, tesaurario suo, \pro/ expedicione trium galearum quas festinate armari et parari facit. Idem dominus rex pro mittendo eas ad Regna Sardorum et Sicilie pro quibusdam arduis negocis magnum quippe profectum et honorem suum et eius regnorum et terrarum concernentibus et pro aliis etiam suis necessitatibus satis magnis quasque dictis campsoribus et suis solvere promisit in fine dictorum sex mensium intus civitate Barchinone, in eorum tabula cambii vel intus hospicium habitacionis eorum seu⁸² alterius ipsorum et suorum, salve et quiete suis propris sumptibus et absque mora et dilacione quacumque et sine dampno, gravamine et missione dictorum campsorum et suorum, simul cum omnibus mogubellis, usuris, baratis, missionibus, salariis et interesse que hinc ad dictum terminum dari et solvi habebunt pro habendis dictis triginta quatuor milibus quingentis florenis et que etiam fient, prestabuntur et solventur occasione dicti debiti ultra predictum terminum nisi in eodem termino dictis campsoribus fuerit in premissis plenarie satisfactum. Attendentes etiam quod nos de et pro predictis et aliis in dicto instrumento debitorio contentis, attendendis firmiter et complendis obligavimus specialiter et expresse ac etiam assignamus et impignoramus fideiussorio nomine supradicto dictis campsoribus et suis inter cetera totam ab integro vallem nostram d’Uxo et totam Serram nostram vocatam d’Eslida, situatas in regno Valencie, cum omnibus et singulis castris, locis, fortaliciis, alcareis, terminis, territoris, feudataris, vasallis, membris, pertinenciis, mansis, bordis, populacionibus, hominibus et feminis cuiusvis legis et condicionis existant inibi habitatoribus et habitaturis, et cum mero et mixto imperio et omnimoda iurisdiccione civili et criminali, alta et baxa et eorum exercicio, et cum pace et guerra, hoste et cavalcata et eorum redempcionibus, et cum censibus, decimis et partibus expletorum, dominiis, terris, possessionibus, redditibus, exitibus, obvencionibus, fructibus, servitutibus, molendinis, furnis, aquis, aqueductibus et alis iuribus universis quocumque nomine nuncupantur dictarum Vallis de Uxo et Serre d’Eslida ac nobis in eis vel alibi racione earum de iure, foro vel consuetudine seu aliis pertinentibus⁸³ \ac/ pertinere debentibus quovis modo, prout eis via et modo quibus melius et plenius per nos et procuratores, baiulos et alios oficiales nostros ea omnia actenus tenuimus et possedimus, tenemusque et possidemus seu quasi. Quas quidem vallem et serram cum omnibus supradictis que pro dicto domino rege tenemus in feudum dictis campsoribus et suis ex causa dicte specialis obligacionis in casu quo eis termino statuto satisfactum non fuerit in dicto debito et aliis supradictis et in dicto instrumento debitorio contentis et nunch pro tunch misimus intra manus. Promittentes quod nostris propriis sumptibus trademus seu tradi faciemus de eis in dicto casu et nunch pro tunch eisdem campsoribus vel cui voluerint loco sui corporalem possessionem seu quasi, vacuam et expeditam, realiter et cum effectu in continenti cum inde ab eis fuerimus requisiti, ita quod nisi dictis campsoribus vel suis satisfactum fuerit ut predicitur, integre termino supradicto in dicto debito et aliis omnibus que pro inde ipsis deberentur, eo casu ipsi campsores et sui habeant, teneant et possideant seu quasi ex tunch plenarie et potenter pro libero, puro et francho alodio dictas Vallem d’Uxo et Serram d’Eslida cum omnibus supradictis et⁸⁴ aliis eis specialiter obligatis, assignatis et impigneratis, et exerceant et exercere possint per se et oficiales suos in dictis valle et serra et earum terminis et territoriis ac in omnibus et singulis personis cuiusvis legis, condicionis et status existant ibi habitantibus et habitaturis et contrahentibus ac delinquentibus etiam extraneis, merum et mixtum imperium et totam iurisdiccionem altam et baxam, civilem et criminalem. Et habeant et recipiant ac suis utilitatibus applicent omnia emolumenta et iura ex dicta iurisdiccione proveniencia tam videlicet ex criminibus preteritis, de quibus inhibicio seu composicio facta non fuerit quam etiam ex futuris, necnon et omnes et singulos censos, obvenciones, fructus, redditus et iura nobis in dictis valle et serra et eius terminis et territoris seu alibi racione ipsarum pertinencia ac pertinere debencia quovis modo tantum videlicet et tamdiu donec in toto dicto debito et aliis omnibus que ipsis deberentur promissorum pretextu fuerit eis vel suis integre satisfactum. Que quidem emolumenta, census, fructus, obvenciones, redditus et iura in sortem seu solucionem dicti debiti vel aliorum predictorum eis minime computentur, immo sint eorum et suorum propria ex donacione pura et irrevocabili