Kitabı oku: «Pericla Navarchi Magonis», sayfa 20
"En, Cabiros!"
"Ita quidem, revera; illic Cabiri visuntur!" respondi ego, æque atque ipse lætus. "Rem prorsus inauditam perfecimus," subiungo, "Libyam72 circumnavigavimus."
"Cras vero," inquit ipse, "solem iterum a dextro nobis orientem lustrabimus; sumus itaque in itinere versus Mare Algosum."
"Quin iam ad Mare Algosum? Iam Mare Algosum! Iam versus Sidonem, nostram propriam Sidonem; Sidonem gloriosam; Sidonem nulli æquiparandam!"
Nemo nobis testis interfuit. Nautæ in suis camis sopiti aberant; nos vero felicitate prorsus abrepti, alter alterum amplexabamur.
Mense uno post, quum in ostio fluminis cuiusdam hydrias nostras aquá dulci repleremus, homines aliqui nigri nobis obviam facti sunt, qui Æthiopibus, quos in Ægypto sæpe videre nobis contigit, simillimi erant. Horum unus Ægyptiace paululum callebat, quam linguam se in Æthiopia, quæ tunc Pharaoni pareret, se didicisse aiebat. Præterea docebat nos suam patriam sex mensium iter ab extremis finibus Meridianis Æthiopiæ abesse; quam procul tamen itinere maritimo eadem hinc distaret, nihil certi quod dicere posset, habebat. Hi homines nigri sese Cus73 appellabant, et quum nullos unquam Phœnices vidissent, nos Æyptios esse putabant. Postquam tamen certiores eos feceramus adeo abesse ut nos subditi essemus Pharaonis, ut Mitzráim74 plane in numero inimicorum haberemus, confestim ut amicos nos consalutarunt, nosque omni humanitate exceperunt. Ægyptios se aspernari satis manifestum esse videbatur, et hoc propter crudeles, sine dubitatione, incursiones rapinasque, quibus fines horum Septemtrionales depopulari ac vastare consueverunt.
Per tres prope menses post hæc nulli fere venti ad cursum accelerandum nobis secundi fuerunt. Itaque interea otio ad negotia cum Cusitis agenda usi sumus, item ad expeditiones venatorias in regionibus circa. Cambia quoque subinde aurum, ebur, margaritas, pellesque erga nostras merces comparando factitavimus. Venationes in hac regione, quæ feris, præsertim elephantis, rhinoceris, camelopardalis, perinde ac minoribus maxime abundabat, fructuosissimæ erant. Nemo nostrum fuit, quin quoddam bonæ fortunæ, aut suæ fortitudinis venatoriæ trophæum exhibere posset. Bichri leonem traiecit, cuius ex pelle sibi pallium confecit. Imo et ipse adeo Dionysus, puellus, pantheram se cæcidisse merito gloriari poterat.
Tandem occasio nobis tam exoptata denique advenit, quá usi, vela sine mora ventis dedimus. Decimo a nostro digressu die, dum flabra Euri severiora mare verrebant, gaulus quidam Phœnicius nobis in conspectum se obtulit, qui incommodum quoddam tulisse videbatur, atque ab ipso vento agi. Signo ei dato responsum tuli partem remorum, item unam antennam amisisse, seque aliquo auxilio egere. Ad ferendam opem navibus in periculo versantibus quamvis semper essem paratus, tamen etiam insidias veritus, nautas meos sine mora evocavi, verumtamen Hannibalem catapultas in procinctu et apparatas habere iussi. Sic instructa Astarte ad unum latus gauli accedit, Adonibal vero alterum, Cabiri denique a tergo subsequitur.
At nulla sollicitudinis causa suberat quare timerem. Simul atque in conspectum alter alterius veneramus, navarchus in puppi consistens, passis brachiis exclamabat:
"Per Báal Sámaim! is certe Mago est!"
"Per Astarten, ac Deos Deasque omnes!" ego quoque exclamo, "consobrinus is meus est, Ethbáal!"
Tam inopinato sese invicem agnovisse, summo nobis fuit gaudio. Naves nostræ protinus ad latera adstiterunt, manusque mutuo prehendimus multá salute datá et redditá.
"Quanto, Hercle, mihi gaudio est, Mago mi, te necopinato, ac tam insueto loco convenisse!" iterum iterumque repetit ille; "Phœnice te iam pridem deperditum luget; nemo est quin te mœreat. Per Astarten, certe tu Deorum interventu salvus es."