inter vivos quam inde eis et suis in casu predicto et nunch pro tunch fecimus pleno iure, vel si hoc maluerint dicti campsores et sui possint in dicto casu et ex tunch \quandocumque/⁸⁵ voluerint ex facultate plenaria quam inde ipsis concedimus dictas vallem et serram cum omnibus supradictis et aliis earum iuribus pro libero, puro et francho alodio vendere seu impignorare ad tempus vel ad imperpetuum in encanto vel sine encanto et cum vel sine curritore coniuctum vel divisim et absque aliqua fatica et requisicione nostri vel nostrorum et curie et alterius cuiscumque persone, et non servata iuris seu fori solempnitate nec alia quacumque ac illis personis, preciis et quantitatibus pecunie modis et formis quibus eis placuerit et \ad/ utilitatem ipsorum videbitur expedire, et emptorem ac emptores seu inpignus predicta recipientes in possessionem rei vendite seu impignorate inducere realiter et cum efectu eisque acciones et iura nostra et dicti domini regis in predictis cedere et transferre de eviccione larga et expressa cavere, et pro inde cetera omnia bona et iura nostra in specie vel genere obligare, necnon dicere et mandare omnibus feudatariis et vasallis, hominibusque et mulieribus dictarum vallis et serre ac in earum terminis et territoriis habitantibus et habitaturis sub fide et naturalitate quibus nobis et eisdem campsoribus tenerentur quod ex tunch facta seu factis per dictos campsores vel suos dictis vendicionibus et impignoracionibus habeant et teneant pro dominis veris et naturalibus dictarum vallis et serre dictos emptores seu in pignus predicta recipientes, eisque vel aliis nomine ipsorum sacramenta et homagia et fidelitates faciant et prestent ac illis obediant, respondeant, pareant et attendant de omnibus et singulis de quibus ac prout nobis hodie respondere et obedire tenentur. Possint etiam dicti campsores et sui eos absolvere ab omni sacramento, homagio, fidelitate et naturalitate et alia quavis obligacione et necessitate quibus vobis et eis tenerentur postquam ad ea dictis emptoribus seu in pignus predicta recipientibus seu⁸⁶ alii eorum nomine se obligaverint et astrinxerint cum efectu, et de ac super predictis facere et firmare instrumenta vendicionum et impignoracionum et aliorum quorumcumque contractum cum omnibus illis provissionibus, firmitatibus, obligacionibus, securitatibus, clausulis et cautelis in similibus contractibus necessariis et oportunis ac de quibus et prout ipsis campsoribus et suis videbitur faciendum et cum iuramento quod in animam nostram subire valeant et prestare. Quia dictus dominus rex et nos laudamus et approbamus, ratificamus et confirmamus nunch pro tunch omnes et singulas vendiciones et impignoramenta que dicti campsores⁸⁷ vel sui fecerunt de predictis easque et ea cum facta fuerint et nunch pro tunch tantum valere volumus et operari ac pro inde haberi quantum ac si per eumdem dominum regem et nos personaliter essent facta, possint [inquam?] dicti campsores et sui precia et quantitates peccunie pro quibus dictas vendiciones seu impignoramenta fecerint recipere⁸⁸ et apocas inde firmare et de ipsis preciis et peccunie quantitatibus sibi integre satisfacere in toto dicto debito et aliis omnibus que eis inde quomodolibet deberentur, prout hec et plura \alia/ in dicto instrumento debitorio plenius expressantur. Idcirco, volentes sicuti et tenemur promissionem et pactum per nos facta ut predicitur de et supradicta possessione tradenda servare et plenum sortiri efectum, gratis et ex certa sciencia, quoniam ad subscripta personaliter interesse nequimus aliis occupati, constituimus et facimus vos dilectos nostros Martinum Bohil et Petrum Dezprats, notarios civitatis Valencie, licet absentes et utrumque vestrum in solidum, procuratores nostros certos et speciales ad tradendum nostro nomine et pro nobis dictis campsoribus seu eorum procuratori⁸⁹ nomine ipsorum realiter et cum efectu ex causa iam dicta et in casu predicto ac nunch pro tunch dictam corporalem possessionem seu quasi de predictis Valle d’Uxo et Serra d’Eslida et omnibus castris, locis, fortaliciis, alcareis, terminis, territoris, feudatariis, vasallis, membris, pertinenciis, mansis, bordis, populacionibus, hominibus et feminis cuiusvis legis et condicionis existant inhibi habitantibus et habitaturis, mero et mixto imperio et alia qualibet iurisdiccione, censibus, redditibus et aliis omnibus et singulis supradictis et quibuscumque aliis iuribus dictarum Vallis et Serre ac in et pro eis \et nobis/ pertinentibus, prout melius et plenius per vos dictis campsoribus et suis specialiter obligata et assignata et impignorata sunt in predicto debitorio instrumento, et in signum vere et tradite possessionis et pro possessione omnium