Manibus humeris meis appositis, diu mihi in vultum contuitus est, veluti qui oculis minus fidem haberet.
"Duo," inquam, "me doceas, obsecro: ubi ipse sim, et quî fiat ut tu híc sis?"
Ethbáal multum miratus est, sed sic respondit: "Mitte nugas, quæso; tu me ludis. Certe tu probe novisti ubi verseris!"
Certiorem itaque eum feci me prorsus serio loqui, asseruique identidem me revera nescire quibus in mundi partibus versarer; atque quum et Himilco eum docuisset nos e plagis venire, ubi Cabiri nequaquam viderentur, sol autem nobis a lævo latere surrexisset, stupens nos intuebatur, quasi quibus sensus sobrius desideretur. At ne tunc quidem relata nostra rectius intelligere videbatur, quum Himilco illi narravisset aliquando nos oleum piscarium potavisse, vinum autem per plurimos menses non gustasse.
"Ænigma mihi sane est," secum Ethbáal mussabat; "en Magonem, prope ad oras Maris Algosi, senum dierum itinere ab Ophir, et tamen e Meridie eum navigasse, postquam quaternis annis ante hinc Occasum versus, Tartessum iter instituisset! Prorsus capere nequeo!"
Aliquantulum secum deliberavit, tum sic prosequitur:
"Sic est, profecto," inquit, "prope Mare Algosum versaris."
His auditis lætus exclamavi; tum ad meos conversus, gloriabundus sic prosequor:
"Ecquid vos? num ego erravi? Nonne recte prædicavi nos versus Ægyptum navigare? Iuvat nos a Fortunatis Insulis reversos non fuisse; nonne et vos iam gaudetis?"
Ethbáal in sua suspitione me insanire confirmari videbatur, dixitque sibi de Insulis Fortunatis plane nihil constare:
"Ego vero de iis ne fando quidem audivi!"
"Nec mirum, utique; nec de Insulis Plumbi Albi, nec de Prydhayn, nec, porro, de flumine Suomiorum, nec, denique de Plaustro Deorum," interponit verba Himilco. "Vos, nobis comparati, meri errones littorales, ac venatores concharii estis."
Ut verus Sidonius, consobrinus meus nauticam peritiam suam ludi haud facile ferebat, et his verbis sui villipensionem interpretatus, non parum erubuit, ac voce graviori sic respondit:
"Quæ hæc tua insolentia est? Littoralemne erronem tu vocitas quemquam Ophir præternavigantem? Tune gaulum meum testam cochleariam ludis? Quidnam rei est: furisne, an es ebrius, lusce insane?"
Himilco ad officia sobrietatis sic revocatus, a vituperatione ad assentationem conversus est.
"Quin," inquam, "sodalis mi, tu etiam multo egregiora præstare vales, quam me, ioculatorem reprehendere. Dic potius obsecro, utrum in cavo tuo aliquantum vini habeas. Præclare feceris si utrem nobis protuleris; nam nos duos hos menses ne guttam quidem gustavimus."
Intercedendum apud Ethbáal censui rogavique eum ne omnino offenderetur, neque, siquid insolentius ab Himilcone iactatum esset, in malam partem acciperet, quod quum res gestæ nostræ revera fidem excedere viderentur, gloriationi aliquid concedendum esset. Ipse meam intercessionem non modo in bonam partem parato animo accepit, sed et misit qui utrem vini afferret, et hunc in pignus gratiæ, propria manu Himilconi tradidit, monuitque eum ut Cabiris eo litaret. Gubernator autem tam longum haustum per fauces deorsum fundere cœpit, ut sodales eius mirarentur, ubi et quando haustus finem acciperet et iam desperabant ne fluxus vini deficeret antequam in ordine ad se veniretur.
"Præstantissimum vinum! Vinum Arvadicum, Hannibal!" inquit ille, labiorum poppismate utre avulso, cæterisque concesso.
Gisco et Hannibal utrem simul apprehenderunt.
"Euge, obsecro, sodales," alloquitur eos Ethbáal, "quin mittite certamen: copiá eius abundo. Imo nihil aliud oneris nisi vinum habeo ad Ophir deferendum."
"Possesne me quoque tecum eo deferre?" quærit Himilco a vide; "paratus enim sum imperata tua facere."
CAPUT XXI
Regina Sabæ
Simul ac ventus subsederat, Ethbáalis monitis obsecuti, naves nostras secundum eius præcepta reximus, suoque gaulo nobis subiuncto, iter versus Ophir occepimus.
Vespere facto, in puppi Astartes, ex instituto Ethbáalis, veram atque genuinam Phœniciam cœnam apparatam reperimus; caseus, olivæ, ficus, uvæ passæ, duplaque vini portio nautis dispensabantur; nos vero sedes in tapetibus præstantissimis cepimus, quæ in locum centonum lacerorum, quibus nos iam tam diuturno usu assueti eramus, sternebantur; ac nunc demum, post menses, quin profecto annos, dapibus Tyriis ac Sidoniis cum voluptate fruebamur, vinaque Byblica atque Arvad læti sorbillavimus.
Sic genio indulgentibus animi quoque nobis pedetentim ad dignandam occassionem erigebantur, nec fatendum arbitror quot pocula hauserim antea quam mea, quæ Ethbáal admodum cupiebat audire, pericla narrare cœperim.
Fari autem in multam noctem non desii.
Finitá denique narratione, Ethbáal, cuius audiendi animus ne minimum quidem languebat, sublatis ad astra manibus, Deos omnes obtestabatur iurabatque ea, quæ narraveram, digna esse quæ posteritati litteris aureis consignate traderentur. Memoravit deinde onus, quod ego Gadibus misissem, perinde ac nuntia Tyrum rite pervenisse; deinceps omnium civium consensu cunctos nos in oceano interivisse existimari, atque, quum nulla fama de Bodmilcare perlata esset, opinione omnium, vindictá ipsorum Deorum, ob suam perfidiam, sacramentumque violatum, eum perculsum fuisse existimari.
Post hæc Ethbáali aliquot eximias margaritas in donum otuli; qui quidem primum omne præmium ob sua in nos merita abnuit, postremo tamen a me persuasus, donum grato animo accepit. Quandoquidem damna quæ gaulus suus pertulerat præsertim armamenta affecissent, non autem ipsam compaginem, et quum ultro subiunctam suam navim duxissemus, nulla causa suberat quare sollicitaremur, nosque solitæ quieti, quum per otium liceret, traderemus.
Postero die inter sermocinandum Himilco ex Ethbáale quæsivit:
"Ullamne pugnam, Navarche, ex quo solveras sustinuisti?"
"Pugnamne, ais?" quærit ille, "minime; et quamobrem?"
"Nempe si in nostra manseris societate mox senties eam nostram esse vicem. Nos etenim semper pugnamus, si non cum hominibus, quod quidem plerumque fit, cum feris sylvestribus; quod si hoc minus fiat, cum ventis fluctibusque colluctamur. Cæterum quo demum cunque nos vertimus certamen invitamus, quemadmodum promontoria tempestates. Certamina nostra fata sunt; quamobrem monitum te esse volo ut semper in procinctu sis."
Ethbáal ridebat. Sibi tamen videri arbitrabatur eam rerum gestarum partem iam præterivisse, foreque ut reliquum ad Ophir iter prospero eventu emetiamur. Tum ad me conversus interrogabat, quid in Ophir comparare mihi in votis esset, quum iam cognoverit me satis magnam vim auri, quod genus merces illic plerumque comparari solerent, in meis cistis congestam habere.
Docui eum itaque me longe maiorem copiam succini in mercibus habere quam auri; in votis mihi igitur esse aliquam partem eius mercimonii cum ligno santalino commutare, item res alias, veluti aromata, pavones, simias, aut quidquid regio ea mihi apta venum offerat, si visum fuerit, commercari.
Oræ Arabiæ saxis erant asperæ, sed sex dierum spatio præternavigavimus eas sine periculo, quibus exactis Havilam, caput regni Ophir ac Sabæ pervenimus. Portus hic, Phœniciis absimilis, nullas arces et munitiones, nullas crepidines, pavitos margines, atque armamentaria habet, tamen securus atque commodus portus mercatorius est.