promissorum introducendum dictos campsores seu eorum procuratorem ipsorum nomine in dictas Vallem et Serram et quecumque castra, loca et fortalicia earundem, et eis seu eorum procuratori claves portalium dictorum castrorum et locorum tradendum, et mandandum ex parte nostra sicuti et nos iam in dicto instrumento debitorio mandamus universis et singulis feudataris et vassallis, hominibus et feminis predictarum Vallis et Serre seu in eis ac in earum terminis et territoris habitantibus et habitaturis et aliis omnibus et singulis cuiusvis legis et condicionis et status existant qui, racione ipsarum Vallis et Serre vobis in aliquo teneantur sub debito fidelitatis et naturalitatis quo nobis tenentur et astricti sunt, quod nisi in toto dicto debito et aliis omnibus que ipsius debiti pretextu dictis campsoribus debebuntur satisfactum eis fuerit integre termino supradicto ex nunc et ex tunch deinde⁹⁰ habeant et teneant pro dominis veris et naturalibus dictarum Vallis et Serre et eorum predictos campsores et suos \et/ quos ipsi voluerint et non nos nec alium quecumque, ipsisque cambsoribus (sic) et officialibus suis et suorum seu quibus ipsi campsores et sui voluerint respondeant, obediant, satisfaciant et attendant de se ipsis et iure distringendo eosdem. Et de omnibus et singulis supradictis et aliis omnibus de quibus et prout nobis respondere, obedire, satisfacere et attendere tenentur consueverunt atque⁹¹ debent de iure seu foro ac vi vel gratis, usu vel abusu aut aliter, et hoc tamen et tamdiu donec eisdem campsoribus et suis in toto dicto debito et aliis supradictis fuerit integre satisfactum. Et quod ipsis campsoribus et suis seu eorum procuratori nomine ipsorum tam pro feudis quam alio sacramenta, homagia et fidelitates prestent et faciant non expectato inde a nobis alio mandamento, aliaque omnia et singula faciant et compleant omni contradiccione cessante quatenus eos concernant que et prout superius et in dicto debitorio instrumento plenius sunt expressa. Et ad \ab/solvendum et penitus liberandum sicut et nos iam in dicto instrumento debitorio absolvimus et totaliter liberavimus in casu predicto et nunch pro tunch dictos feudatarios, vassallos, homines et feminas ab omni sacramento, homagio, fidelitate, naturalitate, obligacione quibus nobis quomodolibet tenerentur⁹² postquam videlicet ad ea dictis campsoribus et suis seu quibus ipsi campsores et sui voluerint se obligaverint et⁹³ astrinxerint cum efectu. Et de predictis omnibus et singulis fieri faciendum et tradi volendum et mandandum dictis campsoribus⁹⁴ \vel/ eorum procuratori⁹⁵ ac etiam dictis feudatariis, vasallis, hominibus et mulieribus si ea petierint unum et plura publica instrumenta, et generaliter omnia alia et singula libere faciendum et exercendum que in premissis et circa ea ac dependencia et emergencia ex eisdem neccessaria fuerint ac etiam opportuna, et que ad perfeccionem tradicionis dicte possessionis quomodolibet requirantur, etiam si talia sint que de iure vel de facto aut alias mandatum exhigant speciale, et si sint maiora, \paria vel minora/ superius expressatis, ac que nos facere possemus si personaliter adecemus (sic). Quare nos super predictis omnibus et singulis ac dependentibus et emergentibus ex eisdem seu eis accessoriis et connexis nos dictos procuratores nostros et utrumque vestrum in locum nostrum ponimus vobisque et utrique vestrum vices nostras ac liberam et generalem administracionem comittimus cum plenissima facultate. Promittentes in posse notarii infrascripti tanquam publice persone hec a nobis legitime stipulantis et recipientis nomine omnium quorum interesit vel possit ac poterit interesse nos ratum et firmum semper habere, tenere et servare quicquid per vos dictos procuratores nostros aut utrumque vestrum in et super predicitis omnibus et ex eis dependentibus et emergentibus ac eis accesoriis et connexis procuratum et actum fuerit quoquomodo, et ea non revocare aliqua racione sub bonorum nostrorum omnium ypoteca, et sub omni iure et fori renunciacione pariter et cautela.

Actum est hoc in minori palacio regio Barchinone, decima nona die iunii anno a Nativitate Domini .Mº.CCCº. octuagesimo.

Signum (en blanc) infans Martini etc., qui predicta laudamus, concedimus et firmamus huicque instrumento publico sigillum nostrum apponi iussimus inpendentem.

Infans Martinus.

Testes sunt qui ad premissa presentes fuerunt nobilis Eximenus Petri de Arenos, miles, camarlengus, et Franciscus Palau, scriptor porcionis dicti domini infantis, et Laurentimus Terrats, de officio tresaurarie predicti domini regis.

Fuit clausum per Bartholomeum Sirvent, scriptorem domini regis.

Dominus infans mandavit mihi Bartholomeo Sirvent in cuius posse firmavit.