Urbs in editioribus circum collibus exsurgens, aspectum amphitheatri præbet, fastigiaque albicantia, cum tholis fuscis ac rubris, virentibus palmetis intersecta, cærulo cœlo undique obiecta, aspectu iucundissimum spectaculum est. Passim etiam eminent templorum tholi ænei aurati, qui radiis solis collustrati micant et coruscant. Tametsi incolæ omnes fortunas totamque prosperitatem mari in acceptis referre debent, navigatione haud multum possunt; urbs tamen emporium frequentissimum est inter regnum nostrum Indiasque dissitissimas.
Regina ipsa omnis est in rebus quæ ad navigationem pertinent, cuius et regia in ipso littore sita est. Hæc e materia cedrina constat, estque cancellis ac mœnianis decora. Parietes regiæ omnes tabulis pictis, item, subinde lapidibus raris ac pretiosis, alias autem tapetibus, bysso, aliisque telis bistinctis ac variegatis ornantur.
Placere reginæ, eique munuscula se digna offerre perquam cupiebam. Hoc consilio selectissima succini frustula conquiri, fiscellæque ex argento Tartessiaco affabre factæ digeri et imponi curavi, et eam propriis manibus gestans, cum Ethbáale præcipuisque officialibus meis ad portam regiæ me stiti, atque grande tympanum, cuius sonitu propositum in regiam admitti significari solebat, more consueto et ego pulsavi.
Mos reginæ erat sese in tentorio, tapetibus constrato et ornato, unde latissimus in mare conspectus patebat, continere. Ubi nos gratiam ac facultatem aditus petisse sibi nuntiatum esset, ipsa sine mora nos sibi sisti iussit. Itaque per pulcherrimum hortum ducti, ad regium tentorium accessimus. Circumquaque ingens plantarum multitudo, calycibus, foliis, floribus ac fragrantia mirifica, circa fontes salientes disposita, ad admirationem nos rapuit. Passim nitidissima tentoria ac paradæ, tapetibus et appendiculis versicoloribus exquisitissimis conspicua inter selectissima arbusta odorifera, et alioquin rara, digesta cernebantur. Nonnullis arboribus cum ramis patulis simii catenulis aureis erant deligati. Aves Indicæ, colorum pompá nitentes ac variæ, præpetes in sublimi volitabant, pavones autem explicatis pennis mirá varietate pictis superbi semitas perambulabant. Cuncta quæ nobis sub oculos cadebant potentissimo terrarum imperio digna esse videbantur.
Nos coram prostratos regina confestim surgere iubet. Ipsa usque iuvenis formáque venustissima erat. Quamquam matronæ eam ad obsequia circumsistebant, virginesque in comitatu aderant, ipsa specie ac pulchritudine cunctas exsuperabat. Ornatus corporis, fragrantiá redolens, sumptum regium atque elegantiam prodebat. In crinibus circumque collum gemmas moniliaque gerebat, quorum pretio classis comparari ac sustentari posset. Cæterum stolá erat amicta auro acupictá, quæ imagines hominum, ferarum, aviumque præ se ferebat, quæ a fronte disclusa, indumentorum sub ea magnificentiam visui patefaciebat. Manicæ suæ ad cubitum usque patebant, et in carpis armillas pretio haud æstimandas prodebant.
Ubi primum in conspectum suæ pulchritudinis ac magnificentiæ veneramus, admiratio nos muto silentio perculit; at Hanno fere sine mora propius accessit, aususque est oden quamdam Arabicam recitare ad hunc fere tenorem:
Ignibus æthereis Phœbes tua lumina præstant,
Quin radiis eadem paria Apollini sunt:
Orbium ex arcu celeres iaculare sagittas,
Fortia corda quibus vulnere, sæva, feris.
Quaqua terra viret genta tibi iure parebunt,
Ipsa adeo gratiis diva natura tuis
Sceptra tradit. Gratiis? An sic memorare licebit?
Vincula quin ea sunt, tendiculæque animi.
Quid digitos vocitem? Labiis quæ attrecto quid aiam?
Claviculas aditus dixerim Elysii.
Lingua, quá incolæ Ophir utuntur, nostræ similis est; regina autem, quæ et Phœnicice bene callet, gratum sibi admodum prædicabat quod Hanno de se acroama cecinisset. Dein dona quæ obtuleram inspicere dignata est, tum me succinctam rerum gestarum itinerisque historiam narrare iussit, quá finitá ipsa surrexit ac nobis sequi iussis prodiit, ministris comitantibus, hortumque omni gratiá dignitateque Deæ cuiusdam peragravit, ut pulchritudines omnemque sui paradisi pompam atque gloriam nobis ostenderet. Priusquam illi valedixissemus nos ad se iterum visendum venire iussit, ut iter ingressuris quædam mandata comitteret.
Eodem vespere regina munificentissima magnum commeatus apparatum pro navibus donaque pro nobis misit, inter quæ iuvat memorare quædam pro mulierculis indumenta acupicta, unam tunicam coccineam, cingulum hyacinthinum, pro Hannone autem balteum humeralem auro ac sericá pictum.
Havilæ septimanam exegimus merces commutando cunctaque loci memorabilia visendo. Cives omnium fere gentium hanc urbem frequentare soliti, hic frequentes nobis occurrebant, uti incolæ Indiarum, Taprobanes, Æthiopi, denique, nonnulli ab ostiis Euphratis. Sabæ ipsi magnam cum Iudæis similitudinem ferunt, perinde atque cum Phœnicibus et Arabibus, nec nisi quod staturá paullo humiliores coloreque faciei paululum fusciores sunt, ab iis differunt. Regina tamen omni ex parte helvior est.
Aurum plumbumque album, perinde ac pavones, testæ concheæ, atque ebur, quæ hic præstinaveramus, ex Indiis erant importata; aromata tamen telæque ac vasa e vitro opaco etiam quidem e citeriori India, sed etiam e regionibus longius dissitis importantur, quo hominum memoriá nemini navigare contigit, nec intra minus quam duorum annorum spatio attingi eæ regiones possent.
Paullo ante quam naves solverem me reginæ iterum stiti.
"Monitum te, Navarche Mago, esse volui," fatur regina, "senem regem Davidem, qui te Tartessum miserat, ante annum et dimidium mortem oppetivisse, eique filium Salomonem in regno successisse, de cuius ingenti potentia, præsertim vero sapientia, miri rumores ad me perlati sunt. Regnum eius in oris Maris Algosi ad Sinum Elamiticum usque patere fertur, ubi etiam portum Etzi Geber ab ipso teneri perhibetur. In votis mihi est fœdus cum eo pangere, cuius rei negotium tibi concredo, et ex parte mea, huius rei gratia insigni huic regi donum trades, quod et me et eo dignum habeatur."
"Tuum est, regina, imperare, meum est obsequi;" respondi illi, profunde proclinatus, valeque dicere cœpi.
Ipsa tamen me demorata sic prosequitur:
"Ante tamen omnia, dic mihi, Navarche, amabo, utrum tu sodalesque tui, post tot exantlatos labores peregrinationesque prope infinitas, non adeo sitis laboribus periculisque confecti ut alterum iter, in meo servitio, perdurare nequeatis? Nuntiis edocta sum regem Babyloniæ, Assur, atque Accad, cum ingenti exercitu in itinere versus ostia Euphratis ad rebellionem quamdam opprimendam esse. Nemo prorsus meo proposito ita ut tu exsequendo par est. Enixe itaque vellem, si per te possem, nuntia quædam illi permittere, ac per te munuscula quædam eidem mittere."
Obtemperare voluntati reginæ nihil dubitavi; nec modo me velle edixi, sed et certiorem eam fieri volui iter nec difficile nec diuturnum futurum.
"I itaque, fortis nauta!" inquit regina suaviter renidens, "ego iam faciam ut præmium regium feras."
Itaque coram ea rursus me prostravi ac paullo post discessi.
Post horam Ethbáali valedixi. Is enim viá Etzion-Geber Sidonem revertebatur per canalem Pharaonis, ego autem cum meis omnibus naves conscendi aliud iter ingressurus.
CAPUT XXII
Belesys Comperit Bichri Paullo Graviusculum Esse
Iter ad ostia Euphratis haud plus unius mensis navigatione absolvimus, quamquam partem itineris cum Arabibus, partem autem cum Gedrosiis Ichthyophagis adversæ oræ feceramus.
Sammai popularesque sui auditá senis regis Davidis morte a me enuntiatá, luctum unius septimanæ, more gentis, instituunt: ieiunant, vestem scindunt, crines ac barbas nec pectunt nec tondent ac radunt; septimaná vero exactá, se lavando multum sunt, regisque Salomonis, filii regis mortui, successionem lauti celebrant.
Ad ostia fluminis primo mane pervenimus, nulláque morá factá, penetrare, iterque prosequi cœpimus, donec ad oppidum nomine Oannes veniremus. Hisce in regionibus nulli lapides inveniuntur, proindeque, ut in cæteris circa Euphraten vicis, cuncta ædificia e lateribus fiunt. Munitiones quoque e lateribus, partim coctis, partim sole siccatis exstructæ sunt, atque bitumine coagmentatæ. A dextro oppidi usque supersunt quædam vestigia ingentium sylvarum, quæ, ut opinio fert doctissimorum quorumdam, tribus ante sæculis domicilia elephantorum esse consueverunt. Ex adverso latere, quam longe oculis patet, planities ac prata agrique segetibus virentes visuntur. Flumen oculis persequentes centena tentoriorum in agris inter segetes et sub umbris sylvarum conspicimus, ut fumus e medio eorum exsurgit, et hinc atque illinc greges equorum deligati pascuntur. In flumine paucæ naviculæ, et aliquot naves maiores, arte Phœniciá factæ, in ripis destinatæ iacent. Conspectui tamen nostro maxime memorabiles videbantur turbæ militum, cum gladiis destrictis, alii cum hastis, qui quidem in manipulis tam in syvlis, quam in agris, pratisque, quam vero etiam secundum ripam fluminis dispositi erant.
"En exercitum Assyriorum!" docet nos Himilco.
"Diis denique sint laudes!" maximo gaudio eloquitur Hannibal; "iam nunc iterum licebit mihi oculos in exercitu quodammodo vero pascere. Vide sis, quem situm teneant! Videdum quum apte sciteque sint copiæ dispositæ. Officiales copiarum certe mihi cognoscendi sunt."
Nec laudes ulterius texere poterat; nam clamores intervenerant equitatús versus nos ruentis, cuius præfectus sermone Chaldaico allocutus, nos naves confestim sistere, et qui essemus, edisserere iussit. E puppi navis meæ præfecto urbanissime quam poteram respondi, ipse vero, usque eo dum superiori responsum nuntiaret, locum, ubi steteram, tenere me mandavit. Circiter intra quadrantem horæ e castris quo iverat, cum turma equitum reversus est, cui robustus quidam vir præerat, cataphractá plená indutus, quique manu hastam gerebat.
Hannibal interim amico suo Sammai concinnum ordinem instructionemque scitam copiarum extollere pergebat: equitatum quidem Assyriacum præstantissimum esse non negabat, sed peditatum Iudaicum illi haud secundum esse contendebat, nec peditatum Assyriorum Iudaicis copiis pedestribus anteponendum esse. Antequam tamen rem inter se dirimere potuissent, Chaldæus ille e regione navium constitit, nosque inclamavit, mandataque tradidit, nostros præfectos e navibus descendere, se coram Belesy, summo imperatore regis sistere, quidque nobis velimus, quo proposito venerimus, aperire et explicare oportere.
Hanno satis Chaldaice intellexit probeque norat "belesyn" eá linguá "terribilem" sonare, et secum mussabat nomen idgenus quolibet homine satis dignum, quin et formidabile esse.
Sumptis itaque litteris reginæ Sabæ, et evocatis octo nautis qui munera reginæ portarent, accitisque postremo meis officialibus, simul ac naves deligare poteramus, in terram descendi et ad præfectum illum accessi. Chaldæus iste procerus, vastoque erat corpore, amplo vultu maxillis solidis, largis ac profundioribus oculis, barbá spissá et hispidá, ut sociorum fere omnium, moribus autem prorsus erat agrestibus ac protervis.
"Heus vos marivagi, paullo celerius itate!" sic nos verbis procacibus lacessit; "mihi enim nequaquam lubet lentis gressibus equitare."
Primum nos per spatium deduxit septem essedis multisque carris referctum; dein locum præterivimus tentoriis peditatús plenum, quorum maxima pars Mesopotamii, securibus, lanceisque armati erant, hi vero lineamentis vultús Iudæis admodum similes esse videbantur. Non multum ab his aberant legiones Medorum, qui quidem cives erant gentis nuper tan tum subactæ, cuius tamen maiores seriem quondam regum Ninivitis tribuerunt. Hi staturá mediocri, sed ampliore ac rotundiore capite, rariore barba, oculisque parumper obliquioribus erant. Severitas vultús istorum, cum truci aspectu nobis protinus in notitiam venit; quibus si addimus gladios, breves, firmosque arcus, dubitare non licebit quin hi in prœliis maxime formidabiles habendi sint. Prætereuntes satis clare audivimus eos scommata convitiaque in nos iactare, ac risu nos prosequi. Mox turba obstreperúm linguosorumque Arabum seminudorum nobis obviam facta est. Isti cum suis camelis semper in comitatu regum Assyriorum deprehenduntur. Inter hos agnovi aliquot Midianitas, servorum mangones, perinde ac nonnullos mercatores Phœnicios, qui exercituum susceptores esse consueverunt, summum tamen lucrum e mercatu captivorum, et e præda militum conflare solent.
Hinc ad sedes equitatús progressi sumus. Ante tentorium stabamus rotundum, tapetibus laute pictis undique ornatum, cuius præsidium pedestres Cardaces erant, cum galeis cristatis et cataphractis, sutis cruralibus induti, parmis instructi, pro armis autem clavas manibus gerebant. Hoc erat tentorium Belesys terribilis.
"Intrate!" mandat præfectus equitatús, qui huc nos duxerat, ac per lusum subiungit: "Interim fore spero ut dux exercitús nostri belle excepturus, et pro re nata, vultum in comem mutaturus sit."
Edito tum resonanti cachinno, tolutim abequitavit.
Custodes Cardaces minutá diligentiá nos perquisiverunt, tum, voce submissá, inter se consultabant. Vestimenta Hannonis videbantur eorum sollertiam singulari modo capere ac devincire, utpote qui pretiosis iis vestibus indutus erat, quas a regina Sabæ dono accepisset. Unus itaque eorum ad hunc conversus quæsivit ex eo:
"Dic velim, tune navarchus es?"
"Minime," respondit illi Hanno, et me digito indicans, "iste Navarchus noster est."
Cardaces stupefacti mirabantur.
Ego nempe habitu navali quotidiano eram indutus; quoniam vero Assyriis solemne est dignitatem e pretioso indumento æstimare, meam simplicitatem exteriorem aliunde quam e simulatione coniectare non poterant.
"Tune Belesyn convenire cupis?" quærit custos. Me probante, penetrale ingressus est, moxque reversus, facultatem nobis intrandi fecit.
Imperator exercitús Assyriorum in ulteriori parte penetralium tentorii, turbá officialium servorumque circumdatus, in grabato reclinis, vel potius porrectus, nos excepit. Lautissime erat indutus, nullam tamen cataphractam gerebat. Utrimque milites armati eum circumsistebant, duoque pocillatores vino parati aderant, quibus tamen in præsenti ipse vix egebat, quandoquidem iam utique plus satis ingurgitavisse videbatur.
Uno Bichri dempto tentorium ingressi, profunde nos inclinavimus; verum iuvenis sagittarius, qui non semper morem conciliatorium præ se ferre solebat, ad ostentandam urbanitatem parum videbatur, ut nos cæteri, proclivis.
Uno pocillatore submoto, nempe qui visui ipsi obstabat, Belesys protinus in nos invehitur. Vir ille erat procerioris staturæ, demissá hirtáque barbá, labiis tumentibus, maxillis firmis, crinibus denique unguento delibutis ac fulgentibus. Ad latus eius adiacebat genus scipionis, cum figura capitis taurini. Ut oculos in nos coniecerat, caput quassare, oculos retorquere, omnibusque vultús lineamentis in torvum distorquere cœpit, quod totus suus comitatus, veluti per adulationem imítaturus, prorsus idem fecit. Interea nos taciti exspectabamus donec ipse fari inciperet. Denique, ad confirmandam nostram suspicionem, eum prorsus ebrium esse, boare in nos cœpit:
"Videtisne hos duos grandes nebulones? Videtisne istum muculentum ephebum cum arcu? Apprehendite illos, numeretisque iis quinos et vicenos ictus scorpionum singulis; postea autem adnumerate eos meis sagittariis. Aspectum eorum minime aspernor."
Plane attonitus, linguam refrænavi. Nullá ratione habitá Hannonis pugno gestientis oculisque micantibus eius, loqui singultiendo pergit:
"Iuvenculum illum cum aureo balteo humerali, nudum exuetis et inter servos relegabitis. Cætera avium terriculamenta nihil moror, pro arbitrio de iis statuetis; est tamen inter illos turpis quidam scordalus, luscinus, eum pendetis, vel detruncabitis, ut vobis videbitur, quo citius eo melius."
"Quid?" furore abreptus vagit Himilco, "tune scordalum luscinum me vocitas? Quin et Navarchum nostrum, Præfectum classis Phœniciæ, audes contumeliis verborum lacessere, ac terriculamentum avium nominibus vituperare ac maledicere? Dii Deæque te omnes – "
Belesys in cachinnos effusus est; tum mandata ad suos, ut nos apprehendant, repetit, sumptoque e manu proximi pocillatoris poculo vim, eoque uno haustu deglutito, poculum in faciem hominis reiecit.
"Capistrate eos! inquam," magno boatu eos adoritur.
Aliquot eorum ad imperata exsequenda accedunt. Ego manum eius, qui me attrectare tentabat, averti. Hannibal Chaldæum, qui eum prehendere tentabat, in terram deiecit, pugno illi celeriter inter oculos illato, haud absimili modo quo Cimbrum Prydhayniensem. Sammai Celtarum more, adversarium, medium stomachum eius arietando, prostravit. Bichri, omnium nostrum obstinatissimus, qui et pernicitate inter nos plurimum poterat, aliquid longe asperius et insimul efficacius audere statuit.
Tigridis instar sese in Imperatorem super grabatum præcipitavit, fixoque in pectore eius genu, alterá manu barbam eius prehendit, alterá autem sicam gutturi eius ita admovit ut mucronem eius dux sentiret.
"Capitale et egregium facinus, Bichri! bene fecisti!" clamat Hannibal, stricto gladio.
"Tenetodum fortiter, Bichri; et Dii servent Regem!" vociferatur Sammai, Hannibalis secutus exemplum.
Ego et Hanno, ex instituto nostro, tueri quam aggredi satius ducentes, gladios strinximus. Himilco, celeri dexteroque nautis proprio flexu manús, quo terricolas subvertere solent, alterum Chaldæum prostravit. Cæteri quoque nautæ mei, rerum statu cito perspecto, suis manipulis depositis, copides in promptu habuerunt.
"Visne eum iugulem?" quærit ex me Bichri placidus et compositus.
"Siste parumper," respondi illi, "dum cum eo colloquar."
Propius itaque accedens, ut dux me darius audiat, sic eum alloquor:
"Belesys, si vel clamaveris, aut obstiteris, sica illa gulam tuam penetrabit."
"Milites," inquam, ad eos nunc conversus, "simul atque quisquam vestrum manum sustulerit, aut opem duci vestro ferre tentaverit, cadaver, non ducem vestrum cernetis."
Propinquitas sicæ Bichri ad gulam eius ducem ex ebrietate ad sobrietatem videbatur revocare; ac proinde voce multo magis temperatá ac submissá, milites servosque suos, ut æquo bonoque essent animo implorabat, qui obsecuti ad latera tentorii pedes retraxerunt.
Bichri interea dum cantilenam quandam suæ gentis Beniaminiticæ incipit, alterum quoque pedem de industria sublevat genuque pectori ducis insistit,
"Ephebe," gemit dux, "tu me suffocas; sine ut respirem, sine me spirare, obsecro."
"O, tu nugas agis," Bichri respondet, quin spatium unius digiti cesserit; "satis scio quid agam. Cæterum nec sum tam ponderosus."
"Sine ut exsurgam!" ingemiscit Belesys; "quin etiam ego nihil nisi iocatus sum; si mihi libertatem concesseris, regio modo te munerabor; cededum!"
"Ad libertatem tuam quod attinet, nihil mei negotii est; id omne penes Navarchum Magonem esse scias; nemo apud nos mandata nisi Navarchus impertit: eum fac exores!"
Ad nutum meum, ut facultatem spirandi illi concederet, Bichri alterum pedem in terram demisit, quin tamen sive manum in barba relaxaret, sive vero sicam a gutture eius amoliretur. Belesys graviter halitabat; vultus vehementer expalluit, sudorque gelidus in fronte eius oboriebatur; unde nec amplius dubitandum erat quin iam omnino sobrius factus esset. Nunc demum de navarcho percontari cœpit, misereque eum implorare, ut aggressorem suum compesceret. Himilco nihil moratus dum ego eloquerer, eum ludificare cœpit:
